Berlijn
Van Wikipedia
| Vlag | Wapen |
|---|---|
 (Details) |
 |
| Basisgegevens | |
| Hoofdstad: | Berlijn |
| Oppervlakte: | 891,82 km² |
| Bevolking: | 3.396.990 (11/2005) |
| Bevolkingsdichtheid: | 3812 inwoners per km² |
| ISO 3166-2: | DE-BE |
| Website: | www.berlin.de |
| Politiek | |
| Minister-president: | Klaus Wowereit (SPD) (regerend burgemeester) |
| Coalitie: | SPD/Die Linkspartei. |
| Stemmen in de Bondsraad: | 4 |
| Locatie in Duitsland | |
 |
|
| Districten | |
 |
|
| Portaal Berlijn |
Berlijn (Duits: Berlin) is de hoofdstad van Duitsland en als stadsstaat een deelstaat van dat land. Het is de grootste stad van het land, met 3,4 miljoen inwoners. Berlijn is één van de groenste steden van Europa: 18% van Berlijn bestaat uit natuur en parken en 7% uit meren, rivieren en kanalen.
De stad ligt aan de rivier de Spree en wordt omsloten door de deelstaat Brandenburg, waarvan ze sinds 1920 geen deel meer uitmaakt.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
[bewerk] Bouwkundig
Berlijn is een van de jongste steden in Europa. Eigenlijk bestaat Berlijn uit twee steden. Rond 1230 hebben de graven Johan I en Otto III de stad Berlijn-Cölln gesticht. Helaas zijn de aktes van de stichting niet bewaard gebleven. De eerste keer dat ze genoemd worden is 1251 voor Berlijn en 1261 voor Cölln. In 1307 besloten de twee gemeenschappen samen te gaan en in 1400 hadden de plaatsen in totaal ongeveer 8000 inwoners.
De naam Berlijn is niet te verklaren. Cölln echter komt van Colonia. Hiermee kan kolonie van Berlijn bedoeld zijn, maar het zou ook een herinnering van de eerste bewoners aan hun stad van herkomst kunnen zijn, namelijk Keulen.
De plaats waar de stad ontstond was een logische alsook belangrijke. De rivier de Spree was hier doorwaadbaar. Tevens kruisten hier de wegen van de Elbe naar de Oder en die van Bohemen naar Saksen. Dicht bij de kruising van de wegen en het water ontstonden enkele markten, te weten de Molkenmarkt, Alte Markt en de Cöllnische Fischmarkt. De laatste wijkt qua vorm af van de andere markten en is driehoekig van vorm.
Voor de aanleg van de straten moet gekeken worden naar het omliggende landschap. Rond de eerste nederzetting waren drie duinen bepalend, de Nikolaidüne, de Mariendüne en de Rathausdüne. Rond en aan de voet van deze duinen werden de Post- und Heilige-Geiststraße, de Spandauerstraße, de Judenstraße, de Hohe Steinweg en de Klosterstraße aangelegd. Op de drie duinen werden het Rathaus, de Nikolaikirche en de Marienkirche gebouwd.
De eerste stadsmuren waren min of meer evenwijdig aan de genoemde straten gebouwd met dien verstande dat er wel enige ruimte voor toekomstige bebouwing was open gelaten, een vroeg bewijs van stadsplanning. Om de stadsmuren liep een dubbele gracht met een wal ertussen. Op die wal ligt onder andere de huidige Neue Friedrichstraße. Een klein deel van de stadmuren is nu nog te vinden tussen de Klosterkirche en de Stralauer Tor.
De stadsmuren van Cölln begonnen aan de overzijde van de rivier op dezelfde plaats als die rond Berlijn, zo rond de Paddenstraße. In de Spree werd de doorgang door middel van houten palen afgesloten zodat de stadsmuren van beide stadsdelen min of meer met elkaar verbonden waren over het water. Schepen konden de stad van beide kanten in varen door een smalle doorgang tussen de houten palen te passeren welke was afgesloten met een vroege uitvoering van de slagboom. De stenen muren waren versterkt met torens, halve torens en dergelijke. Belangrijke namen van poorten zijn Konigstor (voorheen Oderberger of Georgentor), Stralauer Tor, Spandauer Tor, Kopenicker Tor en Gertraudten Tor. Al deze poorten lagen aan een kruispunt van straten zodat de stad over de weg vanuit alle windrichtingen bereikt kon worden.
In Cölln werden de eerste straten aangelegd zoals Breitestraße, Brüderstraße en de Fischerstraße. Ook Cölln was tegen een duin aan gebouwd maar was in omvang kleiner dan Berlijn.
Beide stadsdelen sloten in 1307 een verdrag tot betere en verdergaande samenwerking hoewel beiden een aparte raad hadden. De nauwe samenwerking was bittere noodzaak in de roerige tijden die volgden. De stad werd nu als eenheid gezien en vormde een stevig bolwerk in de tijd dat nieuwe heersers uit onder andere Beieren hun oog op Berlijn-Cölln hadden laten vallen. Dorpen in het noorden en zuiden van de stad werden opgekocht en bij de stad gevoegd en Berlijn-Cölln werd Hanzestad.
Rond die tijd kwam de provincie waarin de stad lag onder invloed van Frederik van Hohenzollern, burggraaf van Neurenberg. De stad zelf bleef zelfstandig maar in 1448, na een beleg van 6 jaren, werd Berlijn-Cölln door keurvorst Frederik II bij zijn rijk gevoegd en verloor de stad uiteindelijk zijn zelfstandigheid. Frederik II bouwde zijn paleis in Cölln en maakte de stad residentie van de Hohenzollerns welke hierna een grote invloed hadden op de ontwikkeling van de stad.
Uit de periode voor 1650 is nagenoeg niets aan woonhuizen bewaard gebleven, behoudens enkele gewelven. Oorzaak hiervan zijn de grote branden van 1282, 1380, 1484 en 1581, waarbij nagenoeg de gehele stad tot de grond afbrandde. Na die branden werden wel de kerken herbouwd edoch in de op dat moment heersende mode. Ook het Rathaus is meerdere malen herbouwd maar waarschijnlijk niet op dezelfde plaats als het oorspronkelijke. Vanaf ongeveer 1650 werd, onder aanvoering van de Grote Keurvorst, Frederik Willem, begonnen met bouwen in steen met het oog op de allesvernietigende branden.
Keurvorst Frederik Willem heeft veel betekend voor de stad Berlijn. Toen hij in 1640 de regering op zich nam was de stad maar ook de staat Brandenburg een enorme puinhoop. De vorst was slechts 20 jaar oud maar juist zijn energie, zijn kunde en zijn organisatietalent hebben de problemen voorhanden overwonnen. Naast de financiën van de staat en de stad, was ook de verdediging van Berlin Cölln een probleem. De tijd voor het geknoei van zijn voorgangers was echter voorbij. De redder van Brandenburg was opgestaan.
Gedurende de Dertigjarige Oorlog was gebleken dat de staat militair gezien geen vuist kon maken. De vorst vond dat het tijd was dat de eventuele vijanden van Brandenburg weer respect kregen voor de staat. Om dit te bereiken heeft hij als eerste de verdedigingswerken rond Berlijn-Cölln aangepakt. De nieuwe stadsmuren strekten zich in Berlijn uit van de huidige Neuen Friedrichstraße tot aan de Alexanderplatz. Ook grachten werden gegraven waarbij veel grond in de stad opgeofferd moest worden en vele bedrijven cq. werkplaatsen moesten verplaatst worden. Ook aan de zijde van Cölln werd een gracht gegraven welke ook nog dienst moest doen als kanaal voor de scheepvaart. Meer dan 60 huizen en gebouwen moesten wijken voor de verdedigingswerken toen deze vanaf 1658 werden aangelegd. Vanaf 1660 werden de werkzaamheden aan de kant van Cölln gestart en pas in 1683 was de vesting gereed met de bouw van de Leipziger Tor. Bouwmeesters waren Memhardt en Nehring van de verdedigingswerken welke bestonden uit 13 bastions en 8 meter hoge muren. Aan de zijde van Cölln werd ook buiten de stad gebouwd aan de vesting hoewel de grond erg moerassig was. De muren liepen daar van Unter den Linden over de huidige Behren-Straße en boog naar het noorden af richting de Spree. De Spandauer en Köpernicker Tor konden niet in hun oorspronkelijke vorm blijven met het oog op de nieuwe vesting, anderen werden zoveel mogelijk in de vestingwerken opgenomen.
Om de vesting heen liepen grachten welke pas laat in de 19e eeuw zijn gedempt. Straatnamen als Am Festungsgraben, Am Königsgraben, en Am Zwirngraben herinneren hier nog aan. Waterhuishouding in deze grachten geschiedde met sluizen aan de kant van de Spree. Nadeel van deze grachten was dat de Spree aan stroomsnelheid en daardoor diepte verloor zodat zandige oevers ontstonden. De oude middeleeuwse stadsmuur in Cölln werd afgebroken, die in Berlin bleef bewaard maar had geen doel meer. Daarentegen werd de stadsgracht in Berlijn gedempt terwijl die in Cölln open bleef aangezien deze voor het scheepvaart verkeer onontbeerlijk was.
Om de stad heen waren moerasgebieden (= Werder) drooggelegd en onder keurvorst Frederik Willem begon men met de bebouwing ervan. De wijk kreeg de naam Friedrichswerder en één van de eerste bewoners was de bouwmeester Memhardt. De bouw begon vanaf de Spittelmarkt en de eerste straten waren de Hauptstraße, de Kurstraße en de Leipziger Straße lopend vanaf de gelijknamige poort en tevens de enige verbinding met de stad Cölln. Rond 1700 waren er al scholen, een stadhuis, een markt en een kerk welke een omgebouwde stal was. Tevens was in Friedrichswerder een haven, Neucölln am Wasser.
Een tweede uitbreiding werd gevormd door Dorotheenstadt, genoemd naar de tweede echtgenote van de keurvorst Dorothea. De bevolking had de wens geuit om tussen de Spree en de Linden percelen te kunnen bebouwen. Dorothea had aldaar een dierentuin gepland maar de grond was daarvoor niet geschikt en het gebied werd als bouwgrond bestemd. Ook het weidegebied langs de Spree, grenzend aan bovenbedoeld stuk, werd in het bebouwingsplan betrokken als Neue Auslage. Straten als Charlottenstraße en Dammstraße (later Friedrichstraße) werden aangelegd waarmee een verbinding werd gemaakt met de wijk Spandau. Frederik Willem liet een scheepswerf aanleggen en de Dorotheenstädtische Kirche werd in 1687 gebouwd.
De derde uitbreiding heette Friedrichstadt, een gebied tussen de Behrenstraße, Schützenstraße en de nieuwe stadsmuur, bekend staand onder de naam Cöllner Sommerfeld. Het gebied werd in 1681 echter bij Dorotheenstadt getrokken maar niet bebouwd. Pas onder de zoon van de keurvorst, koning Frederik I werd het land gekocht van de akkerbouwers. Het akkerland werd in vierkante blokken verdeeld voor bebouwing. Alhoewel de bouwers veel privileges kregen moesten ze volgens vastgelegde bouwtekeningen van Nehring bouwen. In 1695 name Behr (Behrenstraße) en Grünberg de leiding over het nieuwbouw project over. Hoofdstraten werden de Friedrichstraße en de Leipziger Straße, aansluitend op die in de andere uitbreidingen. Zijstraten als Kronenstraße, Mohrenstraße, Taubenstraße en Jägerstraße werden aangelegd en de Charlottenstraße vormde de verbinding met Dorotheenstadt. Pleinen als Friedrichstadtische Markt (Gendarmenmarkt) en de Grosse Markt (Dönhoffplatz) verschenen. Niet alleen binnen de stadsmuren werd gebouwd, ook daarbuiten door het snel toenemende aantal inwoners. Zo ontstonden de voorsteden met name bij Spandau en bij de Köpernicker Tor.
De beroemdste straat in Berlijn werd reeds in 1647 ontworpen. Om een betere verbinding met de Tiergarten te bewerkstelligen werd vanaf de Hundebrücke een laan aangelegd met zes rijen linde- en notenbomen, Unter den Linden. Echter door de aanleg van de vestingwerken werd de laan in 1673 naar zijn huidige vorm verlegd. In 1695 werd hier bij de Hundebrücke het Arsenal gebouwd, waarschijnlijk door meerdere architecten, waaronder Nehring en Grünberg.
In de nabijheid van zijn paleis liet de keurvorst een tuin aanleggen naar Nederlands voorbeeld met beelden volgens antiek voorbeeld. Zijn lijfarts liet een botanische tuin aanleggen waarin de eerste aardappelen verbouwd werden. Om de tuinen heen werden een aantal prachtige gebouwen opgetrokken zoals het Pomeranzhaus, de Schlossapotheke en een groot bibliotheekgebouw. Het laatste werd nooit voltooid, de bibliotheek kwam in de Schlossapotheke.
Onder koning Frederik de Grote werd de stad uitgebreid met woningen voor de vele metselaars en timmerlieden uit Saksen welke daarvoor na hun arbeid terug gingen naar hun eigen steden en daardoor hun verdiende geld niet in Berlijn uitgaven. Voorts heeft de koning zich voornamelijk toegelegd op de verfraaien van de reeds aanwezige bruggen en Unter den Linden. Vanaf de Schlossbrücke tot aan het begin van de laan moest een enorm plein aangelegd worden, Forum Friedericianum maar door een oorlog en de kosten ervan werd slechts een veel kleiner plein verwezenlijkt. De Brandenburger Tor is het resultaat ervan alhoewel dit oorspronkelijk een ander ontwerp was dan het huidige, namelijk een eenvoudige barokke poort geheel in de stijl van de Soldatenkoning. De omgeving was voor de Berlijners een geliefde wandelplaats, met name de Churfürstenallee. De huidige Brandenburger Tor dateert van 1791, een ontwerp van Langhans naar klassiek Grieks voorbeeld. Veel groter dan de eerste Tor moest de nieuwe het idee geven van het betreden van een tempel als de Akropolis.
Tussen 1819 en 1840 groeide het inwonertal van 201.000 tot 328.000 en nieuwe huizen waren derhalve nodig. Binnen de stadsmuren waren nog enkele onbebouwde stukken welke nu rap volgebouwd werden om al de nieuwkomers te kunnen huisvesten. De aanwezige weides werden hiertoe opgeofferd in het noordoosten en zuidwesten. Het plan voor de wijk Köpenicker Feld ontstond reeds in 1825 maar werd pas in 1840 verwezenlijkt wegens geldgebrek om de landbouwers uit te kopen en schadeloos te stellen. De oude, reeds aanwezige straten bleven behouden maar de nieuwe aangelegde straten werden volgens bouwplan zodanig aangelegd dat er vierkante stukken bouwgrond ontstonden, diagonaal doorsneden door de oude straten.
In de 19e en 20e eeuw zijn de stadsmuren en grachten afgebroken en gedempt vanwege het verlies van een functie en de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog waren enorm. De grandeur van de stad Berlijn verdween hiermee en ook de opdeling van de stad in Oost en West had grote gevolgen voor de ontwikkeling en wederopbouw, vooral het gebrek eraan in het DDR-gedeelte. Pas na de Val van de Muur kwam de ontwikkeling in Oost-Berlijn op gang. De stad zocht naar de sfeer van de twintiger jaren, voor de Tweede Wereldoorlog. De stad was een metropool in die dagen, de bevolking genoot van de stad welke bruiste van het leven.
Verschillende ontwerpers hebben geprobeerd de sfeer te creëren met de vierkante woonblokken met binnenplaats langs de Friedrichstraße. De binnenplaatsen waren indertijd een centrum van leven en dat is getracht terug te krijgen met wisselend succes.
Tegenwoordig is Berlijn een stad met 6 miljoen inwoners van allerlei komaf en groeit nog steeds. De vroegere problemen van verdediging hebben plaatsgemaakt voor die van verpaupering en sociale achteruitgang. Ontwikkeling van een stad als Berlijn heeft derhalve een compleet andere invalshoek nodig dan onder de grote vorsten van weleer. Pracht en praal zullen niet de prioriteit hebben….
[bewerk] Politiek
 |
 |
 |
Vanaf 1319 werd er lang en bloedig gestreden om het gebied Brandenburg door diverse vorstenhuizen. In 1411 smeekte de bevolking de keizer van het Heilige Roomse Rijk om hulp. In 1415 werd Frederik van Hohenzollern door Rome benoemd tot keurvorst van Brandenburg; dit vormde het begin van de 500-jarige heerschappij door de Hohenzollern-dynastie. Keurvorst Frederik III erfde de titel in 1688, verhief in 1701 Brandenburg tot koninkrijk en werd gekroond tot koning Frederik I van Pruisen.
Op 18 januari 1871 riep Otto von Bismarck het Duitse Rijk uit met Berlijn als hoofdstad. De snelle economische groei die gepaard ging met Duitslands industrialisatie, zorgde ervoor dat de stedelijke bevolking snel groeide aan het einde van de negentiende eeuw.
Na het einde van de Eerste Wereldoorlog werd in 1918 in Berlijn de republiek uitgeroepen. In 1920 werden meerdere steden en gebieden rond Berlijn geannexeerd conform de Groß-Berlin-Gesetz. Het nieuwe Groot-Berlijn telde toen bijna 4 miljoen inwoners.
Na het grijpen van de macht door de nationaalsocialisten in 1933 werd Berlijn de hoofdstad van het Derde Rijk. De nazi's gebruikten in 1936 de Olympische Zomerspelen in Berlijn voor propagandadoeleinden. Er waren ook plannen om Berlijn tot de wereldhoofdstad van het Germaanse Rijk (Germania) om te bouwen. Dit ging niet door als gevolg van het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.
In april 1945 vielen de troepen van de Sovjet-Unie Berlijn binnen. Straat voor straat moest de stad veroverd worden. Tienduizenden soldaten en burgers kwamen hierbij om het leven. Adolf Hitler pleegde op 30 april 1945 zelfmoord in een bunker onder Berlijn. Een paar dagen daarop capituleerde Duitsland. Veel plekken in de stad herinneren nog aan de Tweede Wereldoorlog, zoals de Niederkirchnerstrasse, waar de hoofdkantoren van de SS en de Gestapo waren gevestigd. Alleen de fundamenten van de gebouwen zijn nog te zien, maar op de plek is wel de permanente tentoonstelling 'Topography Des Terrors' te zien. Aan de Wilhelmstrasse bevindt zich het voormalige luchtmacht-ministerie van Herman Göring, waar nu het ministerie van financiën is gevestigd.
Berlijn werd na afloop van de Tweede Wereldoorlog bezet door de geallieerde troepen van Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. Tijdens de Conferentie van Potsdam in 1945 werd Berlijn, net als de rest van Duitsland, in vier sectoren verdeeld: een Russische, een Amerikaanse, een Britse en een Franse. Berlijn werd zodoende het brandpunt van de Koude Oorlog. Al snel gingen de drie geallieerde sectoren (de Franse, Britse en Amerikaanse sector) meer samenwerken.
Op 24 juni 1948 blokkeerden de Sovjetautoriteiten de geallieerde sectoren met de hoop de hele stad te annexeren. Het was voor mensen uit de geallieerde sectoren verboden door de sector van de Sovjet Unie te reizen. Omdat de geallieerde sectoren als een eiland in de Sovjetsector lagen, was het niet mogelijk deze gebieden over land van goederen te voorzien. De geallieerden reageerden door een luchtbrug in te stellen: alle goederen die de stad nodig had werden met vliegtuigen aangevoerd. Op 12 mei 1949 werd de blokkade opgeheven.
In 1949 werden tevens de Bondsrepubliek Duitsland (hoofdstad Bonn) en de Duitse Democratische Republiek (DDR) opgericht. Oost-Duitsland (DDR) kreeg een communistische regering en Oost-Berlijn werd hoofdstad van de DDR. De drie geallieerde sectoren kregen een Westerse regering. De drie geallieerde sectoren in Berlijn vormden West-Berlijn.
Steeds meer DDR-burgers vluchtten naar West-Berlijn. Om deze vluchtelingenstroom tegen te houden besloten de Oost-Berlijnse autoriteiten in 1961 om West-Berlijn te omgeven met een muur. In de nacht van 13 augustus 1961 werd een grens opgetrokken rondom West-Berlijn. Als snel werden deze prikkeldraadversperringen vervangen door een muur. Iedereen die probeerde vanuit Oost-Berlijn naar West-Berlijn te vluchten, werd neergeschoten.
Door de politieke veranderingen in 1989, werd op 9 november 1989 de grens tussen Oost- en West-Berlijn geopend. Op 3 oktober 1990 werd Duitsland officieel herenigd en Berlijn werd weer de hoofdstad. In 1991 werd de beslissing genomen de regering naar Berlijn te verhuizen, wat in 1999 daadwerkelijk gebeurde.
[bewerk] Stadsbestuur
Berlijn is, evenals Hamburg en Bremen, een deelstaat (Bundesland) op zichzelf. De regering wordt gevormd door de senaat, die uit de Regierender Bürgermeister en maximaal acht senatoren bestaat. De leden van de regering worden gekozen door het Berlijnse parlement, het Abgeordnetenhaus. De zetel van de burgemeester en de senaat is het Rotes Rathaus vlakbij de Alexanderplatz.
Ieder district heeft een eigen burgemeester (Bezirksbürgermeister). De burgemeesters van de districten vormen de Rat der Bürgermeister, waarvan de Regierender Bürgermeister voorzitter is. Deze raad adviseert de senaat.
Bij de gebiedshervorming van 1 januari 2001 werd het aantal districten (Verwaltungsbezirke) van 23 naar 12 teruggebracht. De 12 districten zijn sindsdien:
- Charlottenburg-Wilmersdorf (vroeger Charlottenburg, Wilmersdorf)
- Friedrichshain-Kreuzberg (vroeger Friedrichshain, Kreuzberg)
- Lichtenberg (vroeger Hohenschönhausen, Lichtenberg)
- Marzahn-Hellersdorf (vroeger Marzahn, Hellersdorf)
- Mitte (vroeger Wedding, Tiergarten, Mitte)
- Neukölln
- Pankow (vroeger Prenzlauer Berg, Weißensee, Pankow)
- Reinickendorf
- Spandau
- Steglitz-Zehlendorf (vroeger Steglitz, Zehlendorf)
- Tempelhof-Schöneberg (vroeger Tempelhof, Schöneberg)
- Treptow-Köpenick (vroeger Treptow, Köpenick)
 Zie ook de lijst van wijken in Berlijn |
[bewerk] Toerisme
[bewerk] Bezienswaardigheden
Berlijn telt vele bezienswaardigheden. Hieronder volgt een opsomming van de belangrijkste:
- Altes Stadthaus
- Berlijnse Muur
- Berliner Dom
- Bondskanselarij
- Botanischer Garten Berlin
- Brandenburger Tor
- Checkpoint Charlie
- Charité
- Dierentuinen: Zoologischer Garten en Tierpark Friedrichsfelde
- Fernsehturm: de 365 meter hoge televisietoren aan de Alexanderplatz.
- Funkturm
- Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche
- Großer Tiergarten: grootste park in Berlijn.
- Hauptbahnhof
- Holocaustmonument
- Humboldt-Universiteit
- KaDeWe
- Kreuzberg
- Nieuwe Synagoge in de Oranienburger Straße: gebouwd rond 1860 met een grote gouden koepel.
- Nikolaiviertel
- Olympisch stadion
- Potsdamer Platz met het Sony-Center en het DaimlerChrysler Quartier, beide sprekende voorbeelden van moderne architectuur.
- Rathaus Schöneberg
- Rijksdag
- Siegessäule
- Slot Charlottenburg
- Sony-Center
- Sowjetisches Ehrenmal (Tiergarten)
- Sowjetisches Ehrenmal (Treptower Park)
- Station Zoologischer Garten
- Straße des 17. Juni
- Palast der Republik: voormalig parlement DDR; wordt momenteel gesloopt.
[bewerk] Straten, pleinen
Bekende straten en pleinen in Berlijn zijn:
[bewerk] Musea
Op het Museumsinsel, een eiland in de Spree, bevindt zich een vijftal musea:
- Alte Nationalgalerie
- Altes Museum
- Bode-Museum
- Neues Museum
- Pergamonmuseum (klassieke archeologie en archeologie uit het Midden-Oosten)
Andere musea in Berlijn:
- Ägyptisches Museum Berlin
- Bauhaus-Archiv (over het Bauhaus)
- Deutsche Guggenheim
- Deutsches Technikmuseum Berlin
- Filmmuseum Berlin
- Gemäldegalerie
- Kunstgewerbemuseum
- Hamburger Bahnhof
- Jüdisches Museum Berlin
- Museum Berggruen
- Neue Nationalgalerie (moderne kunst)
- Zeughaus (Deutsches Historisches Museum) (geschiedenis van Duitsland)
- Museum Haus am Checkpoint Charlie
[bewerk] Winkelen
Aan de Kurfürstendamm kan men uitgebreid winkelen. Exclusieve winkels van internationale modeontwerpers zijn te vinden in de zijstraten als de Fasanenstraße. Iets ten oosten van de Kurfürstendamm bevindt zich het Kaufhaus des Westens (KaDeWe). Internationale designmode is te vinden in de Friedrichstraße, in het Quartier 206 en de Galeries Lafayette. Ook is er de Arkaden aan de nieuwe Potsdamer Platz met een breed winkelaanbod. Aparte mode, extravagant en creatief design is er in de vele kleine boetiekjes rondom de Hackesche Höfe in Mitte en de Kastanienallee in Prenzlauer Berg. Aan de Straße des 17. Juni is een vlooienmarkt.
Rond kersttijd zijn er de Berlijnse kerstmarkten.
[bewerk] Uitgaansleven
Berlijn geldt anno 2006 als de uitgaansstad van Europa. Er is geen door overheid vastgestelde sluitingstijd voor de horeca. Enkele zaken zijn zelfs 24 uur per dag geopend. Er zijn talloze cafés, restaurants, clubs, discotheken, cocktailbars, etc. Er is niet echt een uitgaanscentrum in de stad, wel zijn er concentraties van uitgaansgelegenheden. Een aantal uitgaansgebieden:
- Oranienburger Straße / Hackescher Markt
- Kurfürstendamm (met de zijstraten)
- Kollwitzplatz en overig Prenzlauer Berg
- De wijk Friedrichshain.
- Nollendorfplatz en omgeving (homoscene)
- Oranienstraße en omgeving
Veel locaties zijn in het buitenkant niet of nauwelijks te herkennen als uitgaansgelegenheid. Een voordeel volgens velen is dat je juist in deze gelegenheden de autochtone Berlijner treft en minder toeristen. Ook zijn sommige clubs "mobiel", in die zin dat ze regelmatig van locaties wisselen. Zoals altijd geldt hier nog meer dat wat vandaag "in" is, morgen "uit" kan zijn. Maar ook geldt zoals altijd, dat met name de taxichauffeurs en vaak ook hotelreceptionisten, op de hoogte zijn van de laatste trends.
In het uitgaansleven van Berlijn is werkelijk alles aanwezig. De Lonely Planet beweert zelfs dat het hedonisme van de jaren '20 van de vorige eeuw terug is in de geest van het Berlijnse uitgaansleven.
[bewerk] Evenementen
- MuseumsInselFestival 2006
[bewerk] Verkeer en vervoer
Berlijn kent een uitgebreid netwerk van openbaar vervoer. Naast regionale spoorverbindingen, heeft de stad een S-Bahn, een metro, tram en bussen.
Berlijn heeft drie luchthavens: Tegel, Tempelhof en Schönefeld.
[bewerk] Onderwijs
[bewerk] Sport
In Berlijn wordt ook een marathon gehouden. Bekend is het Olympiastadion (Berlijn). De voetbalclub van Berlijn is Hertha BSC Berlin.
In 1936 werden de Olympische Zomerspelen in de stad georganiseerd.
Dwars door Berlijn loopt de Europese wandelroute E11, die loopt van Den Haag naar het oosten, op dit moment tot de grens Polen/Litouwen.
[bewerk] Geboren in Berlijn
- Max Ackermann, kunstschilder en lithograaf
- Antje Buschschulte, zwemster
- Drafi Deutscher, zanger, componist en muziekproducent
- Marlene Dietrich, actrice en zangeres
- Kurt Eisner, politicus
- Joachim Fest, journalist en historicus
- Götz George, acteur
- Nina Hagen, punk-zangeres
- Gertrud Kolmar, dichteres
- Dominic Monaghan, acteur
- Erich Mühsam, schrijver en anarchist
- Helmut Newton, fotograaf
- Luci van Org, schrijfster en zangeres
- Claudia Pechstein, schaatsster
- Martin Pieckenhagen, voetballer
- Jürgen Prochnow, acteur
- Leni Riefenstahl, cineaste en fotografe
- Marianne Rosenberg, zangeres
- Nelly Sachs, schrijfster
- Klaus Schulze, componist en musicus
- Willi Stoph, politicus
- Ludwig Tieck, schrijver
- Alfred Wegener, meteoroloog en aardwetenschapper
- Erik Zabel, wielrenner
- Konrad Zuse, computerpionier
[bewerk] Externe links
| {{{afb_links}}} | Deelstaten van Duitsland |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Baden-Württemberg - Beieren - Berlijn - Brandenburg - Bremen - Hamburg - Hessen - Mecklenburg-Voor-Pommeren - Nedersaksen - Noord-Rijnland-Westfalen - Rijnland-Palts - Saarland - Saksen - Saksen-Anhalt - Sleeswijk-Holstein - Thüringen |
|||
| {{{afb_links}}} | Hoofdsteden van Europa | {{{afb_rechts}}} |  |
|---|---|---|---|
|
Amsterdam · Andorra la Vella · Ankara · Athene · Belgrado · Berlijn · Bern · Boedapest · Boekarest · Bratislava · Brussel · Chisinau · Dublin · Helsinki · Kiëv · Kopenhagen · Ljubljana · Londen · Lissabon · Luxemburg · Madrid · Minsk · Moskou · Nicosia · Oslo · Parijs · Podgorica · Praag · Reykjavik · Rome · San Marino · Sarajevo · Skopje · Sofia · Stockholm · Tallinn · Tbilisi · Tirana · Valletta · Vaticaanstad · Vaduz · Vilnius · Warschau · Wenen · Zagreb |
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Berlin op Wikimedia Commons. |
