SMART-principe
Van Wikipedia
Het SMART-principe is management- of pedagogenjargon voor het eenvoudig en eenduidig opstellen en controleren van doelstellingen. Doelstellingen zijn formuleringen van doelen. De letters van SMART staan voor:
- Specifiek; De doelstelling moet eenduidig zijn
- Meetbaar; Onder welke voorwaarden is het doel bereikt
- Acceptabel; Gaat de doelgroep en/of management deze doelstelling accepteren
- Realistisch; De doelstelling moet haalbaar zijn
- Tijdgebonden. Wanneer (in de tijd) moet het doel bereikt zijn
(In plaats van Acceptabel wordt vaak Aanwijsbaar en het Engelse Achievable gebruikt voor de A. Wie realiseert het doel?)
Het principe wordt veel gebruikt bij projectmanagement in zowel de private als de publieke sector. Wanneer managers praten over 'SMART maken' of 'SMART formuleren' bedoelen ze dat de doelen specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden moeten worden geformuleerd.
Kritiek op het SMART-principe richt zich op twee punten:
- Het normatieve karakter. Is het wel zo dat doelen altijd realiseerbaar, acceptabel etc. moeten zijn? Het werken aan doelen die nooit behaald zullen worden is niet per definitie zinloos.
- De onmogelijkheid sommige doelen SMART te formuleren. Veel concepten (bv. veiligheid, geluk, leefbaarheid) zijn moeilijk of niet meetbaar. De eis om doelen SMART te formuleren kan in die gevallen leiden tot fixatie op wél meetbare gegevens waarbij het eigenlijke doel uit het oog wordt verloren.
Deze kritiekpunten zijn echter makkelijk te weerleggen. Zij verwarren namelijk doelstellingen met hun achterliggende doelen. Doelen kunnen vaag en visionair zijn. Maar doelstellingen zijn er om er mensen mee aan het werk te zetten. Hun werk wordt ermee beoordeeld en de mensen worden ermee afgerekend. Met doelstellingen die SMART zijn kan zo'n oordeel eerlijk gegeven worden.
