Psoriasis
Van Wikipedia
| Psoriasis | |
 |
|
|
|
|
| ICD-10 | L40 |
| ICD-9 | 696 |
| OMIM | 177900 |
| DiseasesDB | 10895 |
| MedlinePlus | 000434 |
| eMedicine | derm/365 |
Psoriasis is een chronische huidaandoening, met versnelde huidschilfering als gevolg. De huid van een psoriasispatiënt vernieuwt zich in 6 à 7 dagen; bij niet-patiënten is dit 26 à 27 dagen. De structuur van de zich vernieuwende huidlagen wijkt echter belangrijk af van normaal. Psoriasis is in het geheel niet besmettelijk.
Inhoud |
[bewerk] Soorten psoriasis
Er zijn verschillende soorten psoriasis, waarvan de meest voorkomende psoriasis vulgaris, 'gewone psoriasis' is. Kenmerken hiervan zijn witte huidschilfers op rode plekken huid. Als men over een dergelijke plek krabt, laten de huidschilfers op een kaarsvet-achtige manier los waarbij vaak wat puntbloedinkjes optreden. Soms treden naast huidafwijkingen ook gewrichtsklachten op; en heel vaak ziet men ook in de nagels vrij karakteristieke putjes optreden.
Andere soorten zijn:
- Artritis psoriatica, synoniem psoriasisartritis of psoriasis arthropathica (vorm van reuma die voorkomt bij psoriasispatiënten, meestal maar niet altijd in combinatie met huidletsels)
- Psoriasis geographica
- Psoriasis palmaris en plantaris (psoriasishaarden op handpalmen en voetzolen)
- Psoriasis punctata of guttata (veel kleine psoriasishaarden, vooral op de romp, als druppels (guttae) verspreid). Vaak na een keelontsteking voor het eerst.
- Psoriasis pustulosa (psoriasisplekken bestaan uit blaasjes met pus, meestal op handpalmen en voetzolen)
- Psoriasis inversa (haarden juist bij huidplooien, zoals oksels en liezen)
- Psoriasis unguum ook bekend als nagelpsoriasis
- Psoriasis capitis is op de behaarde hoofdhuid
- Psoriasis-erytrodermie is een zeldzame vorm van psoriasis over het hele lichaam verspreid met felle roodheid.
[bewerk] Oorzaken
De oorzaken van psoriasis zijn niet bekend, hoewel er over het ziektemechanisme wel enig inzicht bestaat. Wel bekend is dat aanleg voor psoriasis erfelijk is. De ziekte moet dan (meestal) eerst getriggerd worden. Mogelijke triggers zijn:
- Stress
- Eerdere verwondingen en/of drukplekken op de huid
- Infectieziekten
- Reactie op medicijnen en alcohol
- Hormonale afwijkingen
- Stofwisselingsziekten
- Smaakversterkers (E621 e.v.)
[bewerk] Behandeling
Er zijn een aantal smeersels en zalven die vaak voldoende werken, veelal met corticosteroïden (bijvoorbeeld onder de merknamen Triamcinolon, Daivonex en Dermovate), ditranol of calcipotriol; de teerpreparaten zijn grotendeels obsoleet (verouderd), vooral omdat ze slecht ruiken en de behandeling erg omslachtig is. Daarnaast bestaan er een aantal ingrijpender behandelingen die kunnen worden ingezet als plaatselijke middelen onvoldoende effect hebben, zoals bestraling met ultraviolet licht van bepaalde golflengten, eventueel in combinatie met chemische middelen zoals methoxypsoraleen waardoor de huid gevoeliger wordt voor UV.
De laatste jaren zijn er nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van psoriasis, en wel met nieuwe z.g.n. biologicals. Binnen de groep van biologicals wordt onderscheid gemaakt tussen de z.g.n.TNF-alfa-remmers en de T-cel modulatoren. Om voor deze dure behandeling in aanmerking te komen moet er aan een aantal voorwaarden voldaan worden. Patiënten met een PASI (Psoriasis Area & Severity Index) score van minimaal 10 komen in aanmerking voor een behandeling met een biological. Als alternatief mag een patiënt ook een PASI score van tenminste 8 en een SKINDEX-29 score van minimaal 35. De SKINDEX-29 is een meetinstrument voor de kwaliteit van leven. Deze vragenlijst wordt door de patiënt zelf ingevuld. De PASI wordt door de dermatoloog vastgesteld. Enkele merknamen van deze biologicals zijn Enbrel, Remicade, Humira en Raptiva.
Ook als de psoriasis geheel verdwenen lijkt, kan het later weer terugkomen. De 'normale' huid van een psoriasispatiënt vertoont trouwens bij microscopisch onderzoek enkele pathologisch-anatomische kenmerken die verraden dat het niet echt om gezonde huid gaat.
Wie de psoriasis op een natuurlijke manier wil behandelen kan een kuur ondergaan aan de Dode Zee in Israël of Jordanië. Dit is een succesvolle behandeling zonder medicijnen. De invloed van het zoute water en het zonlicht geven voor veel patienten een vermindering van de symptomen. Op lange termijn bieden dergelijke kuren natuurlijk weinig uitkomst.
Een minder bekende behandelmethode met een redelijk goede wetenschappelijke onderbouwing is de therapie met fumaarzuuresters[1][2][3]. Meestal wordt daarvoor een geneesmiddel met een mengsel van verschillende monoethylfumaraten plus dimethylfumaraat gebruikt. Verder dient de patiënt zich te houden aan een dieet dat tot doel heeft het gehalte aan pyrodruivezuur zo laag mogelijk te houden. Daartoe dienen o.a. specerijen, wijn en schillen vermeden te worden. De energievoorziening (citroenzuurcyclus) in de lichaamscellen zou bij psoriasis gestoord zijn en fumaarzuur (gecombineerd met pyrodruivezuurbeperking) zou de citroenzuurcyclus weer aanjagen.
In een Turks kuuroord kunnen psoriasispatiënten zich laten behandelen door 2 vissen, waaronder de doktervis (Garra rufa), die de korstjes opeet. Men neemt 2 maal daags een 4 uur durend bad in seleenrijk water.
Een Ayurvedisch middel is het insmeren van de aangetaste plekken met Neem Taila. Neem kan gebruikt worden voor diverse huidaandoeningen.
Tegenwoordig wordt ook paardenmelk wel aanbevolen bij de behandeling van psoriasis. Het effect is echter onbewezen.
| Referenties: |
|
[bewerk] Externe links
- De PFN is een federatie van psoriasis patientenverenigingen; veel informatie over psoriasis en een actief forum
- Door dermatologen geschreven actuele informatie over psoriasis
- Afbeeldingen van de meest voorkomende soorten psoriasis
- Vlaamse Psoriasisstichting & JongPso
- Informatie over Kuren aan de Dode Zee
