Rugstreeppad
Van Wikipedia
| Rugstreeppad | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
|||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
|
|||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||
| Epidalea calamita Laurenti, 1768 |
De rugstreeppad (Epidalea calamita) is een pad uit de familie echte padden of Bufonidae.
Inhoud |
[bewerk] Kenmerken
De vrouwtjes worden ongeveer 8 centimeter lang, de mannetjes blijven wat kleiner tot 7 cm, alleen exemplaren rond de Middellandse Zee kunnen 9 cm bereiken. De rugstreeppad dankt zijn naam, en is tevens te herkennen aan, de gele streep op het midden van de rug die begint tussen de ogen en doorloopt tot aan de achterzijde. Andere kenmerken zijn de gele tot groene iris, en de driehoek-achtige gifklieren achter de ogen (paratoïden).
De kleur is meestal bruin tot groen met donkere vlekken op de rug. Er zijn verschillende kleurvariaties zoals lichtgrijs met bruinzwarte rafelige vlekken tot egaal bruin of roodbruin, de wratten neigen vaak naar rood. De kop is zeer stomp en heeft kleine ogen en duidelijk zichtbare gifklieren; voor een mens is het gif niet zo gevaarlijk en zorgt alleen voor irritaties.
Het zijn vrij actieve padden die niet springen maar meestal in korte sprintjes kruipen en niet heel erg aan water gebonden zijn behalve in de paartijd; de mannetjes maken dan een nachtzwaluwachtig geluid om de vrouwtjes te lokken en dit is tot enkele kilometers ver te horen. 's Nachts leggen ze flinke afstanden af over open terrein als zandverstuivingen, maar ze schuimen zelfst het strand af op zoek naar voedsel.
Mannetjes zijn van vrouwtjes te onderscheiden door de dikkere voorpoten en de drie paarkussentjes op de eerste drie vingers van de voorpoten, die in de paartijd donkerder kleuren. De keel van een mannetje is doorgaans blauw gekleurd en heeft in tegenstelling tot een vrouwtje een kwaakblaas
[bewerk] Levenswijze
De rugstreeppad is een nachtactieve soort die overdag in een konijnenhol, zelf gegraven holletje of onder stenen en bladeren schuilt en tijdens de schemering actief wordt en op jacht gaat. Hij prefereert daarbij zeer kale terreinen als zandverstuivingen, stranden, kale duinen en opgespoten terreinen. Een opvallend kenmerk van de rugstreeppad is zijn snelle tred die wat weg heeft van een muis. Vaak kunnen de sporen van de pad gevonden worden in het losse zand. De rugstreeppad legt door zijn grote activiteit in een nacht behoorlijke afstanden af, waardoor hij ook snel weer nieuwe terreinen weet te koloniseren.
Bij verstoring wordt een dreighouding aangenomen waarbij de pad op zijn achterpoten gaat staan en zich opblaast om groter te lijken. Soms wordt een melkachtige substantie uitgescheiden ter afschrikking.
De larven leven solitair maar omdat ze allemaal de ideale plek van een water opzoeken komen ze soms in groepen voor. Ze zijn zwart van kleur en leven voornamelijk op de bodem. Ze kunnen zich al na drie weken metamorfoseren, maar bij ongunstige omstandigheden kan dit oplopen tot drie maanden.
[bewerk] Voedsel en vijanden
Op het menu staan kleine ongewervelden, uit een onderzoek in Engeland is gebleken dat vooral vliegen, mieren, kevers, en andere geleedpotigen als spinnen en wantsen worden gegeten. De kikkervisjes leven van algen, planten en dood organisch materiaal maar kannibalisme komt ook voor. Spaans onderzoek toonde aan dat in de darmen van het overgrote deel van de larven zand aanwezig is, wat doet vermoeden dat ze voedsel uit het bodemsubstraat filteren.
De belangrijkste vijanden zijn vogels, zoals mussen, uilen en meeuwen. Ook de ringslang (Natrix natrix) en de adderringslang (Natrix maura) eten zowel de kikkervisjes als de juveniele en volwassen padden.
[bewerk] Voortplanting
De rugstreeppad kan zich van de lente tot in de herfst voortplanten, in Nederland begint de paartijd in mei.Er kunnen drie ei-afzetperiodes per jaar plaatsvinden, wat afhankelijk is van de regenval.
De ongeveer 3000 tot 4000 eitjes worden in snoeren afgezet op de bodem van ondiepe wateren. De eitjes kunnen bij ideale omstandigeheden al na twee dagen uitkomen, maar bij slechte omstandigheden kan het wel twee weken duren. De ontwikkeling van de rugstreeppad gaat bijna twee keer zo snel als die van soorten als de gewone pad (Bufo bufo).
De rugstreeppad staat bekend als echte pionierssoort omdat gecultiveerde gebieden getolereerd worden; van bouwterreinen tot afgravingen en net gegraven poelen en sloten. De reden dat tijdelijke poelen worden gebruikt als kraamkamer voor het nageslacht heeft zowel voor- als nadelen. Het nadeel is dat tijdelijke plassen soms te snel opdrogen waardoor alle larven sterven. Het voordeel is dat in kleinere wateren geen vissen of andere roofdieren zoals insecten(larven) leven en het water bovendien sneller wordt opgewarmd door de zon, en tevens een hoog zuurstofgehalte heeft, wat een sneller metabolisme mogelijk maakt.
Ook zijn de eitjes van de rugstreeppad als ze worden afgezet relatief groot, evenals de kikkervisjes als ze uit het ei kruipen. Deze aanpassingen voor een snelle metamorfose geeft ze een groot voordeel op andere soorten. De larven hebben wel aanpassingen aan hun extreme omstandigheden; zo kunnen ze een temperatuur van 40 graden een tijdje verdragen en kunnen ze zich in wateren met een relatief hoog zoutgehalte ontwikkelen.
[bewerk] Verspreiding
De rugstreeppad komt ook voor in Nederland en België, verder is de soort te vinden in een brede strook van het midden van Europa die loopt van Estland en Polen via Duitsland en Frankrijk tot het Iberisch Schiereiland (Spanje en Portugal).
Alleen open gebieden met slechts hier en daar schuilplaatsen zijn een geschikt habitat, liefst met zandgrond om goed te kunnen graven maar er zijn ook populaties bekend die leven op een rotsachtige ondergrond, deze exemplaren schuilen in de hier aanwezige rotsspleten. De habitat kan bestaan uit de meest uiteenlopende gebieden als militaire oefenterreinen, zandafgravingen of landbouwgebieden. Ze komen zelfs in de duinen en langs het strand voor.
De rugstreeppad heeft een hekel aan hogere begroeiing, omdat deze het zonlicht wegvangt. In de Benelux wordt het potentiële leefgebied van deze soort door verdroging en landschapsinrichting verkleind en ze staan op de rode lijst hoewel het met de huidige populaties niet eens zo slecht gaat. Op Europees niveau gezien gaat de soort wel sterk achteruit, zodat ook hier in de kern van zijn verpreidingsgebied beschermende maatregelen gewenst zijn.
[bewerk] De rugstreeppad in Nederland
De rugstreeppad komt wel eens in het nieuws als er een bouwproject is gestaakt vanwege de aanwezigheid van bijvoorbeeld kikkervisjes van deze soort. De pad duikt namelijk regelmatig op bij pas opgespoten land zoals recentelijk in Almere en op gronddepots, zoals in Lelystad. Het vinden van deze pad leidt vanwege de bescherming van deze soort tot onmiddellijke stillegging van de werkzaamheden. Hierdoor wordt dus regelmatig grote vertraging veroorzaakt bij bouwprojecten die weer tot grote financiële schade kan leiden.
Er is voor grootschalige bouwprojecten wel een achterdeurtje; als de rugstreeppad in een nieuw gebied is uitgezet en hier aanslaat (dit wil zeggen: nageslacht produceert, oftewel eitjes legt) mag op het oorspronkelijke terrein weer gewerkt worden. Een effectieve wijze van het weren van de rugstreeppad is het aanbrengen van zogenaamde paddenschermen, oorspronkelijk uitgevonden voor het beschermen van padden tegen auto's als ze een weg oversteken.
[bewerk] Afbeeldingen
 |
 |
 |
 |
 Klein juveniel 14 september |
 Groot juveniel 14 september |
 Groot juveniel in holletje 13 september |
[bewerk] Waarnemingen in Nederland
[bewerk] Externe links, Bronnen, afbeeldingen
- veel info en ook geluiden van kikkers en padden
- Goede foto's van rugstreeppadden
- Enkele andere foto's van de rugstreeppad.
| Bronnen en referenties: |
|
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Bufo calamita op Wikimedia Commons. |
