HMS Invincible (R05)
Van Wikipedia
De Invincible is de naamgever van een klasse van drie lichte vlootvliegdekschepen van de Royal Navy.
Het schip werd gebouwd van 1973 tot 1980 en is in 2005 in reserve geplaatst. Volgens planning zal het schip in 2010 definitief van de sterkte worden afgevoerd als de nieuwe vliegdekschepen aan de vloot worden toegevoegd.
De Invincible is het resultaat van vergaande bezuinigingen bij de Royal Navy in de jaren zestig. In die tijd beschikt de marine nog over de grote vliegdekschepen Ark Royal, Eagle (beiden Audacious-klasse) en Victorious (Illustrious-klasse) alsmede de kleinere Hermes en Centaur (Centaur-klasse). Daarnaast waren er nog twee helikoptercarriers (Albion en Bulwark) voor amfibische oorlogvoering. Tussen 1969 en 1972 werden de Albion, Bulwark, Centaur, Victorious en Eagle van de sterkte afgevoerd, terwijl de Hermes werd omgebouwd tot helikoptercarrier. In diezelfde bezuinigingsdrift sneuvelde het plan om een in grootte met de Amerikaanse Forrestall vergelijkbaar vliegdekschip (het CVA-01 project) te bouwen. Wat uiteindelijk restte was een ontwerp voor een helikoptercarrier van 16.000 ton waterverplaatsing. Men vermeed in die periode zelfs de aanduiding vliegdekschip: de Invincible-klasse werd in alle plannen aangeduid als anti-submarine cruiser of als through-deck cruiser.
Het idee was dat de Invincibles dienst zouden doen als kern van anti-onderzeebooteskaders op de Atlantische Oceaan. Ongeveer een dozijn ingescheepte Sea King anti-onderzeeboothelikopters zouden, in samenwerking met meevarende fregatten, Russische onderzeeboten moeten opsporen en bestrijden. Eventueel verwachtte men dat enkele lichte jachtvliegtuigen van het Harrier-type luchtverkenning en luchtverdedigingstaken kunnen uitvoeren. Opmerkelijk was wel dat de schepen van het begin af aan ontworpen zijn met een hoekdek, iets wat normaliter ontbreekt op typische helikoptercarriers. Lanceerinrichtingen (stoomkatapult) en vangkabels (nodig voor het landen van straalvliegtuigen) ontbraken. Met deze schepen gaf de Royal Navy duidelijk aan af te zien van een aanvalstaak voor haar vliegdekschepen.
Tijdens de bouwperiode van het schip deden piloten van de Royal Air Force de opmerkelijke ontdekking dat de Harrier-jagers met meer belading de lucht in kunnen als aan het eind van hun horizontale aanloop een soort van springschans (skijump) gebruikt wordt. De Invincible werd derhalve nog tijdens de bouw van een skijump voorzien.
[bewerk] Falklands oorlog
De bouwkosten van de Invincible waren hoger dan geraamd en drukten zwaar op het defensiebudget. Aangezien de regering van Margaret Thatcher besloten had de Polaris-onderzeeboten te vervangen door dure Trident-onderzeeboten moesten elders binnen het budget bezuinigingen gevonden worden.
Op 25 februari 1982 werd bekend gemaakt dat Austalië het schip zou overnemen, ter vervanging van HMAS Melbourne. In beide landen stuitte de verkoop op kritiek: in Australië vond men de aankoop te duur en in Engeland werd deze uitverkoop van de Royal Navy niet alleen gehoond, ook vond men dat er een te lage prijs bedongen was.
Op 2 april 1982 bezette Argentinië de Falkland eilanden. Op 5 april 1982 voer een marine-eskader, met de Invincible en de Hermes als kern, naar het zuiden van de Atlantische Oceaan. Op 20 mei 1982 werd de oorlog formeel beëindigd verklaard en in juli 1982 werd bekend gemaakt dat de voorgenomen verkoop van de Invincible niet doorging. De Falkland oorlog was direct van invloed op de samenstelling van de Britse strijdkrachten.
[bewerk] Bewapening
Oorspronkelijk waren de schepen uitgerust met een lanceerinrichting voor de Sea Dart luchtdoelraket. Deze is op alle schepen inmiddels verwijderd om het vliegdek groter te maken. Na de ervaringen met de Falklands oorlog zijn Raytheon Phalanx luchtafweerkanons geplaatst, deze zijn inmiddels vervangen door 3 Goalkeeper systemen. In aanvulling daarop worden nog 2 Oerlikon 20 mm kanons gevoerd.
De luchtgroep zou aanvankelijk bestaan uit 9 Sea King anti-onderzeeboothelikopters en 5 Sea Harrier FRS-1 jachtvliegtuigen. Na de Falklands oorlog is het aantal Sea Harriers uitgebreid en kwamen er tevens Sea King AEW helikopters aan boord. Met het verschuiven van taken op de oceaan naar kustgebonden operaties zijn er tevens Harrier GR7 vliegtuigen van de RAF aan boord gekomen. Een luchtgroep kan thans uit 24 toestellen bestaan. Sinds de Sea Harriers in 2004 uit dienst zijn genomen bestaat een luchtgroep gewoonlijk uit 9 Harriers GR7 en 12 helikopters. Afhankelijk van de taken kan een mix worden meegevoerd van Sea King ASaC Mk 7 AEW, Sea King en Chinook transporthelikopters en Merlin HM.1 anti-onderzeeboot helikopters.
