Jan Duiker

Van Wikipedia

Jan Duiker (1890 - 1935) was een Nederlands architect met een vrij korte beroepscarrière. Gedurende vijftien jaar, van ongeveer 1920 tot 1935, het jaar van zijn vroegtijdige dood, behoort het werk van Duiker tot het beste wat in de Nederlandse architectuur tot stand komt. Aldo van Eyck plaatst hem bij de meest vindingrijke architecten ooit. Duiker was een belangrijke vertegenwoordiger van de Nieuwe Zakelijkheid of het Nieuwe Bouwen van de jaren '20-'40.

[bewerk] Biografie

Duiker werd geboren te Den Haag, als zoon van de hoofdonderwijzer Fokke Duiker en Frederika Rosenveldt. Hij volgde de HBS en deed in 1907 eindexamen, waarna hij twijfelde tussen bouwkunde en muziek. In 1908 begon hij aan zijn studie bouwkunde aan de Technische Hogeschool Delft, waar hij bevriend raakte met Bernard Bijvoet. In 1913 studeerden beiden af. Ze werkten enkele jaren op het bureau van prof. H. Evers, die onder andere toezicht hield op de bouw van het door hem ontworpen stadhuis van Rotterdam. In 1916 begonnen Duiker en Bijvoet in Den Haag hun eigen architectenbureau.

[bewerk] Architectuur

Door Duiker werden ontwerp- en technische problemen op papier en in de bouw schijnbaar moeiteloos opgelost. Grote persoonlijke deskundigheid is te zien in vondsten voor de kleine onderdelen. Opvallend is het grote aantal werken tot stand gekomen in een tijd van malaise; behalve een tijdelijke kracht werkte Duiker zonder hulp.
Uit de stukken van Duiker blijkt zijn grote belangstelling voor de ontwikkeling der techniek, meer op samenhang dan op specialisme gericht.
Zijn "kolommen" over verschijnselen, werk van anderen en het bij herhaling wijzen van de overheid op haar taak, getuigen van een journalistieke scherpzinnigheid. Duiker wordt eerder als liberaal dan als socialist gezien.
Jan van Zutphen meende: "Stellig behoorde hij tot de groten van geest, een strijder zonder arrogantie, maar met een vastberadenheid en een geestdrift die meeslepend waren".

De heldere en functionele architectuur van Duiker is transparant, streng, helder, zo mooi mogelijk met bijna niets. Verschillende, inmiddels gerestaureerde gebouwen van hem zijn nog steeds in gebruik door tevreden bewoners.

[bewerk] Belangrijkste werken

Nazorgkolonie Sanatorium Zonnestraal Hilversum (1926-1928)
Nirwanaflat, Den Haag (1927-1930) (eerste flatgebouw van Nederland; ontworpen samen met J.G. Wiebenga.)
Openluchtschool Cliostraat, Amsterdam (1929-1930) (de gemeentelijke schoonheidscommissie verwees het "avant-gardistisch glaspaleis" naar een geheel door huizen omgeven binnenplein wegens te groot contrast met de overige bebouwing)
Cineac Amsterdam (1934) (Duiker weet een zaalvorm te ontwerpen op een qua vorm zeer grillig terrein die de grenzen ervan als het ware weet te negeren.
Hotel Gooiland Hilversum (1934-1936) (voorontwerp van Duiker, voltooid o.l.v. ir. B. Bijvoet)

[bewerk] Bibliografie

Zie ook: Nieuwe Bouwen

Book of Abstracts, First International DOCOMOMO Conference, Technische Universiteit Eindhoven,sept 1990
Wessel de Jonge, e.a., J.Duiker, bouwkundig ingenieur, uitg. Stichting Bouw, 1982.
Giovanni Fanelli, Moderne Architectuur in Nederland, 1900-1940,Den Haag, 1978.
Tijdschrift Forum, jaargang XXII nr 5 (november 1971) en 6 (januari 1972)