IJzerzandsteen
Van Wikipedia
IJzerzandsteen is een fijnkorrelig, donkerbruine ijzerhoudende steensoort, ontstaan door het samenklitten van fijne glauconiet-houdende limonietzandkorreltjes. Door de inwerking van lucht oxideert het oorspronkelijk donkergroene glauconiet naar het donkerbruine limoniet.
In het Tertiair (70 tot 3 miljoen jaar geleden) werd een groot deel van België regelmatig overspoeld door de Diestiaanzee. Afwisselend werden klei en zandlagen afgezet. Ongeveer acht miljoen jaar geleden werd hierboven een laag sterk glauconiethoudend zand afgezet. Bij het regelmatig bloot vallen van deze zandbanken is het glauconiet verweerd en het zand aan elkaar geroest, waardoor dus een sterke laag ijzerzandsteen (ook wel Diestiaan genoemd, naar de stad Diest in het Hageland) is ontstaan.
Gedurende de voorbije vijf miljoen jaar is de bodem, door de vorming van de Alpen, langzaam naar omhoog getild waardoor de oude zee (de z.g. Diestiaanzee) zich heeft teruggetrokken. Wind en regen hebben de zachtere zandlagen die niet beschermd werden door de ijzerzandsteen weggespoeld waardoor een heuvelend landschap is ontstaan. Deze heuvels noemt men getuigenheuvels en zijn o.a. te vinden in het Hageland (Brabant), de Vlaamse Ardennen (Oost-Vlaanderen) en het Heuvelland (West-Vlaanderen).
Glauconiet is een mineraal. De verschillende elementen komen er in voor als oxides (K2O, Na22, MgO, Al2O3, FeO, Fe2O3 en SiO2). In ijzerzandsteen zijn verder ook nog zeer kleine hoeveelheden Ca, Rb, Ti, Rb, Sr, Ba, Zn, Mn en As aanwezig.
 IJzerzandsteen als bouwmateriaal voor de Sint-Martinuskerk in Wezemaal (8 juni 2006) |
 Een brokje ijzerzandsteen |
