Hendrik II van Frankrijk
Van Wikipedia
| 1519-1559 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||
| Koning van Frankrijk | ||||||
|
||||||
|
Hendrik II (Saint-Germain-en-Laye, 31 maart 1519 - Parijs, 10 juli 1559) was koning van Frankrijk van 1547 tot aan zijn dood. Hij was de tweede zoon van Frans I en Claude van Frankrijk, allebei uit het Huis Valois.
[bewerk] Leven
Hendrik huwde op 28 oktober 1533 te Marseille, op 14-jarige leeftijd met de even oude Catharina de' Medici. Het huwelijk bleef tien jaar lang kinderloos, en Hendrik overwoog ernstig een scheiding. Toen zijn oudere broer Frans in 1536 overleed werd Hendrik plots de troonopvolger. In 1544 werd dan eindelijk het eerste kind geboren. Nog negen andere zouden volgen, in twaalf jaar tijd: zie hieronder.
In 1547 volgde Hendrik zijn vader op als koning van Frankrijk. Zelf niet uitzonderlijk getalenteerd, liet Hendrik zich sterk door zijn gunstelingen leiden, zoals zijn maîtresse Diane de Poitiers, de connétable de Montmorency en later de Guises. Als koning zette hij zijn vaders politiek voort van strijd tegen de omsingeling door de Habsburgers. Hij verbond zich met de Duitse protestantse vorsten tégen Karel V en veroverde in 1552 de bisschopssteden Toul, Verdun en Metz. De Montmorency leed echter in 1557 een verpletterende nederlaag bij Saint-Quentin. Een nieuwe nederlaag het volgende jaar bij Grevelingen tegen Spanje én het verlangen van de beide katholieke vorsten om vrede te sluiten en zodoende de handen vrij te hebben tegenover de steeds groeiende invloed van het calvinisme, leidden tot de Vrede van Cateau-Cambrésis, op 3 april 1559. Frankrijk mocht Toul, Verdun en Metz, het in 1558 nog door Frans de Guise veroverde Calais, Turijn en andere vestingen in Savoie behouden, maar moest afzien van zijn verdere ambities in Italië. Ter bezegeling van het verdrag liet Hendrik II zijn dochter Elizabeth trouwen met Filips II. Tijdens het luisterrijke huwelijksfeest werd Hendrik bij een steekspel ernstig gewond aan het oog. Hij overleed tien dagen later aan zijn verwonding. Drie van zijn zonen zouden ná hem koning van Frankrijk worden, en één dochter koningin. Diane de Poitiers, die levenslang openlijk zijn maîtresse is gebleven, trok zich na zijn dood uit de openbaarheid terug in het sfeervolle kasteel van Anet, dat hij voor haar had laten bouwen. Tegenover het calvinisme in zijn koninkrijk trad Hendrik II minder tolerant op dan zijn vader Frans I: krachtens het Edict van Compiègne (1557) stond de doodstraf op het belijden van de calvinistische eredienst Naar hem is de decoratieve style Henri Deux genoemd.
[bewerk] Kinderen
Hendrik II en Catharina de' Medici hadden 10 kinderen:
- Frans (19 januari 1544 – Parijs, 5 december 1560), huwde Maria I van Schotland
- Elisabeth (Fontainebleau, 2 april 1545 – Madrid, 3 oktober 1568), huwde Filips II van Spanje
- Claude van Frankrijk (Fontainebleau, 12 november 1547 – Nancy, 21 februari 1575), huwde Karel III van Lotharingen
- Lodewijk (Saint-Germain-en-Laye, 3 februari 1549 – 1549/1550), hertog van Orléans
- Karel Maximiliaan (27 juni 1550 – 30 mei 1574), huwde Elisabeth van Oostenrijk
- Eduard Alexander Hendrik (19 september 1551 – 2 augustus 1589)
- Margaretha (14 mei 1553 - Parijs, 27 maart 1615), hertogin van Valois, huwde Hendrik van Navarra
- Frans Hercule (18 maart 1555 - 10 juni 1584), hertog van Alençon en Anjou
- Johanna (Fontainebleau, 24 juni 1556, overleed diezelfde dag)
- Victoria (Fontainebleau, 24 juni 1556 – Amboise, augustus 1556)
Daarnaast had Hendrik II zeker drie kinderen bij verschillende maîtresses:
- Diane de Poitiers - Diana van Frankrijk (1538 – Parijs, 3 januari 1619). Zij werd in 1547 gewettigd en kreeg de titels hertogin van Châtellerault (1563) en Angoulême (1582). Zij huwde voor de eerste maal in 1552 met Orazio Farnese († 1553), voor de tweede maal in 1557 met Frans van Montmorency (1530 – 1579). Sommige bronnen zeggen dat de moeder van Diana Filippa Duco was en dat Diane de Poitiers haar alleen opvoedde. Andere bronnen melden echter dat er nog een (jong overleden) dochter was, waar Filippa wel degelijk de moeder van was.
- Jane Stuart (of Jane Fleming) (1508-1563), zelf onwettige dochter van Jacobus IV van Schotland - Hendrik van Valois (1551 - Aix-en-Provence juni 1586). Hij werd gelegitimeerd en benoemd tot gouverneur van de Provence.
