Manillen
Van Wikipedia
Manillen is een kaartspel voor 2, 3, 4 of 6 personen dat vooral in de provincie West-Vlaanderen (België) en in Frankrijk gespeeld wordt.
Inhoud |
[bewerk] Spelregels - algemeen
De puntentelling van de kaarten is zoals weergegeven in onderstaande tabel:
| 10 | 5 |
| Aas | 4 |
| Heer | 3 |
| Dame | 2 |
| Boer | 1 |
| 9 | 0 |
| 8 | 0 |
| 7 | 0 |
Na afspraak word er gespeeld voor 101, 121 of voor 151 punten. Je moet altijd volgen. Dit betekent dat je altijd dezelfde soort kaart moet opgooien als waarmee is uitgekomen. Pas als je niet kan volgen, mag je kopen. Kopen is het opgooien van een troef. Een troef overtreft elke kaart van een andere soort.
Je mag niet onderkopen. Dit is een troef opgooien die lager is dan een troef die al op tafel ligt. Dit mag echter wel als je niet anders kan.
Je moet altijd de slag naar je team proberen halen. Dit kan door een kaart op te gooien die hoger is dan de kaart die op tafel ligt, of door te kopen.
[bewerk] Spelregels voor 4 personen
Er wordt gespeeld met de kaarten hoger of gelijk aan 7 (en de aas). Dit zijn 32 (4*8) kaarten.
De meest gangbare vorm van dit spel wordt gespeeld in 2 teams van 2 mensen elk. Iemand begint te delen. Hij schudt de kaarten. Degene die rechts van hem zit neemt af. Dit betekent dat hij/zij een deel van het stapeltje ervan af neemt (minimum 3 kaarten). De deler legt het overblijvende stapeltje dan op het pas afgenomen stapeltje. Dit wordt gedaan om valsspelen te vermijden: als de tegenpartij vermoedt dat de deler valsspeelde, kan ze 3 kaarten afnemen, waardoor de kaarten dan goed zitten voor hen. Hij kan ook kloppen op het stapeltje. Dit betekent: "Ik wil niet afpakken, de kaarten liggen goed." Daarna wordt er gedeeld. Er wordt 3 - 2 - 3 gedeeld, iedereen krijgt dus 8 kaarten.
De deler kiest de troef. Zijn teamgenoot bekijkt zijn kaarten niet tot er troef is gekozen. Dit is het soort kaarten (klaver, harten, koeken of schoppen) waarmee gekocht kan worden. Stel dat hier koekens als troef wordt gekozen. Daarna begint de persoon die links van hem zit. (Er wordt dus gespeeld in de richting van de klok). De volgorde van de kaarten is Manille (10) - Aas - Heer - Dame - Boer - Negen - Acht - Zeven. De bedoeling van het spel is om zoveel mogelijk punten te halen met je team. De puntentelling: Manille: 5 - Aas: 4 - Heer: 3 - Dame: 2 - Boer: 1 - Negen/acht/zeven: 0. Er wordt dus eerst een kaart gesmeten. Stel dat persoon A met een klaver-aas uitkomt.
Persoon B moet proberen om de slag naar zich toe te halen. Hij moet proberen om deze slag te halen, zodat de punten voor hem worden. Hij moet echter ook volgen. Als hij kaarten van dezelfde soort heeft als waarmee is uitgekomen, dan moet hij die smijten. Persoon B heeft een klaver-negen en een klaver-dame. Hij denkt dat persoon D, zijn teamgenoot, de slag zal kunnen halen (de hoogste kaart zal smijten) en smijt dus klaver-dame. Dit heet vetten, zorgen dat een slag meer waard wordt. Persoon C moet proberen om de slag naar zich toe te halen. Hij heeft geen klaver. Daardoor kan hij kopen. Als je een troef smijt, dan koop je een slag. Persoon C smijt koeken-negen. De slag is weer voor team A-C. Algemeen geldt dat men sowieso de slag naar zich moet proberen halen, en dus moet men hoger gaan (indien mogelijk) dan de voorgaande speler, echter blijft de regel dat men éérst moet volgen.
Persoon D moet de slag naar zich toe halen. Hij heeft geen klavers meer. Hij kan dus ook kopen. Persoon D heeft koeken-acht en koeken-heer. Hij mag niet onderkopen (een troef smijten als je de slag niet naar je toehaalt). Hij smijt dus een koeken-heer. Daardoor wordt de slag voor team B-D. Team B-D heeft zo al klaver-aas + klaver-dame + koeken-negen + koeken-heer = 9 punten.
Nu mag persoon D uitkomen, hij heeft immers de winnende kaart gespeeld. Zo wordt het spel doorgespeeld tot alle kaarten gespeeld zijn.
Nu worden de punten geteld. Stel dat team A-C 24 punten heeft en team B-D 36 (som is altijd zestig). Dan krijgt team B-D voor dit partijtje 6 punten (36 - 30).
In de praktijk weten de spelers meestal welk team verloren is. Dan telt alleen het verliezende team. Het winnende team kan altijd hun eigen punten tellen ter controle.
Er wordt gespeeld tot 101. Als beide teams 101 halen, dan wordt verder gespeeld tot 121.
In sommige kaartclubs wordt niet gespeeld tot 101, maar maakt iedereen 3x troef (12 spelletjes dus). Vervolgens wordt er gewisseld van partner en worden er opnieuw 12 spelletjes gespeeld. Tenslotte wordt er nog eens gewisseld van partner (zodat iedereen met iedereen gespeeld heeft) en worden er opnieuw 12 spelletjes gespeeld. Op het eind heb je ofwel 0, 1, 2 of 3 rondes gewonnen (enige mogelijke combinaties zijn 3-1-1-1 en 2-2-2-0)
[bewerk] Speciale regels
Als de eindstand 30 - 30 is, dan tellen de punten voor de volgende ronde dubbel! Dit werkt echter niet cumulatief, ie. er kan niet hoger dan vierdubbel gegaan worden.
Bij het troef maken, kan de deler ook zeggen "Muil". Dit betekent dat er geen troef is! De punten tellen dubbel.
Als de deler een troef maakt, en persoon B of persoon D (het andere team) denkt de ronde te winnen, kan ze kloppen. Hierdoor tellen de punten dubbel. De tegenpartij kan dan tegenkloppen. Dan tellen de punten vierdubbel.
Een fout in het spelverloop, zoals valsspelen, verkeerd delen of je kaarten bekijken als je teamgenoot nog geen troef heeft gemaakt, levert een boete van 30 punten op.
[bewerk] Café-regels
Café-regels, zoals die over het algemeen genoemd worden, zijn regels die het spel leuker, spannender of sneller maken. Ze zorgen er wel voor dat het spel minder edel wordt. Zo zorgen ze er bijvoorbeeld voor dat geluk een grote rol speelt in het spel.
Blinde muil: voor de deler zijn kaarten ziet, kan hij een blinde muil maken. Dat betekent dat er muil wordt afgesproken (geen troef), maar dat de punten vierdubbel tellen.
Eeuwig kloppen: In café-regels mag er blijven tegengeklopt worden. Zo kan je tot 16x of meer gaan.
Er kan wel over vierdubbel gegaan worden, waardoor gelijkspel dus ook vrij dramatisch wordt.
En face: Als de deler slecht troef kan kiezen, omdat hij/zij van elke soort bijvoorbeeld 2 kaarten heeft, kan hij 'en face'inroepen. Hierbij mag de teammaat van de deler troef kiezen. Het blijft wel aan de persoon links van de oorspronkelijke deler om voor het eerst uit te komen. De teamgenoot kan natuurlijk niet terug 'en face' inroepen als ook zijn kaarten slecht blijken. Er wordt op twee soorten punten gespeeld; op 121 punten dan mag er NIET geklopt worden op een Muil; op 151 mag er wel gelopt worden op een Muil of dat ook gezegd wordt: zonder troef. Als men zijn troef doorgeeft, tellen de punten dubbel.
5 kleintjes en een boer: In café regels kan de deler een herdeling eisen als hij 5 kleintjes (7-8-9) en een boer in zijn hand heeft. Herdelen kan op deze manier 3x op rij (voor dezelfde deler), de 3e keer is men verplicht troef te kiezen en te spelen, ook al heeft men 5 kleintjes en een boer in de hand.
[bewerk] Manillen met 2 personen
Dit wordt op twee verschillende manieren gespeeld, afhankelijk van hoe het in het begin wordt afgesproken.
Er wordt gespeeld met 32 kaarten. Eerst worden er 4 kaarten per speler met de achterkant naar boven op tafel gelegd. Daarna komen daar 4 kaarten per speler op, met de waarde van de kaart zichtbaar. Daarna worden de resterende kaarten gedeeld.
Vanaf hier is het normale spelverloop: troef maken, uitkomen, slagen halen, tellen, etc. Het verschil in speelwijze zit hem in de slagen.
Volgens manier 1 wordt met slagen van 2 kaarten gespeeld. Iemand komt uit en de ander legt er een kaart op. Volgende slag. Volgens manier 2 wordt met slagen van 4 gespeeld. Zo speelt elke persoon 2 keer per slag.
De kaarten die op tafel liggen mogen ook gebruikt worden. Als er een kaart gespeeld wordt, wordt de onderliggende kaart naar keuze omgedraaid. Net zoals bij patience mag je, bij het leegspelen van het 4e stapeltje, een kaart van het 3e stapeltje naar de 4e lege plaats leggen.
[bewerk] Manillen met 3 personen
Dit is een iets ingewikkeldere vorm van manillen. Er wordt 2 tegen 1 gespeeld. Er wordt geschud en afgepakt. De deler legt daarna de bovenste kaart weg en deelt. Op het einde hebben persoon B en C 10 kaarten. De deler heeft er 11. De deler pakt de resterende kaart en legt daarna 2 kaarten weg. Die kaarten worden bij de punten van de tegenpartij opgeteld.
Daarna wordt er normaal gespeeld. De score op het einde wordt geteld, en persoon B en C krijgen beide hun score. Daarna wordt persoon B de deler en begint het spel opnieuw.
Een variant hiervan is dat je 2 tegen 2 speelt waarbij de deler een denkbeeldige partner heeft. Het delen gaat als volgt : deler A geeft speler B 4 kaarten vervolgens legt hij voor zijn denkbeeldige partner 4 kaarten gedekt op tafel voor zich. Vervolgens geeft A speler C en zichzelf ook 4 kaarten. Bij de tweede deelronde krijgt iedereen terug 4 kaarten. Bij de denkbeeldige partner worden deze kaarten open op de 4 gedekte kaarten gelegd (cf. spel met 2 personen). Iedere slag bestaat uit 4 kaarten (speler A speelt voor zichzelf en de denkbeeldige speler). Als de denkbeeldige speler de slag binnenhaalt moet die ook de volgende slag beginnen (speler A dus).
[bewerk] Manillen met 6 personen
Nu wordt er in 2 teams van 3 tegen 3 gespeeld. De 6 wordt in het spel gebracht, waardoor nu dus met 36 kaarten gespeeld wordt, iedereen krijgt er 6. De volgorde van delen is 2 - 2 - 2.
Er bestaat een andere variant waarbij de 6 niet in het spel wordt gebracht. Je speelt nog altijd 3 tegen 3. Iedereen krijgt 5 kaarten. Eerst worden er 2 kaarten afgelegd en dan wordt er 2-1-2 gedeeld. Vervolgens mag degene die gedeeld heeft troef kiezen. Indien de deler wenst troef te kiezen mag hij de 2 afgelegde kaarten op zijn hand nemen. De deler kiest troef en legt vervolgens terug twee kaarten af. De waarde van die twee kaarten wordt bij de score van de tegenstanders geteld. De deler hoeft echter geen troef te maken! De deler mag het kiezen van de troef doorgeven aan zijn eerste teamgenoot. Deze speler mag opnieuw kiezen of hij troef kiest (indien zo mag hij daarvoor ook die twee afgelegde kaarten bekijken) of de beurt doorgeeft aan de derde teamspeler. Deze laatste moet dan troef kiezen.
[bewerk] Speeltips
- Als je als deler veel manillen hebt, ga dan muil. Zeker als je ook nog een rijtje 10 - Aas - Heer etc van dezelfde soort hebt. Zo kan je de eerste slag naar je toehalen met een manille, waardoor je mag uitkomen. Je komt uit met je manille, daarna aas, heer etc. Zo is de slag al bijna van jou, met dubbele punten!
- Probeer in het begin uit te komen met een manille. De kans is het grootst dat iedereen nog kaarten van die soort heeft. Zo heb je het meest kans dat je manille niet gekocht wordt.
- Tel hoeveel troeven er nog in het spel zijn. Goede spelers weten perfect hoeveel punten ze hebben en hoeveel troeven er in het spel zijn.
- Probeer troeven "af te troggelen". Als je weet dat het andere team geen koekens meer heeft, dan kan je een koeken-zeven smijten. Zo is het andere team verplicht om te kopen. Zij verliezen dus een troef die hen bijna geen punten opbrengt.
- Probeer te vetten. Als je weet dat je teamgenoot een slag zal krijgen, smijt dan je hoogste kaart. Stel, er is koekens uitgekomen, smijt dan die harten-aas. Dat zijn vier punten voor jullie!
- Een blote aas is bv. een harten-aas in je hand als je geen andere harten meer hebt. Als iemand nu een harten-manille smijt, ben jij verplicht om die aas te smijten en geef je zo vier punten weg.
- Tacktiek is om als je als eerste mag uitkomen, deze te gooien, hiermee vertel je aan je medespeler dat je in dit geval geen hartens meer hebt. Je medespeler kan de volgende slag halen en die "komt hartens" terug, zodat jij kan kopen.
- Dit heet een renong maken. Een renong houdt in dat je van een bepaalde soort geen hebt, dit is goed als je wat troef hebt, zodat je de slagen makkelijker kan kopen.
- Als je meer dan vier troeven hebt als niet-delende partij, dan doe je er goed aan om te kloppen.
- Het is normaal dat je wint als je deelt. Het is normaal dat je verliest als je niet deelt. Daarom wordt 4 punten op jullie troef in manillen als grotere overwinning aanzien dan 6 punten met onze troef.
- Als je niet vies bent van een beetje valsspelen, kan je je teamgenoot op de hoogte brengen van je kaarten. Je kan bijvoorbeeld tegen zijn benen schoppen, zeggen dat je honger hebt (koeken), ostentatief uit het raam kijken (ruiten) of zeggen dat je geluk hebt (klaveren). In de Franse literatuur is daar zelfs een heel toneel op gebouwd, waar één speler zegt: "Ah, tu m'as vexé. Je ne triche pas! Tu me fends le coeur avec ça, vraiment! Tu me fends le coeur ", waar de beschuldigde dus zelfs gewoon doorgaat met valsspelen.
