Nijlbaars
Van Wikipedia
| Nijlbaars | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Nijlbaars (Lates niloticus) |
|||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
|
|||||||||||||
| Soort | |||||||||||||
| Lates niloticus Linnaeus, 1758 |
De nijlbaars of Victoriabaars (Lates niloticus) is een soort van zoetwatervis uit de familie van de reuzenbaarzen (Latidae), orde van de baarsachtigen. De nijlbaars leeft nu verspreid over heel tropisch Afrika, maar kwam oorspronkelijk voor in het Tsjaadmeer, de Kongo, de Nijl, de Senegal, de Volta, en andere rivierbekkens. Hij komt ook voor in de brakke wateren van het Marioutmeer in Egypte.
De nijlbaars is zilver van kleur, met een blauwe glans. Hij heeft uitgesproken zwarte ogen, met een heldergele buitenste ring. Hij is één van de grootste zoetwatervissen met een maximum lengte van bijna twee meter, en een gewicht tot 200 kg.
Volwassen nijlbaarzen kunnen eender waar in een meer overleven als er genoeg zuurstof aanwezig is, jongere exemplaren overleven alleen in de meer ondiepe gebieden dicht bij de kusten. De nijlbaars is een geduchte roofvis die zich voedt met vis (zijn eigen soort inbegrepen), kreeftachtigen, en insecten; de jongen eten ook plankton.
De nijlbaars werd kunstmatig uitgezet in een aantal Afrikaanse meren, onder andere in het Victoriameer, waar deze invasieve soort ondertussen een aantal lokale vissoorten heeft doen verdwijnen.
De soort is van grote commerciële waarde als voedselproduct. Hij is ook populair bij sportvissers, en wordt gekweekt in viskwekerijen.
Oorspronkelijk werd de nijlbaars geklasseerd als Labrus niloticus. De soort is ook bekend als de Afrikaanse snoek en heeft inlandse namen in verschillende Afrikaanse talen.
Vóór 2004 werd de nijlbaars ingedeeld in de familie glasbaarzen (Centropomidae), maar werd later in de nieuwe familie reuzenbaarzen (Latidae) ingedeeld.
[bewerk] Uitzetting in het Victoriameer
De nijlbaars werd in de jaren '50 uitgezet in het Victoriameer, één van de meren van de Grote Slenkvallei in Oost-Afrika. De bedoeling was hem te gebruiken voor de commerciële visserij, maar de introductie had een catastrofaal effect op het lokale visbestand. Vele honderden plaatselijke soorten zijn nu uitgestorven in het meer. Hoewel de nijlbaars op korte termijn wel nuttig was voor de grote visbedrijven, is het voordeel op langere termijn veel minder duidelijk, omdat de nijlbaars nu overbevist wordt.
De inbreuk op het lokale ecosysteem had ook een ontwrichtend socio-economisch effect op de lokale gemeenschappen rondom het meer. Hoewel de industriële visserij miljoenen export-dollars heeft opgebracht, werd vele kleine vissers hun traditionele inkomen ontnomen.
Bovendien is de nijlbaars moeilijk te drogen, omdat het een vettere vis is dan de lokale soorten. Daardoor stijgt de vraag naar brandhout, en komt er meer ontbossing, waardoor het meer dan weer te lijden krijgt van vervuiling door de erosie.
De komst van de nijlbaars in het Victoriameer is een veel geciteerd voorbeeld van de negatieve invloed die de introductie van vreemde diersoorten kunnen hebben op ecosystemen en op de bevolking die daarvan afhangt.
[bewerk] Film
Darwin's Nightmare is een documentaire van Hubert Sauper (een Frans-Oostenrijks-Belgische productie, 2004), waarin de gevolgen van de nijlbaars-industrie voor de vissers van Mwanza getoond worden.
Een kritische visie op deze film is te vinden op "[1]".
[bewerk] Referenties
- Lipton, David. "Lates niloticus: Information". Animal Diversity Web. Ann Arbor: Universiteit van Michigan Museum voor Dierkunde, 2003.
- Snoeks, Jos. "Ecology of Lates niloticus". Global Invasive Species Database. Bijgewerkt op 22 september 2004.
