Plaagdier

Van Wikipedia

De schrik van veel Australische boeren - het wilde konijn

Muis

Een plaagdier is een dier met eigenschappen die door mensen als beschadigend of ongewenst worden ervaren. Ook wordt in navolging voor de term onkruid bij planten wel de term ongedierte gebruikt. Er is geen biologische definitie van een plaagdier. Wat wel of geen plaagdier is, hangt af van de definitie die mensen hieraan geven. Het is zelfs mogelijk dat een dier in de ene omgeving als plaagdier gezien wordt, terwijl deze in de andere omgeving als nuttig wordt beschouwd.

Er kunnen vier categorieën van plaagdieren worden onderscheiden:

geïntroduceerde dieren die in de nieuwe omgeving een plaagdier worden
gevaarlijke plaagdieren
met mensen concurrerende plaagdieren
beestjes die eng gevonden worden

Een voorbeeld van dieren die in een ander ecosysteem geplaatst worden en daar problemen opleveren is het Europese konijn. Dit dier werd in Australië geïntroduceerd en bracht daar schade aan de natuur aan die vele malen groter was dan in Europa het geval was. Ook gedomesticeerde dieren kunnen, indien ze in een vreemde omgeving worden geplaatst, plaagdieren worden. Zo hebben de Galápagoseilanden ernstig te lijden onder geiten en huiskatten.

Een voorbeeld van gevaarlijke plaagdieren betreft organismen die als vector voor menselijke ziekten kunnen dienen. Voorbeelden hiervan zijn ratten en hun vlooien, die de pest kunnen verspreiden, maar ook muggen die een verspreider van malaria kunnen zijn. Ook sommige slangen kunnen als gevaarlijk plaagdier beschouwd worden.

Een andere categorie plaagdieren betreft dieren die met mensen concurreren om voedsel, leefruimte of landbouwgewassen. Te denken valt in dit geval aan wormen in appels, boktorren in het hout van meubelen of huizen, maar ook aan insecten die gewassen beschadigen zoals motten op katoenplanten of complete oogsten kunnen opeten zoals sprinkhanen.

De laatste categorie betreft enge beestjes. Het betreft dan ongewenste dieren die niet schadelijk zijn of anderszins een gevaar voor mensen of planten opleveren. Uit de omschrijving volgt al dat het, meer nog dan bij de overige groepen plaagdieren, een subjectieve categorie plaagdieren betreft. Wat door de ene persoon als eng beschouwd wordt, kan door een ander als irrelevant of juist nuttig gezien worden. Voorbeelden van dieren die in deze categorie vallen zijn kakkerlaken, pissebedden, mieren en huisvliegen.