Sombreronevel
Van Wikipedia
| Sombreronevel | |
 |
|
|
|
|
| Type | Melkwegstelsel (Sa) |
| Messieraanduiding | M104 |
| NGC | NGC 4594 |
| Rechte klimming: declinatie (Epoche 2000) |
12u40,0m -11° 37' |
| Magnitude | 8,0 |
| Afstand (lj) | 50 miljoen lj |
| Afmeting | 9 x 4 boogminuten |
De Sombreronevel (Messier 104, H I.43 of NGC 4594) is een spiraalstelsel in het sterrenbeeld Maagd (Virgo). Het is ontdekt aan het eind van de 18e eeuw. Op 11 mei 1781 voegde Charles Messier het toe aan zijn persoonlijke kopij van zijn catalogus na de publicatie hiervan. Hij beschreef het als een "zeer zwakke nevel". Het object wordt vermeld als ontdekking op 6 mei 1783 in een brief van Pierre Méchain en was onafhankelijk hiervan ontdekt door William Herschel op 9 mei 1784.
[bewerk] Algemene informatie
M104 bevindt zich in het sterrenbeeld Maagd (Virgo). Het is ongeveer 50 miljoen lichtjaar ver (sommige bronnen zeggen "slechts" 28 miljoen lichtjaar), dichterbij dan de Virgocluster. Meestal wordt het niet beschouwd als een lid van deze cluster. Het is een spiraalstelsel van 8ste magnitude van het type Sa of Sb die makkelijk zichtbaar is met een kleine telescoop. In onze hemel heeft het ongeveer een vijfde van de diameter van de volle maan. De ware diameter van de Sombreronevel wordt geschat tussen 50 000 en 140 000 lichtjaar. De massa bedraagt ongeveer 800 miljard zonsmassa's. Het heeft een brede, heldere kern, een ongewoon brede centrale bult en een opvallende stofring. Doordat we het vanaf Aarde van de kant zien, ziet het stelsel er enigszins uit als een Mexicaanse hoed – vandaar de naam Sombreronevel.
Het stelsel heeft ook een flinke populatie aan bolhopen, waarvan minstens meerdere honderden zichtbaar zijn in grote telescopen. Hun aantal wordt geschat op 2 000 of meer, veel meer dan er bij de Melkweg zijn. Recente foto's tonen dat het stelsel een zeer uitgebreide halo heeft.
In 1912 heeft Vesto Slipher ontdekt dat M104 een grote roodverschuiving heeft. Hieruit werd berekend dat het stelsel van de Aarde weg beweegt met ongeveer 1 000 km/s ; een te grote snelheid voor een object binnen de Melkweg. Dit was een van de eerste duidelijke aanwijzingen dat de Somberonevel geen nevel is – zoals toentertijd werd gedacht – en dat het universum uitdijt.
