Liber Pontificalis

Van Wikipedia

Het Liber Pontificalis of Boek der Pausen is een belangrijke bron voor de bestudering van vroegmiddeleeuwse geschiedenis. Kritisch onderzoek heeft uitgewezen dat het werk niet op alle punten betrouwbaar is.

Het boek bevat een serie korte biografische schetsen over de pausen tot het einde van de 9e eeuw. Het vermeldt zaken als de lengte van de kerkelijke dienst (waaruit de regeertijd als paus kon worden afgeleid), geboorteplaats, afkomst, de keizer onder wie gediend werd, opgezette bouwwerken, benoemingen, uitspraken, de plaats waar de paus begraven werd en de tijd die verstreek voor de volgende paus aantrad.

Omdat het Liber Pontificalis werd samengesteld door lagere ambtenaren aan het pauselijk hof, is het materiaal onderzocht op het voorkomen van vooroordelen en vervalsing. Hoewel er aanwijzingen voor zijn dat die inderdaad hebben plaatsgevonden, wordt het boek wel als belangrijke bron beschouwd.

De vermeldingen over de eerste drie eeuwen zijn nuttig voor geschiedschrijvers als voorbeeld van wat er in de 5e eeuw bekend was over de vroege Kerk. Vanaf de 4e eeuw lijkt het werk betrouwbaarder, hoewel er nog wel discrepanties en fouten in voorkomen.

Uit kritisch tekstonderzoek blijkt dat er mogelijk twee vroege versies bestonden voor het beleg van Rome in 546. Vanaf het begin van de 7e eeuw (ruwweg de tijd van het pontificaat van Paus Honorius I) tot het pontificaat van Paus Adrianus II zijn de beschrijving bij de tijd, dat wil zeggen: ze werden geschreven kort na de dood van elke paus en zijn vrij nauwkeurig.

Voortzetting van het werk door latere schrijvers, vanaf ongeveer 1100, loopt door tot halverwege de 15e eeuw, en is van wisselende kwaliteit.