Argentinië
Van Wikipedia
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
Argentinië (Spaans: Argentina), officieel de Argentijnse Republiek (Spaans: República Argentina) is een Spaanstalig land in het zuiden van Zuid-Amerika, tussen het Andesgebergte en de zuidelijke Atlantische Oceaan. Het grenst aan Uruguay, Brazilië, Paraguay, Bolivia en Chili. De naam is afgeleid van het Latijnse woord argentum (zilver), een edelmetaal dat een belangrijke rol speelde in de opkomst van het Europese kolonialisme.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
In het begin van de 16e eeuw arriveerden de eerste Europeanen in de regio. Zij zochten in feite een doorgang van de Atlantische naar de Stille Oceaan. Onder hen vinden we onder andere Ferdinand Magellaan en Pedro de Mendoza. Deze laatste bouwde de nederzetting 'Nuestra Senora Santa Maria del Buen Aire', het huidige Buenos Aires rond 1536. Ook in het noord-westen van het land, waar men goede landbouwgronden vond, bouwden de Spanjaarden die vanuit het onderkoninkrijk Bolivia kwamen verschillende nederzettingen: Mendoza, Tucumán, Córdoba en Salta. Er werden paarden gefokt, vee werd gehouden voor de vleesproductie, suiker, tabak en groenten werden geteeld. Het gebied kende een grote bloei in de 17e en 18e eeuw omwille van de handel met het onderkoninkrijk Peru, terwijl Buenos Aires slechts een tweederangshaven was. Daar kwam slechts verandering in in 1776, toen Buenos Aires het bestuurscentrum werd van het nieuwe vicekoninkrijk 'Rio de la Plata', een gebied dat het huidige Argentinië, Uruguay, Paraguay en een deel van Bolivia bestreek.
In 1816 werd Argentinië onafhankelijk van Spanje, na een korte strijd met de Spaanse bezetters, onder de leiding van José de San Martin. Deze laatste wordt door de Argentijnen nog steeds als een held beschouwd. In de eerste jaren van deze jonge natie ontstonden er diverse conflicten tussen de centralisten en de federalisten, tot in 1853, toen er een nieuwe grondwet werd aangenomen. In 1865 moest Argentinië, dat nauwelijks een leger had, het hoofd bieden aan de landhonger van Paraguay (zie: Oorlog van de Drievoudige Alliantie). In een bloederige oorlog, die tot 1870 duurde, wisten de Argentijnen met hun Braziliaanse en Uruguayaanse bondgenoten Paraguay te verslaan. In de tweede helft van de 19e eeuw, kende Buenos Aires een grote bloeiperiode, mede door de komst van duizenden migranten. Nieuwe technologieën (invriezen van vlees, spoorwegen) stimuleerden de landbouw en veeteelt. Nieuwe gebieden zoals Patagonië werden veroverd. Immigranten uit Engeland en Wales begonnen schapenfokkerijen op grote estancias. Argentinië werd na de Verenigde Staten het tweede 'Beloofde Land' van Amerika. Tussen 1880 en 1920 was Argentinië een van de rijkste landen ter wereld. Na een korte opleving rond de Tweede Wereldoorlog zakte het land definitief terug.
Vervolgens werd Argentinië gekenmerkt door terugkerende politieke conflicten tussen conservatieven en liberalen en tussen burgers en militairen. Na de Tweede Wereldoorlog kwam het populistische peronisme, wat de verhouding op scherp zette. Tot 1983 werden steeds bloediger optredende militaire junta's afgewisseld met autoritaire democratische regeringen, wat leidde tot oplopende economische problemen, corruptie, algemene afkeer van de politiek en de nederlaag in de Falklandoorlog. De nederlaag tegen Groot-Brittannië betekende een gezichtsverlies dat de junta niet meer te boven kwam.
Hierna maakten vier vrije verkiezingen duidelijk dat de democratie in Argentinië voet aan de grond kreeg. Eind jaren '80 begon de regering een nieuwe economische politiek, die leidde tot hoge groeicijfers in de jaren '90. In 2001 stortte de economie echter volledig in. De koppeling van de peso aan de dollar bleek niet houdbaar, waardoor de munt plotsklaps enorm in waarde daalde. Woedende Argentijnen verzamelden zich voor de banken, die echter door de regering gedwongen waren de spaarsaldi te bevriezen. Dit leidde tot een sociale en politieke crisis, die in korte tijd vijf presidenten dwong het veld te ruimen. Anno 2005 lijkt de Argentijnse economie zich te herstellen.
[bewerk] Bestuurlijke indeling
[bewerk] Regio's
Argentinië kan worden onderverdeeld in zes regio's:
- Pampas
- Mesopotamia
- Chaco
- Noordwest-Argentinië
- Cuyo (Argentinië)
- Patagonië
[bewerk] Provincies
Argentinië bestaat uit 23 provincies (provincias, enkelvoud: provincia) en een federaal district (distrito federal).
[bewerk] Demografie
Aan het eind van de 19e en begin van de 20e eeuw kwamen veel immigranten uit diverse Europese landen. De Argentijnse bevolking vormt een mengeling van nationale en etnische groepen, waarbij de nakomelingen van Italiaanse en Spaanse immigranten overheersen. Hierdoor heeft Argentinië een westerse cultuur.
Daarnaast wonen vooral in de stedelijke gebieden zo'n half miljoen immigranten uit Syrië, Libanon en andere landen in het Midden-Oosten. De oorspronkelijke bevolking, ongeveer 700.000 mensen, leeft vooral in het noorden, noordwesten en het zuiden.
[bewerk] Taal
De enige officiële taal is het Spaans, hoewel de immigranten ten dele hun eigen taal behouden hebben. De belangrijkste inheemse talen zijn het Guaraní, gesproken in het noordoosten, en het Quechua, gesproken in het noordwesten.
[bewerk] Religie
De meeste Argentijnen zijn rooms-katholiek. Meer dan 90 procent van de bevolking noemt zichzelf katholiek, hoewel slechts 20 procent van hen regelmatig naar de kerk gaat. Spaanse kolonisten hebben het katholisme naar Zuid-Amerika gebracht, waar het lange tijd een factor van betekenis is geweest. Zo moesten presidentskandidaten tot voor kort katholiek zijn. In 1994 werd het artikel dat bepaalde dat de presidenten katholiek moesten zijn geschrapt.
[bewerk] Geografie
Argentinië kan ruwweg in drieën gedeeld worden: de vruchtbare vlaktes van de pampa's in de noordelijke helft van het land, de bron van de Argentijnse agrarische rijkdom; het licht geaccidenteerde plateau van Patagonië in de zuidelijke helft tot aan Vuurland, en de rotsachtige Andes-bergrug langs de westelijke grens met Chili, met de Aconcagua als hoogste punt (6960 m.).
Belangrijke rivieren zijn de Paraguay, de Bermejo, de Colorado, de Uruguay en de langste rivier, de Paraná. De laatste twee komen samen in de Rio de La Plata voordat ze in de Atlantische Oceaan uitmonden. Het Argentijnse klimaat is voornamelijk gematigd. Het Noorden is subtropisch, het zuiden droog en sub-Antarctisch.
[bewerk] Steden
Enkele grote steden zijn:
Zie ook:
[bewerk] Bezienswaardigheden
- Nationaal park Los Glaciares
- Jezuïetenmissies van de Guaraní (gedeeltelijk in Brazilië)
- San Ignacio Mini, Santa Ana, Nuestra Señora de Loreto, Santa Maria Mayor, Sao Miguel das Missoes
- Nationaal park Iguazú
- Cueva de las Manos
- Valdés-schiereiland
- Jezuïetenkwartier en Estancias van Córdoba
- Natuurparken Ischigualasto en Talampaya
- Quebrada de Humahuaca
[bewerk] Economie
Argentinië profiteert van een ruime hoeveelheid natuurlijke hulpbronnen, een geletterde bevolking, een op de export gerichte landbouwsector en gevarieerde industrie. Vanaf het eind van de jaren 80 van de 20e eeuw liepen de internationale schulden echter hoog op. Als de overheid geld nodig had drukte ze gewoon nieuwe pesos bij. Daardoor schoot de inflatie steil omhoog tot wel 200% en de productie stortte in wegens wanbeheer en corruptie. Om de economische crisis te lijf te gaan besloot de regering de weg in te zetten naar vrijhandel, deregulering en privatisering. In 1991 vond een radicale monetaire hervorming plaats, die de peso verbond aan de Amerikaanse dollar en de geldgroei beperkte tot de groei van de nationale reserves.
Aanvankelijk waren de hervormingen een succes. De inflatie daalde en het bruto nationaal product steeg. Maar opeenvolgende economische crisissen in Mexico, Azië, Rusland en Brazilië leidden tot een nog grotere economische val vanaf 1999. De regering ging over tot belastingverhogingen en bezuinigingen ter beperking van het begrotingstekort, dat gestegen was tot 2,5% van het BNP in 1999. Binnenlandse en internationale investeerders bleven echter twijfelen of de regering de schulden af kon lossen en de vaste wisselkoers tussen peso en dollar kon handhaven.
In 2001 verslechterde de situatie nog meer door de groei van het aantal obligaties, massale geldopnames bij de banken en een verdere val van consumenten- en producentenvertrouwen. Pogingen van de regering een sluitende begroting te bereiken om zo het banksysteem te stabiliseren en economische groei te herstellen bleken onvoldoende resultaat op te leveren. De pas verkozen president Eduardo Duhalde wist van het Internationaal Monetair Fonds een lening van 20 miljard dollar te verkrijgen, maar verdere maatregelen leken uit te blijven. In januari 2002 werd de peso losgekoppeld van de dollar.
[bewerk] Politiek
De Argentijnse grondwet van 1853 (herzien in 1994), legt een scheiding der machten op tussen de uitvoerende, wetgevende en rechtsprekende macht, zowel op landelijk als provinciaal niveau. De president en vicepresident worden direct verkozen voor vier jaar. Beiden mogen maar twee aaneengesloten termijnen dienen, maar na een tussenperiode van ten minste één termijn mogen ze zich kandidaat stellen voor een derde termijn. De president benoemt de ministers. De grondwet geeft hem aanzienlijke macht in zijn dubbelfunctie van staatshoofd en regeringsleider. Hij heeft onder andere de mogelijkheid in "dwingende en noodzakelijke" situaties presidentiële decreten uit te vaardigen en een veto op onderdelen uit te spreken. Het huidige staatshoofd annex regeringsleider is Néstor Kirchner.
Het Argentijnse parlement (Nationaal Congres/Congreso Nacional) bestaat uit de Senaat (Senado) met 72 zetels en een Kamer van Afgevaardigden (Cámara de Diputados) met 257 zetels. Sinds 2001 worden de senatoren direct verkozen, waarbij iedere provincie, inclusief de federale hoofdstad, vertegenwoordigd wordt door drie senatoren. Senatoren hebben een zittingstermijn van zes jaar, afgevaardigden van vier jaar. Om de twee jaar worden er verkiezingen gehouden voor een derde van de senaats- en de helft van de afgevaardigdenzetels. Beide kamers worden verkozen via evenredige vertegenwoordiging.
[bewerk] Vervoer
Buenos Aires heeft een internationale luchthaven. De nationale luchtvaartmaatschappij is Aerolíneas Argentinas, zij onderhoudt samen met dochteronderneming Austral een redelijk uitgebreid binnenlands luchtvaartnet. Door de grote afstanden is vliegen soms een goede optie. Onhandig is wel dat de meeste vluchten via Buenos Aires gaan.
Ook zijn er treinverbindingen en lokaal busverkeer.
[bewerk] Klimaat
Overwegend gematigd, droog in het westen, subtropisch in het noorden, koel en guur in het zuiden. Onthoud dat de seizoenen tegenovergesteld zijn aan die op het noordelijk halfrond[1]. Als het hier in Nederland bijvoorbeeld zomer is, is het daar winter.
[bewerk] Bekende Argentijnen
- Juan Domingo Perón: President
- Eva Duarte de Perón: Presidentsvrouw en weldoenster
- Diego Armando Maradona: voetballer
- Mauro Rosales: voetballer
- Nicolas Alejandro Frutos: voetballer
- Lionel Andrés Messi : voetballer
- Juan Manuel Fangio: autocoureur
- Astor Piazzolla: componist
- Jorge Horacio Zorreguieta: minister van Landbouw en vader van prinses der Nederlanden
- Máxima Zorreguieta: prinses der Nederlanden
- Jorge Luis Borges: schrijver
- Gabriela Sabatini: tennisster
- Guillermo Vilas: tenniser
- Ernesto 'Che' Guevara: vrijheidsstrijder
- José Meolans: zwemmer
- Luis Moreno Ocampo: hoofdaanklager bij het Internationaal Strafhof
- Carlos Reutemann: Formula 1
- Hugo Porta: Rugbyspeler Los Pumas, Oud-ambassadeur in Zuid-Afrika (aangesteld door president Carlos Menem) en oud-Minister (1994) van Sport
[bewerk] Zie ook:
[bewerk] Externe links
| {{{afb_links}}} | Landen in Zuid-Amerika | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Argentinië · Bolivia · Brazilië · Chili · Colombia · Ecuador · Guyana · Paraguay · Peru · Suriname · Uruguay · Venezuela Niet zelfstandig: Falklandeilanden · Frans-Guyana |
| Zuid-Amerikaanse Statengemeenschap | |
| Argentinië | Bolivia | Brazilië | Chili | Colombia | Ecuador | Guyana | Paraguay | Peru | Suriname | Uruguay | Venezuela |
| Bronnen en referenties: |
