Provincies van Noorwegen

Van Wikipedia

Noorwegen heeft een gecentraliseerd bestuur dat in Oslo gelokaliseerd is en is onderverdeeld in 19 fylker (provincies). Deze bestuurslaag bevindt zich tussen de centrale overheid, regering en parlement (het Storting) en de gemeenten. Oslo is zowel een provincie als een stad.

[bewerk] Geschiedenis

Tot 1662 was Noorwegen in len en sysler ingedeeld. Taalkundig zijn er nog steeds sporen van deze indeling te vinden in huidige plaatsnamen. In 1662 werden land-gemeenten (districten) gecombineerd in fogderier en amt, waarvan werd verwacht dat ze uitgaven voor bepaalde maatschappelijke belangen bijdroegen.

1837: wetten over het bestuur van een gemeente en de opzet van een door het volk gekozen administratie aangenomen (het Amtsting).

1918: de benaming wordt veranderd van Amt en Amtsting naar Fylke en Fylkesting.
1924: Kristiania Fylke wordt bestuurlijk samengevoegd met Akershus.
1935: Kristiania Fylke wordt omgedoopt tot Oslo Fylke en Møre tot Møre og Romsdal fylke
1961: een wet betreffende de fylkeskommuner (provincies) wordt door het Storting aangenomen.
1964: gemeenteraden (en stadsraden) krijgen stemrecht voor de provincieraden; hun macht is afhankelijk van het aantal inwoners van de gemeenten/steden. Fylkesordføreren (gekozen door de gemeenten/steden) is de voorzitter voor de zittingen van het bestuur van de provincie, terwijl de Fylkesmann door de staat wordt aangesteld. Noorwegen kent slechts 18 Fylkesmenn omdat Oslo en Akershus er één delen. Normaliter worden deze twee provincies dan ook "De provincies van Oslo en Akershus" genoemd. Om de zaak nog verder te compliceren, zit op Spitsbergen een door de Koning benoemde Sysselmann, die dezelfde macht heeft als de Fylkesmann.
1968: Bergen Fylke wordt samengevoegd met Hordaland (Bergen wordt de hoofdstad van Hordaland).
1976: De positie van de provincie krijgt een nieuwe functie (en plaats) in het lokale bestuur. Directe verkiezingen worden ingevoerd, de Fylkesmann gaat uit de provincieraad (Fylkestinget) en is niet langer verantwoordelijk voor het voorbereiden van de onderwerpen ervoor. Het bestuur ligt nu in de handen van de door het volk gekozen leden.

[bewerk] Overzicht

De Noorse provincies (inwoneraantallen 1 januari 2002):

Fylke (Provincie)	Hoofdstad	Inwoners	% van de tot. bevolking	Oppervlakte km²	% van de tot. oppervlakte	bevolkingsdichtheid per km²	Landsdeel
Akershus	Oslo	477,325	10.6%	4,917	1.5%	97.1	Østlandet
Aust-Agder	Arendal	102,945	2.3%	9,212	2.8%	11.2	Sørlandet
Buskerud	Drammen	239,739	5.3%	14,927	4.6%	16.1	Østlandet
Finnmark	Vadsø	73,732	1.6%	48,637	15.0%	1.5	Nord-Norge
Hedmark	Hamar	187,965	4.2%	27,388	8.5%	6.9	Østlandet
Hordaland	Bergen	438,253	9.7%	15,634	4.8%	28.0	Vestlandet
Møre og Romsdal	Molde	243,855	5.4%	15,104	4.7%	16.1	Vestlandet
Nord-Trøndelag	Steinkjer	127,457	2.8%	22,396	6.9%	5.7	Trøndelag
Nordland	Bodø	237,503	5.2%	38,463	11.9%	6.2	Nord-Norge
Oppland	Lillehammer	183,235	4.1%	25,191	7.8%	7.3	Østlandet
Oslo	Oslo	512,589	11.3%	454	0.1%	1,129.1	Østlandet
Rogaland	Stavanger	381,375	8.4%	9,326	2.9%	40.9	Vestlandet
Sogn og Fjordane	Leikanger	107,280	2.4%	18,619	5.7%	5.8	Vestlandet
Sør-Trøndelag	Trondheim	266,323	5.9%	18,832	5.8%	14.1	Trøndelag
Telemark	Skien	165,710	3.7%	15,313	4.7%	10.8	Østlandet
Troms	Tromsø	151,673	3.4%	25,848	8.0%	5.9	Nord-Norge
Vest-Agder	Kristiansand	157,851	3.5%	7,281	2.2%	21.7	Sørlandet
Vestfold	Tønsberg	216,456	4.8%	2,216	0.7%	97.7	Østlandet
Østfold	Sarpsborg	252,746	5.6%	4,183	1.3%	60.4	Østlandet
Noorwegen (Totaal)	Oslo	4,524,066	100.0%	323,941	100.0%	14.0

Naast provincies is Noorwegen ook in grotere geografische delen ingedeeld, zoals te zien is in de tabel hierboven. Dat is echter niet bestuurskundig vastgelegd.