Kunstenaarsboek
Van Wikipedia
Een kunstenaarsboek is een autonoom kunstwerk. Hiermee wordt een boek als kunstzinnig concept bedoeld.
Door de vernieuwende vormvinding kunnen de grenzen van het medium boek overschreden of verlegd worden. Kunstenaarsboeken kunnen als een door de kunstenaar met de hand gemaakt unicum verschijnen of als een met druktechnische ondersteuning gemaakt multiple (ook: multipel) in een geauthoriseerde oplage.
Inhoud |
[bewerk] De oorsprong van het kunstenaarsboek
De Mexikaanse schrijver en beeldend kunstenaar Ulises Carrión, die zich ook met mail art bezighield, heeft in 1975 voor het eerst in een essay "de nieuwe kunst van het boekenmaken" [1] gedefinieerd.
[bewerk] Boekobjecten en objectboeken
In het midden van de twintigste eeuw beginnen kunstenaars vanuit de verschillendste disciplines met het medium boek te experimenteren. Ze ontnemen het boek haar informatieve inhoud en beroven het daarmee van haar oorspronkelijke functie. Het kunstenaarsboek informeert niet meer slechts over kunst maar is zélf het artistieke uitdrukkingsmiddel.
[bewerk] Kunstgeschiedenis
Kunstenaarsboeken vormen binnen de beeldende kunst een eigen verzamelgebied. In 1965 trad de jonge kunsthistoricus Frans Haks in dienst van het Kunsthistorisch Instituut (KHI) van de Universiteit van Utrecht. Eind 1966 werd Haks bibliothecaris van het KHI, onder de voorwaarde dat hij een verzameling kunstenaarsboeken mocht aanleggen. De verzameling van het KHI is nu een waardevolle bron van kunsthistorische informatie over kunstenaars uit de jaren zestig. Een recent fenomeen op het terrein van 'persoonlijke' dagboeken zijn de zogenaamde weblogs.
[bewerk] Enkele kunstenaars die kunstenaarsboeken maakten
- George Brecht (Halfway, Oregon, USA, 7 maart 1926)
- Diederick van Kleef (Oosterbeek, 24 mei 1964)
- Jürgen Partenheimer (München, 14 mei 1947)
- Dieter Roth (Hannover 21 april 1930 - Bazel 5 juni 1998)
- Daniel Spoerri (Galaţi, Roemenië 27 maart 1930)
- Rosemarie Trockel (Schwerte, Duitsland 1952)
- Lawrence Weiner (Bronx, New York, USA, 10 februari 1942)
[bewerk] Collecties
Er bestaan museale collecties die aandacht besteden aan het fenomeen kunstenaarsboeken, bijvoorbeeld het Museum voor Moderne Kunst Arnhem. In Amersfoort is in 1998 het Armandomuseum geopend in de Elleboogkerk. Een belangrijk deel van zijn schilderijen, beelden en manuscripten zal Armando na zijn dood aan het museum nalaten. Bij het Centrum voor Beeldende Kunsten Gelderland (CBKG) is de 'Gelderse bibliotheek van Kunstenaarsboeken' gevestigd, mogelijk wordt deze collectie ondergebracht in het CODA te Apeldoorn.
[bewerk] De verspreiding van het kunstenaarsboek
Kunstenaarsboeken worden door kunstenaars in een grafisch centrum of in hun eigen atelier gemaakt en professioneel of handmatig gebonden. Facsimile-edities worden soms in kleine oplage door uitgeverijen uitgebracht en daarna meestal door gespecialiseerde galeries of op beurzen verspreid. Soms zetten kunstenaars zelf een kunstenaarsinitiatief op om hun werk onder de aandacht te brengen. Via Mail art kunnen kunstenaarsnetwerken ontstaan. De Amsterdamse boekenwinkel Boekiewoekie heeft een grote collectie kunstenaarsboeken ter inzage. Kunstenaarsboeken kunnen in allelei vormen en maten verschijnen en kunnen al dan niet genummerd en gesigneerd zijn. De Koninklijke Bibliotheek (Nederland) in Den Haag verzamelt (gegevens over) alle boeken die in Nederland worden uitgegeven. De Koninklijke Bibliotheek (België) is de centrale bron van informatie over boeken in België.
