Prisoner's dilemma
Van Wikipedia
Het prisoner's dilemma (dilemma van de gevangene) is een meestal onvertaald gelaten begrip dat vaak als illustratie in de speltheorie wordt gebruikt. Deze theorie is ontwikkeld door John von Neumann.
Een veel voorkomende formulering is de volgende.
Twee misdadigers worden door de politie gesnapt en afzonderlijk van elkaar in de cel gezet. Ze kunnen niet onderling communiceren. Ze weten dat de politie onvoldoende bewijs heeft. Iedere gevangene kan twee dingen doen:
- zijn mond houden en een lichte veroordeling krijgen
- praten, zijn collega belasten en zelf zo voordeel proberen te krijgen.
Als beide gevangenen hun mond houden, is er niet voldoende bewijs en krijgen ze een lichte straf. Als er een spreekt en de andere zijn mond houdt, zal de zwijger een zwaardere straf krijgen en de spreker een nog lichtere of vrijuit gaan. Bekennen echter beide gevangenen dan krijgen ze allebei een fikse straf.
De vraag is: wat kan een gevangene het beste doen?
De essentie van het dilemma is dat als beide criminelen blijven zwijgen, ze samen beter af zijn dan als beide bekennen; maar als er maar één bekent is die veel beter af dan de andere die zwijgt, behoorlijk beter af dan als beiden bekennen, en ook beter af dan als beiden zwijgen.
Een en ander wordt duidelijk in de volgende tabel:
| Jij Zwijgt | Jij Bekent | |
|---|---|---|
| Hij Zwijgt | Beiden krijgen één jaar | Hij krijgt tien jaar; jij komt vrij |
| Hij Bekent | Hij komt vrij; jij krijgt tien jaar | Beiden krijgen vijf jaar |
Speltheoretisch bezien is het voornaamste kenmerk van dit 'spel' dat het een niet-nul-som spel is. Vergelijkbare situaties komen in het dagelijks leven frequent voor. Is het in dergelijke situaties beter om samen te werken met de ander of om voor de snelle winst te gaan? Als men voorziet dat een dergelijke situatie met dezelfde partijen vaker zal voorkomen is het beter om samen te werken (en beide te zwijgen in het voorbeeld). Is de ontmoeting eenmalig dan kan dit anders liggen.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Externe links
- Belgische website (Engelstalig)
- speel prisoners dilemma tegen de computer
- Nederlandse versie van het prisoner's dilemma (ZAP)
- Spatialised prisoner's dilemma simulation (Engelstalig)
