Hofje
Van Wikipedia
Een hofje is een instelling ooit bestemd voor de huisvesting van arme bejaarden.
Inhoud |
[bewerk] Opbouw
De naam 'hofje' ontlenen ze aan hun opbouw: meestal een verzameling kleine huisjes rond een gemeenschappelijk binnenterrein (nu vaak een tuin). Op dat binnenterrein waren in vroeger tijden de gemeenschappelijke voorzieningen te vinden zoals toiletten en een wasgelegenheid. Een hofje is vaak ommuurd en alleen toegankelijk via 1 of 2 ingangen die in vroeger tijden om 10 uur 's avonds werden afgesloten. Op die manier kon niemand ongemerkt binnenkomen. Elk hofje had een portier die de poorten sloot, deze portier was in dienst van de stichting die het hofje beheerde. De stichting werd bestuurd door rijke heren en dames: de regenten. Deze regenten wezen ook de woningen toe.
[bewerk] Eerste pensioenvoorziening
Voor Drees kende Nederland geen pensioen. Arme ouderen waren vaak afhankelijk van de kerk of van rijke mensen. Deze rijken (en de kerk) stichten hofjes, waar arme ouderen gratis konden wonen. De stichters van hofjes waren vaak kinderloze mannen of vrouwen, die hun geld na hun dood zinvol wilden besteden. Door hun naam aan een hofje te verbinden bereikten zij dat hun naam bleef voortbestaan. Ook hoopten de rijken door aan liefdadigheid te doen een plek in de hemel te kopen.
[bewerk] Alleen voor vrouwen
De hofjes waren hoofdzakelijk voor ouderen, maar niet uitsluitend. Er waren ook zogenoemde begijnenhofjes. Deze hofjes waren er voor vrouwen die geen kloostergelofte aflegden, maar toch samen met anderen als geestelijke zusters leefden. In de hofjes voor ouderen woonden meestal alleen oudere vrouwen. Vrouwen waren beter in staat een eigen huishouding te voeren, vond men. Voor mannen waren er Oudemannenhuizen, waar de mannen verzorgd werden.
[bewerk] Deugdzaam leven
Het kosteloos wonen in een hofje werd als een gunst beschouwd, de regenten verlangden dat de bewoners zich zeer deugdzaam gedroegen. Kerkbezoek was een must, na tien uur moest bezoek het hof uit en als een bewoner een nacht weg wilde blijven dan kon dat alleen met toestemming van de regenten. Aan veel hofjes was een eigen kapel verbonden, zodat de bewoners naar de kerkdienst konden gaan zonder daarvoor een grote afstand te hoeven afleggen.
[bewerk] Waar te vinden?
Hofjes zijn een typisch Nederlands verschijnsel, in België zijn ook hofjes te vinden maar lang niet zoveel als in Nederland. De meeste zijn gebouwd tussen de 13e en 19e eeuw. Het merendeel is te vinden in de provincies Noord- en Zuid-Holland, in de steden: Amsterdam, Alkmaar, Haarlem, Hoorn, Leiden en Den Haag. Daarnaast zijn er ook een flink aantal hofjes te vinden in Groningen, waar een hofje gasthuis wordt genoemd. Ook in kleinere plaatsen zoals Naaldwijk zijn hofjes te vinden.
[bewerk] Anno nu
Vandaag de dag worden hofjes nog steeds bewoond en nog steeds meestal door vrouwen, hoewel dat geen must meer is. Het wonen is anders dan vroeger niet meer gratis. Vooral in Den Haag is een groot aantal hofjeswoningen particulier bezit. Dat tijden veranderen is heel duidelijk te zien in Haarlem, waar het voormalige Begijnhof nu dienst doet als bordeel.
[bewerk] Zie ook
Categorieën: Zorg | Wonen
