Kantons van Zwitserland

Van Wikipedia

Een kanton is in Zwitserland een deelstaat van de federatie. Er zijn 26 kantons in Zwitserland.

Inhoud

1 Instituties
2 Historiek
3 Lijst
4 Kaart
5 Namen in andere talen
6 Geschiedenis van de afzonderlijke kantons
7 Externe links

[bewerk] Instituties

Elk kanton heeft zijn eigen grondwet, parlement (veel eenkamerparlementen van 58 tot 200 zetels), regering en rechtbanken. In sommige kantons houdt men openbare algemene vergaderingen, de Landesgemeinden, waarop alle volwassenen van het dorp of het kanton mogen deelnemen (directe democratie) aan het openbaar debat en meestemmen over de genomen beslissingen. De deelregeringen bestaan uit 5 of 7 ministers. Volgens de grondwet van Zwitserland is de residuaire macht toegekend aan de kantons, d.w.z. dat de kantons bevoegd zijn voor alles wat niet expliciet aan de federatie is toevertrouwd in de grondwet. Binnen de kantons genieten de gemeentes vaak uitgebreide autonomie, maar dit hangt sterk af van het kanton.

[bewerk] Historiek

Zwitserland ontstond toen 3 kleine staatjes, Uri, Unterwalden en Schwyz, in 1291 het Zwitsers Eedgenootschap sloten, om elkaar bij te staan in hun onafhankelijke positie t.o.v. de Habsburgers. Zo ontstond de Zwitserse statenbond. Tot aan de Franse Revolutie bestond deze statenbond uit onafhankelijke staatjes, met eventueel onderhorige gebieden. Na het falen van de Napoleontische Helvetische Republiek, een eenheidsstaat, werd weer een confederatie ingericht in 1803. Nu waren de vorige onderhorige gebieden volwaardige partners. Toen de Franse Revolutie eindigde in 1815, keerden de Franstalige kantons terug naar de confederatie. In 1848 nam na een redelijk vreedzame burgeroorlog Zwitserland een federaal bestel aan, zoals we het nu kennen. In 1978 scheidde Jura zich af van Bern, en kreeg Zwitserland zijn moderne samenstelling met 26 kantons.

[bewerk] Lijst

Deze tabel toont de kantons in de volgorde zoals opgenomen in de grondwet. Zie ook: Lijst van vlaggen van Zwitserse kantons

Afkorting	Kanton	Sinds	Hoofdstad	Bevolking	Oppervlakte	Dichtheid	Aantal gemeentes	Ta(a)l(en)
ZH	Zürich	1351	Zürich	1.228.600	1.729	701	171	Duits
BE	Bern	1353	Bern	947.100	5.959	158	399	Duits, Frans
LU	Luzern	1332	Luzern	350.600	1.493	233	107	Duits
UR	Uri	1291	Altdorf	35.000	1.077	33	20	Duits
SZ	Schwyz	1291	Schwyz	131.400	908	143	30	Duits
OW	Obwalden	1291	Sarnen	32.700	491	66	7	Duits
NW	Nidwalden	1291	Stans	38.600	276	138	11	Duits
GL	Glarus	1352	Glarus	38.300	685	51	28	Duits
ZG	Zug	1352	Zug	100.900	239	416	11	Duits
FR	Fribourg	1481	Fribourg	239.100	1.671	141	242	Frans, Duits
SO	Solothurn	1481	Solothurn	245.500	791	308	126	Duits
BS	Bazel-Stad	1501	Bazel	186.700	37	5.072	3	Duits
BL	Bazel-Landschap	1501	Liestal	261.400	518	502	86	Duits
SH	Schaffhausen	1501	Schaffhausen	73.400	298	246	34	Duits
AR	Appenzell Ausserrhoden	1513	Herisau	53.200	243	220	20	Duits
AI	Appenzell Innerrhoden	1513	Appenzell	15.000	173	87	6	Duits
SG	Sankt Gallen	1803	Sankt Gallen	452.600	2.026	222	90	Duits
GR	Graubünden	1803	Chur	185.700	7.105	26	211	Duits, Retoromaans, Italiaans
AG	Aargau	1803	Aarau	550.900	1.404	388	232	Duits
TG	Thurgau	1803	Frauenfeld	228.200	991	229	80	Duits
TI	Ticino	1803	Bellinzona	311.900	2.812	110	244	Italiaans
VD	Vaud	1803	Lausanne	626.200	3.212	188	382	Frans
VS	Wallis	1815	Sion	278.200	5.224	53	160	Frans, Duits
NE	Neuchâtel	1815	Neuchâtel	166.500	803	206	62	Frans
GE	Genève	1815	Genève	414.300	282	1.442	44	Frans
JU	Jura	1979	Delémont	69.100	838	82	83	Frans
CH	Zwitserland		Bern	7.261.200	41.285	174	2.889	Duits, Frans, Italiaans, Retoromaans

[bewerk] Kaart

[bewerk] Namen in andere talen

Afkorting	Engels	Frans	Italiaans	Duits	Retoromaans	Spaans	Esperanto
AG	Argovia	Argovie	Argovia	Aargau	Argovia	Argovia
AI	Appenzell Inner Rhodes	Appenzell Rhodes-Intérieures	Appenzello Interno	Appenzell Innerhoden	Appenzell dadens	Appenzell Rodas Interiores
AR	Appenzell Outer Rhodes	Appenzell Rhodes-Extérieures	Appenzello Esterno	Appenzell Ausserrhoden	Appenzell dador	Appenzell Rodas Exteriores
BS	Basle-City	Bâle-Ville	Basilea Città	Basel-Stadt	Basilea-Citad	Basilea-Ciudad	Bazelo-Urbo
BL	Basle-Country	Bâle-Campagne	Basilea Campagna	Basel-Landschaft	Basilea-Champagna	Basilea-Campaña	Bazelo-Kamparo
BE	Berne	Bern	Berna	Berne	Berna	Berna	Berno
FR	Fribourg	Fribourg	Friburgo	Freiburg or Fribourg	Friburg	Friburgo	Friburgo
GE	Geneva	Genève	Ginevra	Genf	Genevra	Ginebra	Ĝenevo
GL	Glarus	Glaris	Glarona	Glarus	Glaruna	Glaris
GR	Grisons	Grisons	Grigioni	Graubünden	Grischun	Grisones	Grizono
JU	Jura	Jura	Giura	Jura	Giura	Jura	&nbsp
LU	Lucerne	Lucerne	Lucerna	Luzern	Lucerna	Lucerna	Lucerno
NE	Neuchâtel	Neuchâtel	Neuchâtel	Neuenburg	Neuchâtel	Neuchatel	Neuchâtel
NW	Nidwald	Nidwald	Nidvaldo	Nidwalden	Sutsilvania	Unterwalden bajo
OW	Obwald	Obwald	Obvaldo	Obwalden	Sursilvania	Unterwalden alto
SH	Schaffhausen	Schaffhouse	Sciaffusa	Schaffhausen	Schaffusa	Schaffhausen	Ŝafhaŭzo
SZ	Schwyz	Schwyz (or Schwytz)	Svitto	Schwyz	Sviz	Schwyz
SO	Solothurn	Soleure	Soletta	Solothurn	Soloturn	Soleura
SG	St. Gall	Saint-Gall	San Gallo	St. Gallen	Son Gagl	Sankt Gallen
TG	Thurgovia	Thurgovie	Turgovia	Thurgau	Turgovia	Turgovia
TI	Ticino	Tessin	Ticino	Tessin	Tessin	Tesino	Tiĉino
UR	Uri	Uri	Uri	Uri	Uri	Uri
VS	Valais	Valais	Vallese	Wallis	Vallais	Valais	Valezo
VD	Vaud	Vaud	Vaud	Waadt	Vad	Vaud	Vaud
ZG	Zug	Zoug	Zugo	Zug	Zug	Zug	&nbsp
ZH	Zürich	Zurich	Zurigo	Zürich	Turitg	Zürich	Zuriko

[bewerk] Geschiedenis van de afzonderlijke kantons

Geschiedenis van de Zwitserse Kantons

	Geschiedenis van Aargau
	Geschiedenis van Appenzell Ausserrhoden
	Geschiedenis van Appenzell Innerrhoden
	Geschiedenis van Bazel-Landschap
	Geschiedenis van Bazel-Stad
	Geschiedenis van Bern
	Geschiedenis van Fribourg
	Geschiedenis van Genève
	Geschiedenis van Glarus
	Geschiedenis van Graubünden
	Geschiedenis van Jura
	Geschiedenis van Luzern
	Geschiedenis van Neuchâtel
	Geschiedenis van Nidwalden
	Geschiedenis van Obwalden
	Geschiedenis van Sankt Gallen
	Geschiedenis van Schaffhausen
	Geschiedenis van Schwyz
	Geschiedenis van Solothurn
	Geschiedenis van Thurgau
	Geschiedenis van Ticino
	Geschiedenis van Uri
	Geschiedenis van Wallis
	Geschiedenis van Vaud
	Geschiedenis van Zug
	Geschiedenis van Zürich