Slot (sluiting)
Van Wikipedia
Een slot is een mechanisme waarmee een voorwerp kan worden afgesloten. Sloten bestaan in vele soorten en maten, en zijn al sinds het oude Egypte bekend. Het voornaamste doel van een slot is het beperken van de toegang (meestal tot iets van waarde) tot een kleine groep mensen die de beschikking hebben over de juiste sleutel.
Niet alleen bewaarplaatsen van waardevolle voorwerpen (variërend van juwelenkistjes tot bankkluizen), maar ook woningen, vervoermiddelen en zelfs boeken kunnen met speciaal daarvoor ontworpen sloten worden afgesloten voor onbevoegden.
Inhoud |
[bewerk] Ontwikkeling van het slot
De behoefte aan sloten bestaat al sinds de mensheid het begrip "eigendom" kent. De eerste sloten waarvan beschrijvingen bewaard zijn gebleven, werden in het oude Egypte gemaakt om opslagplaatsen af te sluiten. De houten sleutels waren naar onze begrippen groot. Ze werden op de rug gedragen. In de Romeinse tijd werd het slot verder ontwikkeld tot het zgn. bontebaardslot. Romeinse sloten werden van ijzer en brons gemaakt en waren geschikt om naast huizen ook kisten af te sluiten. In deze tijd ontstonden handzame sleutels, meestal van brons, die als ring werden gedragen. Dat het slot in de Romeinse tijd een veel toegepaste uitvinding was bewijzen de vele sleutels uit die tijd die zijn gevonden. Hierbij moet wel worden opgemerkt dat in een bepaalde periode het dragen van een sleutel een statussymbool was en er ook sleutels werden gemaakt die uitsluitend als sieraad dienden.
Tot in de 18e eeuw bleef de technische ontwikkeling van het slot in Europa stilstaan en bleef het bontebaardslot het meest gangbare slot. Pas in 1778 werd het klavierslot uitgevonden door de Engelsman Robert Barron. Dit type slot en de bijbehorende sleutels zijn eenvoudiger te produceren en het slot is lastiger te manipuleren dan het bontebaardslot, waardoor het veiliger is.
[bewerk] Samenstelling van een deurslot
Vanouds is een deurslot een toestel dat in of op een deur gemonteerd is. Het bevat twee schoten: een dagschoot die met de deurkruk wordt bediend en een nachtschoot die met een sleutel wordt bediend. (De schoot is het onderdeel dat uit de deur schuift en in de sluitplaat op de deurpost steekt.) Soms is er alleen een dagschoot, men spreekt dan van een loopslot. Er is dan geen sprake van sleutels of van beveiliging tegen indringers. Op kastdeuren is er vaak alleen een nachtschoot. Bij toiletdeuren wordt de nachtschoot niet met een sleutel maar met een knop bediend.
Een modern deurslot verschilt hier nauwelijks van, maar in plaats van een sleutelgat is er een wijde opening. Hierin kan een losse cilinder worden gestoken. Door de cilinder te vervangen kan het slot snel en gemakkelijk geschikt worden gemaakt voor een andere sleutel - maar uiteraard alleen als men de oorspronkelijke sleutel bezit.
[bewerk] Onderscheid in sloten
Sloten kunnen op verschillende wijzen worden onderverdeeld.
[bewerk] Naar functie
- bijzetslot - een extra slot
- hoofdslot - het belangrijkste slot
[bewerk] Naar bevestigingswijze
- hangslot - dit is een loshangend en vrij te verplaatsen slot
- inbouwslot - dit type slot wordt vrijwel geheel in een deur weggewerkt
- oplegslot - dit type slot wordt aan de binnenzijde tegen een deur gemonteerd
[bewerk] Naar gebruiksdoel
- contactslot - beperkt het gebruik van bijvoorbeeld een vervoermiddel
- deurslot - sluit een deur af
- fietsslot - voorkomt diefstal van de fiets
- kastslot - houdt nieuwsgierigen uit de kast
- kluisslot - beschermt waardevolle zaken in een kluis
- raamslot - voorkomt het ongewenst openen van een raam
- zweeds slot - gebruikt voor het sluiten van fixatiematerialen
[bewerk] Naar techniek van het inwendige
- bontebaardslot
- cilinderslot
- combinatieslot
- elektronisch slot
- klavierslot
