Internationaal Informatiecentrum en Archief voor de Vrouwenbeweging
Van Wikipedia
Het Internationaal Informatiecentrum en Archief voor de Vrouwenbeweging (IIAV) te Amsterdam is een documentatiecentrum, archief en bewaarbibliotheek voor de wereldwijde vrouwenbeweging. Het IIAV is gevestigd in een voormalig kerkgebouw in Amsterdam-Oost.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] Oprichting
Op 3 december 1935 richtten de vooraanstaande Nederlandse feministen van de Eerste Golf Rosa Manus, Johanna Naber en Willemijn Posthumus-van der Goot het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging (IAV) op, een archief annex bibliotheek dat de geschiedenis van de vrouwenbeweging moet vastleggen en wetenschappelijk onderzoek mogelijk moet maken. De drie dames stellen allen hun archieven ter beschikking, waaronder zich het persoonlijk archief van Aletta Jacobs bevindt. Het IAV was gevestigd aan de Keizersgracht, in het toenmalige pand van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG).
[bewerk] Tweede Wereldoorlog
Na de inval van de Duitsers wordt het IAV eind juni 1940 door de Sicherheitsdienst leeggehaald en op 12 juli 1940 bij het Vrouwenbureau in Berlijn gedeponeerd. In 1944 wordt het uit veiligheidsoverwegingen naar Sudetenland verplaatst. Nadat Tsjechoslowakije door de Sovjet-Unie bevrijd was werd het archief naar Moskou afgevoerd waar Stalin het als oorlogsbuit in een Speciaal Archief liet opbergen.
[bewerk] Herstart
In 1947 keerde een klein deel van de collectie terug dat in Amerikaanse handen gevallen was. Met deze collectie en de aanwas wordt in de jaren jaren vijftig een pand betrokken op de Herengracht. Wanneer het IAV in het Internationaal Jaar van de Vrouw 1975 een flinke overheidssubsidie toegewezen krijgt barst het archief al vrijwel uit de voegen: het pand was te klein.
[bewerk] Fusie
In 1981 verhuisde het IAV naar een ruimer pand op de Keizersgracht en fuseert met het Informatie- en Documentatiecentrum voor de Vrouwenbeweging (IDC), dat zich op het verzamelen van actuele informatie van de Tweede Golf richtte, en het cultuurwetenschappelijk feministisch tijdschrift Lover van Man-Vrouw-Maatschappij. Het IAV veranderde in het IIAV en professionaliseerde verder.
In 1992 werd de Vrouwenthesaurus voltooid, een op de vrouwenbeweging toegespitste thesaurus die in geautomatiseerde vorm beschikbaar gesteld werd. In 1996 volgde een website waarop in de catalogus te zoeken is.
Ondertussen, eind 1993, begin '94, was het IIAV opnieuw verhuisd, naar een voormalig kerkgebouw in neo-Byzantijnse stijl nabij het Station Amsterdam Muiderpoort. In het pand huisde tot in 2004 ook het inmiddels opgeheven Clara Wichmann Instituut en de redactie van het feministisch-juridische blad Nemesis.
In 2000 ontving het IIAV de Joke Smit Prijs.
[bewerk] Hervonden archiefmateriaal
In 1992 vond NRC-correspondent bij toeval het deel van het IAV-archief terug dat in 1944/'45 in Russische handen was gevallen. Het Speciaal Archief was onaangeroerd gebleven sinds het er 47 à 48 jaar geleden gedumpt was. Na lang diplomatiek getouwtrek werd het archief uiteindelijk in mei 2003 teruggegeven aan Nederland. Het archief is weliswaar niet volledig teruggevonden.
[bewerk] Leerstoel
Het IIAV heeft in 2002 aan de Universiteit Utrecht een leerstoel gender en etniciteit ingesteld. Deze wordt momenteel bezet door Gloria Wekker.
