Géza Frid
Van Wikipedia
Géza Frid (Máramarossziget, 25 januari 1904 - Beverwijk, 13 september 1989) was een Nederlands componist, dirigent en pianist van Hongaarse herkomst.
Door zijn muzikale moeder werd Frid al heel vroeg met muziek in contact gebracht. Al op zesjarige leeftijd gaf hij zijn eerste openbaar concert. In 1912 ging hij naar Boedapest, om zijn opleiding met een studie aan de Ferenc Liszt Academy op een degelijke basis te stellen. Hij studeerde piano bij Béla Bartók en bij Zoltán Kodály. Zijn examens deed hij aan het conservatorium in Boedapest 1924. In 1926 maakte hij een grote concertreis naar Italië.
In 1927 werd zijn eerste strijkkwartet in Boedapest en Londen uitgevoerd. In de volgende twee jaren deed hij samen met de violist Zoltan Székely een uitbundige concertreis door heel Europa. In 1929 emigreerde hij naar Amsterdam. Zijn composities werden met veel succes in Frankrijk, Zwitserland, de Verenigde Staten van Amerika en het Verenigd Koninkrijk uitgevoerd en verwierven Frid internationale faam. Gedurende de bezetting van 1940 tot 1945 door de Duitsers ging hij, net als andere kunstenaars in Nederland, in staking wat betreft het concertpodium.
In 1948 verkreeg hij de burgerrechten van Nederland. In 1948 en 1949 was hij ook op concertreis in Indonesië. In totaal gaf hij er 48 concerten. Hem werd de baan als chefdirigent van het Radio Philharmonisch Orkest in Jakarta aangeboden. In het vervolg ontving hij talrijke prijzen en onderscheidingen. In 1951 ging hij opnieuw op concertreis in Indonesië en daarna naar het Koninkrijk Siam en verder naar Egypte.
Er volgden verdere concertreizen naar het Verenigd Koninkrijk, een derde reis door Indonesië, Israël (1962), en door de voormalige Sovjet-Unie in 1963, samen met de zangeres Erna Spoorenberg. In de volgende jaren stonden verdere concertreizen op het programma (wederom Israël, Turkije, Italië, Zuid- en Noordamerika (1965), Suriname, de Nederlandse Antillen, Venezuela, Verenigde Staten van Amerika en Canada).
In 1964 werd hij professor voor kamermuziek aan het Utrechts Conservatorium.
Inhoud |
[bewerk] Composities
[bewerk] Werken voor orkest
- 1929 Suite pour orchestre opus 6
- Aria e allegro
- Passacaglia
- Intermezzo
- Perpetuum mobile
- 1931 Tempesta d'orchestra opus 10
- 1933 Symphonie opus 13
- Andante maestoso
- Vivace
- Con fuoco
- 1935 Concert voor piano en koor
- 1935 Romance et Allegro voor cello en orkest opus 16
- 1938 Abel et Caïn tableau symphonique opus 15 voor bass-solo en groot orkest
- 1948 Paradou Symfoonische Fantasie
- 1950 Variaties op een Nederlands volkslied voor koor en orkest
- Fête champêtre suite de danses pour orchestre à cordes et percussion, opus 38
- Intrada
- Valsette
- Scherzo
- Cortège
- Marche guerrière
- Tarantella
- Final
- 1952 Concert for two violins and orchestra opus 40
- 1953/1955 Drie romances voor sopraan en orkest, opus 41a - tekst: Heinrich Heine
- 1953 Caecilia-ouverture opus 45
- 1954 Muziek uit het ballet "Luctor et emergo" voor koor (SATB) en orkest, opus 43a
- Het vreedzame leven van een dorp, beschermd door zijn dijken
- De storm
- Wanhoop, troost en herstel
- 1954 Études symphoniques opus 47
- 1957 Concert for two pianos and orchestra opus 55
- Allegro martellato
- Lento assai
- Allegretto giusto
- 1961 Concertino voor soli (pianotrio) en orkest, opus 63
- Tempo moderato-Allegro giusto
- Andante cantabile
- Quasi presto
- 1963 Introductie, thema en variaties
- 1970/1979 Concerts for three violins and orchestra opus 78
- 1972 Concert voor klarinetten en strijkorkest opus 82
- Allegretto risoluto
- Andante cantabile
- Allegretto pesante
- 1973 Toccata voor orkest opus 84
[bewerk] Werken voor harmonie- en fanfare-orkest
- 1951 Das Sklavenschiff voor tenor- of bariton-solo, mannenkoor, koperblazers en slagwerk, opus 51 - tekst: Heinrich Heine
- Andante misterioso
- Andante maestoso
- 1954 Suid-Afrikaanse rhapsodie opus 46b
- 1964 Zeven pauken en een koperorkest opus 69
- 1965 Ballade voor gemengd koor en harmonieorkest opus 71 - tekst: J. Slauerhoff
- 1966 Vier Schetsen opus 72a
- 1977 Variations on a Dutch Folksong opus 29
- 1978 Brabant en Màramures
- 1984 Symmetrie I op. 98 voor blazers en slagwerk
- Rhapsody opus 42a
[bewerk] Toneelwerken
- 1953 Luctor et emergo opus 43 Ballet
- 1958 De Zwarte Bruid opera opus 57 - Libretto: C.J. Kelk
- 1961 Euridice Ballet opus 61
- 1961 Toneelmuziek bij "Twelfth night" (Driekoningenavond) op. 65 voor blaaskwintet en harp - teksten: William Shakespeare
[bewerk] Koormuziek
- 1951 Hymne aan de arbeid opus 32 voor mannenkoor en orkest
- 1951 10 laments voor vrouwenkoor
- 1952 Frühlingsfeier opus 41 no. 3 voor sopraan, alt en beleiding van acht instrumenten
- 1960 Abschied liederencyclus op teksten van Hermann Hesse opus 59
- 1960 Auf Reise liederencyclus op teksten van Hermann Hesse im modus lascivus opus 60
- 1972 Buurtkermis in Vlaanderen opus 81 voor mannenkoor, piano en slagwerk - tekst: A. Simoens
- 1974 Arabesques roumaines voor vrouwenkoor opus 85
- 1975 Caprices roumains voor 6-stemmig mannenkoor opus 86a
- 1985 Drie Duitse koorteksten (Symmetrie IV) op. 101 voor gemengd koor
- Der Adler fliegt allein (Friedrich Rückert)
- Im wunderschönen Monat Mai (Heinrich Heine)
- Die schöne Form macht kein Gedicht (H. Seidel)
- 1985 Drie Franse koorteksten (Symmetrie V) op. 102 voor gemengd koor
- De bonheur (Champort)
- Entre votre colère (François-Marie (Arouet) Voltaire)
- Tous les hommes sont fous (Claude le Petit)
- 1985 Drie Engelse koorteksten (Symmetrie VI) op. 103 voor gemengd koor
- There's nothing in this world (H. Longfellow)
- And you shall find (S. Danial)
- Beware of desperate steps! (W. Cowper)
[bewerk] Vocaalmuziek met instrumenten
- 1985 Duet in twee talen (Symmetrie IX) op. 106 for soprano, contralto and marimba or piano
[bewerk] Kamermuziek
- 1927 1. Strijkkwartet
- 1951 3. Strijkkwartet (Fatasia Tropica) opus 30
- 1955 Sonate voor viool en piano opus 50
- 1956 4. Strijkkwartet opus 50a
- 1963 Twelve Metamorphosen voor blazers en piano opus 54a
- 1967 Dubbeltrio voor blazers opus 73
- 1984 Vijfde strijkkwartet (Symmetrie II) opus 99
[bewerk] Boeken en andere publicaties
- 1976 Oog in oog met...Tolstoj, Thomas Mann, Bomans, Mussolini, Mengelberg, Bartók en Ravel
- 1989 In tachtig jaar de wereld rond: herinneringen