Multiple (kunstwerk)
Van Wikipedia
Binnen de beeldende kunst wordt met een multiple een object bedoeld dat in een serie van gelijkwaardige exemplaren bestaat. Multiples worden vaak in net als grafiek een beperkte oplage gemaakt. Soms zijn de afzonderlijke exemplaren genummerd en gesigneerd. Een ongenummerde ongelimiteerde editie is een drukwerk of multiple dat steeds opnieuw kan worden uitgegeven.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Vanuit Dada; Marcel Duchamp, (Ready-made) ontstond de traditie ideeën te verspreiden door de vervaardiging van tastbare objecten, die niet zelfgemaakt behoefden te zijn. Man Ray, Kurt Schwitters, Jean Arp maakten eenvoudige beelden. Walter Benjamin schreef een essay over "Het 'aura' van het kunstwerk in de tijd van haar technische reproduceerbaarheid'. In de jaren '60 wilde Fluxus de grenzen tussen de kunstvormen opheffen en de kunst 'democratiseren'. Multiples zijn in de zestiger jaren ontstaan als een vorm van conceptuele kunst. Het woord wordt in de Nederlandse taal ook geschreven als "multipel".
[bewerk] Bekende kunstenaars
Multiples zijn meestal relatief goedkoop zodat zij een aantrekkelijke mogelijkheid vormen voor verzamelaars om een bescheiden verzameling op te zetten. Een voorbeeld van een kunstenaar die een groot aantal multiples maakte is de Duitse beeldhouwer Joseph Beuys. Hij beschouwde ook speciaal ontworpen 'ansichtkaarten' als multiple; zo maakte hij een houten-, een vilten en een pvc-postkaart. Dit kan beschouwd worden als een bijdrage aan de Mail art. Een andere kunstenaar (die ook seriële boeken en grafiek vervaardigde) was de Zwitserse schrijver en beeldhouwer Dieter Roth.
[bewerk] Literatuur
- Claus Pias, "Multiple", in: Begriffslexikon zur zeitgenössischen Kunst, Keulen, 2002
- Kunst ohne Original. Multiple und Sampling als Medium: Techno-Transformationen der Kunst, Keulen, 1999
- Peter Schmieder: unlimitiert. Der VICE-Versand von Wolfgang Feelisch. Ongelimiteerte Multiples in Duitsland, Keulen, 1998
- Kunst ohne unikat / Art without the unique, Keulen, 1998
- The Great American Pop Art Store. Multiples of the Sixties, Santa Monica, 1997
- Das Jahrhundert des Multiple. Von Duchamp bis zur Gegenwart, Hamburg, 1994
- International Index of Multiples from Duchamp to the Present, Keulen, 1993
- Joseph Beuys; Multiplizierte Kunst, München, 1980
- Multiples; de ontwikkeling van het 'Auflagenobjekt, Berlijn, 1974
- Multiples; The first Decade, Philadelphia, 1971
- Ars Multiplicata; Vervielfältigte Kunst seit 1945, Keulen, 1968
