Pateen
Van Wikipedia
| deel van de serie over Kerkelijk Gerei |
|
|
Waaronder de: |
|
 |
|
| Gebruikt in de Liturgie |
|
|
Liturgisch vaatwerk |
|
|
Paramenten |
|
|
Kelkgerei |
|
|
Kerklinnen |
|
|
Kerkinterieur |
|
|
Liturgische boeken |
|
|
Overige |
|
De (kelk)pateen (Grieks voor schaal) is een uiterst plat gewalst schijfje van verguld koper of zilver dat precies op een miskelk past en dat behoort tot het liturgisch vaatwerk. Tijdens de rooms-katholieke Mis (eucharistieviering) wordt de hostie op de pateen gelegd en later daarop gebroken.
Omdat de pateen gebruikt wordt om het Allerheiligste op te leggen, moest de pateen vroeger verguld zijn. Tegenwoordig geldt nog steeds de verplichting dat het uit een edel materiaal wordt vervaardigd. Breekbare materialen zoals aardewerk zijn niet toegestaan.
De pateen is voortgekomen uit een echt, diep schaaltje. In de loop der eeuwen ging men ze steeds platter maken, het is niet helemaal duidelijk waarom.
Er zijn tijdens de Tweede beeldenstorm vele patenen zonder de bijbehorende kelken in de antiekhandel terecht gekomen, waar men zich doorgaans afvraagt wat het in vredesnaam is.
[bewerk] Communiepateen
Naast de kelkpateen bestaat er ook nog de communiepateen. Deze wordt door een misdienaar, die de Communie uitreikende priester bijstaat, onder de kin gehouden van de gelovigen, die dan de Communie geknield en op de tong ontvangen. De communiepateen voorkomt dat geconsacreerde deeltjes van de hostie op de grond vallen of verloren gaan. Sinds het Tweede Vaticaans Concilie is deze pateen in Nederland en Vlaanderen (en de meeste delen van de westerse kerk) sterk in onbruik geraakt. In het buitenland (bijvoorbeeld in delen van Zuid-Duitsland, Polen en Slowakije) wordt ze soms nog gebruikt, net als in de Tridentijnse ritus.
| {{{afb_links}}} | Christendom (Portaal) |  |
{{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
Bijbel - Jezus - Heilige Geest - Maria - Kerk - Monnik - Paus - Kardinaal - Bisschop - Priester - Pastoor - Kapelaan - Diaken - Dominee - Doop - Belijdenis - Avondmaal - Eucharistie - Liturgie - Liturgisch vaatwerk - Zonde - Vrijzinnig protestantisme - Vergeving - Geschiedenis van het christendom - Christendom van A tot Z |
|||
