Laïcisme
Van Wikipedia
Laïcisme (Frans: Laïcité) is een Frankrijk bestaande situatie waarin kerk en staat zijn gescheiden en waarbij de staat zich niet bemoeit met de kerk, en de kerk niet met de staat. Laïcisme is dus een vorm van secularisme.
Laïcisme impliceert vrijheid van godsdienst, maar weigert voor de rest een speciale positie aan welke godsdienst dan ook toe te kennen. Godsdienst wordt louter gezien als een privéaangelegenheid van een inwoner van een Laïcistische staat. De Laïcistische erkent voorts geen enkele godsdienst, doch slechts de (godsdienstige) instituten of organisaties.
[bewerk] Frankrijk
Laïcisme komt praktisch alleen voor in Frankrijk (1931-1939 ook in Spanje, misschien ook in Mexico). Het Laïcisme kwam daar in de 19de eeuw op onder de linkse bourgeoisie (radicale partij, de linkse republikeinen) en later ook bij de socialisten. De rechtse republikeinen, een deel van het centrum en de overige rechtse partijen, waren tegen het Laïcisme.
In 1905 werd het proces van Laïcisme voltooid met de scheiding van kerk en staat.
[bewerk] Scheiding van kerk en staat
In 1905 werd er in Frankrijk een scheiding van kerk en staat doorgevoerd. De tot dan toe door de overheid gefinacierde godsdiensten Rooms-Katholicisme, Lutheranisme, Calvinisme (deze drie dus christendom) en het Jodendom kwam toen te vervallen. Gebouwen voor godsdienstbeoefening werden staatseigendom. In feite mocht de staat bepalen welke functie de gebouwen kregen, maar het bleek al snel dat ze werden toegewezen voor het doel waarvoor ze waren gebouwd. De Franse overheid draagt zorg voor de gebouwen (ze zijn tenslotte staatseigendom); dit geldt overigens alleen voor gebouwen voor godsdienstbeoefening die vóór 1905 zijn gebouwd. Dit betekent dat de moskeeën die vanaf de jaren '50 zijn gebouwd zelf voor de onderhoudskosten moeten opdraaien (terwijl de Islam de tweede godsdienst is in Frankrijk). De wetgeving in Frankrijk is dus vooral positief voor de Katholieke, Protestantse kerken en het Jodendom, omdat de meeste van hun kerken en Synagogen (dit geldt vooral voor de Katholieke) vóór 1905 zijn gebouwd.
Politici in Frankrijk onthouden zich van godsdienstige uitspraken (in bijvoorbeeld redevoeringen of kabinets- en kamerzittingen).
Laïcisme betekent niet hetzelfde als antigodsdienstigheid, ook al wordt het soms door voor- en tegenstanders als zodanig omschreven. Een Laïcist kan gewoon een gelovig persoon zijn in zijn privéleven en hij mag zijn geloof openlijk belijden. Dit geldt ook voor politici (Jacques Chirac is bijv. rooms-katholiek).
In Frankrijk wordt de Laïcistische samenleving door zowel links als rechts gezien als een feit. Ook de godsdienstige leiders denken er zo over, behoudens enkele ultrarechtse leiders.
Het Laïcisme is Frankrijk grondwettelijk verankerd in artikel 1 van de grondwet.
Het in Frankrijk recentelijk ingevoerde verbod (2004) op het dragen van uiterlijke religieuze symbolen in openbare gebouwen (zoals openbare scholen). Deze nieuwe wet vormde vooral voor Islamitische vrouwen en meisjes een probleem, alsmede voor Sikhs. Voor Christenen en Joden is het veel minder problematisch1. Tegenwoordig lijkt het probleem te zijn verholpen.
[bewerk] Voetnoot
1 Het dragen van kleine Davidssterren en Christelijke kruisjes blijkt gewoon te mogen (de wet spreekt over "opvallende" of "in het oog springende" symbolen.
