Schaar

Van Wikipedia

Een schaar is een stuk gereedschap dat kan worden gebruikt om allerlei zaken door te knippen of af te knippen. De knipbeweging gebeurt doordat twee vrij scherpe en onbuigzame metalen bladen (messen) langs elkaar heen schuiven, waar het te knippen voorwerp tussen komt. Een huishoudelijke schaar heeft meestal een handvat met ogen voor de vingers, en een scharnierpunt met een schroef. Sommige scharen hebben net zoals een tang een lang handvat zodat een hefboom ontstaat waarmee veel kracht kan worden gezet.

De meeste scharen zijn voor rechtshandig gebruik gemaakt. Wanneer met de rechterhand kracht wordt gezet, worden de bladen zijwaarts tegen elkaar aan gedrukt. Linkshandigen drukken de bladen uit elkaar waardoor deze minder goed werkt. Voor linkshandigen zijn speciale scharen te koop.

[bewerk] Geschiedenis van de schaar

De schaar als werktuig om textiel en leer mee te snijden is rond 500 v. Chr. in Europa ontstaan en werd door de Romeinen veel gebruikt. Romeinse scharen zijn van brons of ijzer en hebben geen scharnierpunt, maar een verende verbinding aan het uiteinde. De vorm van de schaar zoals wij die kennen, is pas in de Middeleeuwen ontstaan.

[bewerk] Soorten scharen

Verschillende types scharen zijn:

• nagelschaar, heeft een ronde vorm zodat de nagels van de vingers of tenen wat ronder worden geknipt.
• papierschaar, in volwassen formaten, maar ook botte versies voor kleuters. De botte versies knippen ook, waaruit blijkt dat de messen niet scherp hoeven zijn. Ook zijn er papierscharen die niet recht, maar in kartels knippen, kartelscharen.
• kappersschaar, met zeer strak over elkaar glijdende messen zodat het kleinste en flexibelste haartje kan worden afgeknipt.
• stofschaar, heeft een asymmetrisch handvat zodat de schaar makkelijk onder een groot oppervlak stof door gehaald kan worden. Er zijn ook kartelscharen voor stof, om het rafelen van de stof tegen te gaan.
• verbandschaar, gebogen en met ronde punt aan onderste mes, om patiënt niet te verwonden bij verwijderen van verband
• snoeischaar, een sterk model met een kromme bek en een kracht-versterkende hefboom zodat hij geschikt is om takken van struiken en bomen mee te knippen. Ook heeft een snoeischaar geen ringen voor de vingers, maar in plaats daarvan vaak een sterke veer om de bladen weer uit elkaar te bewegen nadat een knipactie is voltooid.
• heggenschaar, een groot model met stevige lange, rechte bladen waarmee voornamelijk bladeren van een heg of struik mee geknipt kunnen worden.
• blikschaar, geschikt voor het knippen van blik.

• Tapijtschaar, een stevige schaar om tapijt te knippen.
• Een schaar is ook een onderdeel van de stoomschuifbediening van een stoomlocomotief, b.v. de 'schaar van Stephenson'
• Hydraulische schaar voor het bevrijden van beknelde slachtoffers in voertuigen etc.

Sommige types tangen worden ook gebruikt om te knippen (kniptang), maar die hebben een ander principe; zij knijpen eerder het voorwerp door, dan dat ze echt knippen met langs elkaar glijdende messen. Zo is er bijvoorbeeld de betonschaar, om betonijzer door te knippen. Deze wordt ook gebruikt om fietsen te stelen, want de meeste fietssloten kunnen er ook mee worden doorgeknipt.

[bewerk] Onderhoud van de huishoudschaar

Een gewone, niet-roestende schaar vergt geen onderhoud, behalve het af en toe aandraaien van de schroef in het scharnierpunt. Als een schaar bot wordt, wil het knippen van schuurpapier nog wel eens helpen.