Hoax
Van Wikipedia
Hoax is in het Engels een woord voor poets, nep, bedrog, truc, oplichterij. Het woord is waarschijnlijk geen samentrekking van hocus pocus.
In Engelstalige landen wordt het woord vrij algemeen voor allerlei bedrog en nep gebruikt, bijvoorbeeld voor het opzettelijk maken van een graancirkel. In feite wordt een grote groep mensen voor de gek gehouden. Het lijkt op een grap, maar is eigenlijk kwaadaardiger, en is feitelijk alleen leuk voor de makers ervan.
Een hoax is vaak minder ernstig dan echte oplichterij of fraude. Een motief van wederrechtelijke bevoordeling ontbreekt vaak, het gaat meer om het stichten van verwarring en de mensen voor de gek houden. Een ander motief is het zaaien van paniek, of het beschadigen van "het systeem" uit persoonlijke frustratie.
De gevolgen kunnen zeer ernstig zijn. Mensen kunnen in paniek raken, en (schadelijke) handelingen verrichten die ze anders niet zouden verrichten. In een aantal gevallen kan een aanstichter van een hoax dan ook strafrechtelijk vervolgd worden.
Inhoud |
[bewerk] De afscheiding van Vlaanderen
De Waalse omroep RTBF kondigde in de avond van 13 december 2006 aan dat Vlaanderen zich van België had afgescheiden. De koning zou zijn gevlucht en Brusselse trams stuitten bij de grens met Vlaanderen op een hek. De lokale politie krijgt instructies om de taalgrens te bewaken, en in Antwerpen vierden de mensen zogezegd feest. Alhoewel de RTBF na een half uur aangaf dat het "une fiction" was, veroorzaakte de hoax veel opschudding, en gaven verschillende kopstukken blijk van hun afkeuring.
[bewerk] Nep-poederbrieven
Na de anthrax-brieven in de Verenigde Staten is het veel voorgekomen dat een aantal bedrijven en instanties ook poederbrieven ontvingen, vergezeld van een bedreiging. In veel gevallen bleek het om waspoeder, krijt, stijfsel, meel of andere onschadelijke witte poeders te gaan. Een aantal daders is strafrechtelijk vervolgd.
[bewerk] The Mujahideen Poisons Handbook
Dit "handboek voor het maken van vergiffende spul" is onlangs opgedoken op internet. Het zou zogenaamd geschreven zijn door een islamitische terrorist, en bevat een aantal "recepten" voor het maken van dodelijke vergiften. De chemicalien zijn vaak zo goed als onmogelijk verkrijgbaar voor particulieren. Bovendien kloppen veel recepten niet. Een recept bleek bijvoorbeeld in plaats van een dodelijk gif een stinkbom te produceren. Het wordt dan ook niet uitgesloten dat het Handbook een hoax is met als doel het zaaien van verwarring en paniek.
[bewerk] Hoax in de computerwereld
In de computerwereld wordt het woord in het bijzonder gebruikt voor een vals gerucht, een bewering die niet waar is en per e-mail wijde verspreiding vindt. In deze betekenis begint het ook in andere talen door te dringen. Het betreft hier meestal zeer bijzondere aanbiedingen (o.a. het beloven van grote sommen geld), reddingsacties van zieke kinderen of een aankondiging van uitzonderlijk gevaarlijke computervirussen. Het bericht gaat meestal vergezeld van de oproep om het bericht vooral toch ongelimiteerd naar iedereen door te sturen.
Een bijzondere categorie hoax is een nepvirus: een emailbericht met daarin een aansporing aan de computergebruiker om een, zogenaamd gevaarlijk, computerbestand te verwijderen. Dit computerbestand is in werkelijkheid een ongevaarlijk of zelfs noodzakelijk onderdeel van het besturingssysteem.
Ze bestaan uit minstens twee onderdelen:
- de opdracht tot het uitvoeren van een schadelijke handeling (bijvoorbeeld het wissen van een essentieel onderdeel van het besturingssysteem) en
- de opdracht het bericht zo snel mogelijk en aan zo veel mogelijk vrienden en kennissen door te sturen.
Een voorbeeld hiervan is de waarschuwing dat het Windowsbestand JDBGMGR.EXE een gevaarlijk virus zou zijn en dat het niet herkend wordt door de virusscanners. Het bestand is echter een heel gewoon bestand en geen virus, maar een Java-debugger dat gewoon thuishoort op een Windows-PC. Het bestand heeft niets te maken met het bugbear-virus, ook al is het icoontje van het programma een beertje. De Hoax gaat al sinds mei 2002 rond en was in de zomer van 2003 nog niet uitgewoed.
De crux is natuurlijk, dat de gebruiker ervan overtuigd wordt dat juist het nalaten van die handelingen de schade zou aanrichten, bijvoorbeeld met de bewering dat het te verwijderen bestand een gevaarlijk virus is, waar nog geen virusscanners tegen opgewassen zijn...
Een hoax leidt in veel gevallen tot onnodige opwinding en soms zelfs tot paniek. Ook belast het het internet door de vele onnodige e-mails die verzonden worden.
Vergaarbak van mailadressen Bij de HOAX-berichten komt nog een extra probleem om de hoek kijken: het aantal mailadressen in een enkel bericht is vaak zeer groot. Het is daarom goed mogelijk dat spammer deze HOAX mail gebruiken om uiteindelijk een grote hoeveelheid geldige adressen te vergaren. De kans dat een succesvolle HOAX uiteindelijk weer een keer bij de spammer terecht komt is niet klein te noemen.
Kenmerken Dergelijke HOAX mail valt vaak meteen op. Deze berichten bevatten teksten als "ONMIDDELLIJK LEZEN EN DOORSTUREN NAAR IEDEREEN DIE JE KENT!!!!" (Meteen valt het gebruik van hoofdletters en uitroeptekens op). In het geval van een computervirus HOAX wordt meestal melding gemaakt dat "MICROSOFT nog geen oplossing heeft", dat bijvoorbeeld "CNN aankondigt dat het het ergste virus ooit is" en dat antivirusproducenten melden dat "tegen dit virus voorlopig nog geen remedie is". Een belangrijk kenmerk is dat er nooit een datum vermeld wordt. Er staat "gisteren" of "dinsdag" of "pas ontdekt" maar een echte datum kom je niet tegen.
