Mestkevers
Van Wikipedia
| Mestkevers | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Families | |||||||||||||
| Divers, zie tekst |
Mestkevers zijn een groep kevers die de mest eten van voornamelijk grotere zoogdieren zoals koeien en paarden. Mestkevers zijn eigenlijk planteneters, maar ze hebben een slimme truc gevonden; ze laten dieren 'voorverteren' en eten de mest. Ze zijn over het algemeen krachtig gebouwd met stevige poten en een dikke chitinelaag die het achterlijf, het borststuk en de kop beschermt. Deze extra spieren en bepantsering maken dat de mestkever niet erg snel is, en vaak niet kan vliegen. De kleur is zwart tot blauwachtig metaalglanzend of groen, tropische soorten kennen bontere kleuren. In Nederland en België komt een tiental soorten voor, met als typische vertegenwoordigers de gewone mestkever (Geotrupes stercorarius) en de voorjaarsmestkever (Geotrupes vernalis).
Inhoud |
[bewerk] Algemeen
De eigenlijke mestkevers zijn die keversoorten die voornamelijk mest eten als larve of imago. Het betreft alle onderfamilies uit de familie mestkevers of Geotrupidae en enkele onderfamilies uit de familie Scarabaeidae of bladsprietkevers (Scarabaeinae en Aphodiinae) worden ook wel als mestkever of pillendraaier aangeduid.
Overigens zien sommige wetenschappers de familie Geotrupidae juist als onderfamilie van Scarabaeidae, in deze indeling behoren alle mestkevers tot de bladsprietkevers.
Mestkevers komen over de hele wereld voor behalve op Antarctica. Vele soorten zijn door de mens verspreid naar andere werelddelen, ander zijn juist erg zeldzaam geworden. De bekendste soort is de Scarabaeus sacer, ook wel bekend als de heilige pillendraaier, maar deze soort komt niet in westelijk-Europa voor. Deze mestkever is het icoon voor de hele groep vanwege onder andere duizenden jaren oude muurschilderingen; al in de oudheid heeft de mestkever al de mens gefascineerd.
[bewerk] Voeding
Niet alle volwassen mestkevers leven voornamelijk van mest, sommige soorten eten ook wel humus, rottend fruit, paddenstoelen of aas. Bij de mest-etende soorten hoeft het ook niet altijd zoogdierenmest te zijn, sommige soorten hebben zich bijvoorbeeld gespecialiseerd in grote slakken. Wel is de 'donateur' van de mest altijd herbivoor; geen enkele mestkever leeft van carnivore dieren.
[bewerk] Rol
Mestkevers hebben op meerdere gebieden een belangrijke rol in de natuur of in relatie met andere organismen, al zijn het soms parasieten;
- Mestkevers zijn zeer belangrijk omdat ze relatief grote hoeveelheden zeer voedingsrijke stoffen diep in de grond brengen. Er is berekend dat het grondverzet bij bepaalde soorten honderden kilo's per hectare per jaar bedraagt. Omdat veel soorten in zand- of heidegebieden leven, spelen mestkevers een grote rol in de bemesting van de vaak schrale grond. Hierdoor krijgen planten een kans die wat meer voedingsstoffen nodig hebben dan er zonder de mestkever in de grond zouden zitten.
- Ook in de tropen spelen mestkevers waarschijnlijk een grotere rol dan lang werd gedacht; doordat ze de mest van apen tot balletjes kneden en wegrollen worden de zaden in de mest verder verwijderd van de moederplant. Hierdoor kan een plant- of boomsoort zich niet alleen sneller verspreiden, ook neemt de jonge plant minder snel de ziektes over van de moederplant en heeft een betere overlevingskans.
- Ook sommige parasieten hebben voordeel van het samenleven met mestkevers. Mestkevers kunnen ook zelf geparasiteerd worden door o.a. mijten, maar vele soorten mijten gebruiken de mestkever enkel als vervoersmiddel naar de volgende mesthoop om daar op andere dieren te parasiteren. Dat komt ook voor bij aaskevers, waar mijten naar een volgend karkas worden gebracht. Karkassen en mesthopen trekken grote hoeveelheden dieren aan, niet alleen vliegen en kevers en vooral de larven ervan. Dit trekt weer insectenetende dieren aan zoals vogels en daarop parasiteren vaak de mijten.
[bewerk] Voortplanting
In de herfst maken de toekomstige ouders een nest in de grond. Eerst ontstaat een vertikale gang die ongeveer een halve meter lang is en in een brede kamer eindigt. Het wijfje maakt zijgangen van 20 cm. Alle zijgangen worden volgepropt met mest en alleen aan hun einde wordt ruimte opengelaten voor een eitje. Tenslotte worden alle gangen met aarde afgesloten. De larven hebben voldoende voedsel tot hun beschikking en hebben twee jaar nodig om volgroeid te zijn. De kever komt dan tenslotte in juli uit maar blijft tot het voorjaar in de onderaardse ruimte zitten.
[bewerk] Trivia
- Mestkevers werden in het oude Egypte aanbeden omdat gedacht werd dat ze zichzelf konden creëren, zie ook scarabee en Egyptisch scheppingsverhaal.
