Pieterskerk (Leiden)
Van Wikipedia
De Pieterskerk in Leiden is een laat-gotische kerk die gedurende ongeveer 180 jaar vanaf 1390 tot stand kwam. Het gebouw werd in 1975 als kerk buiten gebruik gesteld en wordt sindsdien beheerd door een stichting en voor allerlei evenementen verhuurd.
Inhoud |
[bewerk] Geschiedenis
Aan de huidige kerk gingen verschillende gebouwen vooraf. Rond 1100 stond op deze plaats de grafelijke kapel van de graven van Holland. In 1121 werd de kapel herbouwd. In 1268 werd de kapel bestemd als parochiekerk, gewijd aan de heiligen Petrus en Paulus, waardoor er al snel behoefte bestond aan een groter gebouw. Ongeveer vanaf het jaar 1300 werd een nieuwe kerk gebouwd, die omstreeks 1350 werd voorzien van een zeer hoge toren, bijgenaamd Coningh der Zee omdat de schippers op zee de toren als baken gebruikten. De toren kwam in fasen tot stand en werd uiteindelijk 110 meter hoog, inclusief de houten spits van ongeveer 35 meter.
Vanaf 1390 werd de kerk geleidelijk vervangen door de huidige kerk. Onder leiding van bouwmeester Rutger van Keulen, die aan het hoofd stond van de bouwloods van de Bovenkerk te Kampen en daarom ook wel Rutger van Kampen wordt genoemd, kwam allereerst een nieuw koor tot stand. Dit koor werd om het oude heen gebouwd, zodat de diensten konden doorgaan.
In 1412 kwam dit deel van de kerk gereed. Bouwmeester Rutger was toen al overleden en opgevolgd door Aernt van de Dom, die was verbonden aan de bouwloods van de Utrechtse Dom. Onder zijn leiding werd het schip met zijbeuken gebouwd. Deze zijbeuken werden na 1450 onder leiding van Herman van Aken in breedte verdubbeld.
Nadat in 1512 de toren was ingestort werd het schip verlengd. Het transept, dat tot dan toe de hoogte van de zijbeuken had gehad, werd voltooid in 1565. Mogelijk gaf Rombout Keldermans II enige tijd leiding aan dit deel van de bouw. Mogelijk was het de bedoeling om het transept van een oostelijke zijbeuk te voorzien; nadat van dit plan werd afgezien werd de opening gedicht met baksteen.
De kerk ging in 1572 over in de handen van de protestanten. Het westportaal werd in 1637-1642 verhoogd om plaats te bieden aan de balgenkamer van het orgel. In de 17e eeuw werden er huisjes tegen de kerk aangebouwd, waarschijnlijk naar een ontwerp van Arent van 's-Gravesande, die tevens de Marekerk ontwierp. Alleen aan de zijde van het koor zijn de huisjes bewaard gebleven.
[bewerk] Bezienswaardigheden
In de Pieterskerk bevindt zich de graftombe voor Joh. a Kerchove (1663), een werk van beeldhouwer Rombout Verhulst. De kunstschilder Jan Steen stierf in 1679 en werd bijgezet in het familiegraf in de Pieterskerk.
[bewerk] Trivia
De componist Cornelis Schuyt was organist aan de Pieterskerk.