Spartaanse opvoeding
Van Wikipedia
De Spartaanse opvoeding is het voorbeeld bij uitstek van de atypische instellingen van Sparta, die haar waarden en normen goed samenvat. Beschouwd als een instelling van Lycurgus, uit de 7e eeuw v. Chr., wordt ze gekenmerkt door het feit dat het om een verplichte, collectieve en door de polis georganiseerde opvoeding gaat.
[bewerk] De archaïsche opvoeding
Reeds in de 8e-7e eeuw v. Chr. was de Spartaanse opvoeding gewijd aan een militaire opleiding. De jonge Spartiaten moesten niet langer persoonlijke roem nastreven, zoals in de voorgaande eeuwen (Homerisch ideaal), maar wel de collectieve roem, de overwinning voor de polis. De dichter Tyrtaeus verwoordde deze nieuwe ethiek zeer mooi toen hij schreeft :
τεθνάμεναι γὰρ καλὸν ἐνὶ προμάχοισι πεσόντα
ἄνδρ’ ἀγαθὸν περὶ ᾗ πατρίδι μαρνάμενον,
sterven is immers mooi, in de eerste linnie vallend,
voor een mooie man waar hij voor het vaderland streed,
De archaïsche opvoeding behield desalniettemin trekken van de Homerische opvoeding: de atletiek et de paardensport bleven van groot belang. Bij de Olympische spelen, van 720 tot 576 v. Chr., waren van de 81 bekende overwinaars 46 Spartiaat. Voor het hardlopen waren 21 van de bekende 36 overwinaars Spartiaat. Vervolgens nam muziek een ereplaats in (in deze periode was Sparta de muzikale hoofdstad van Griekenland). De verschillende feesten (Hyacinthia, Karneia of ook de Gymnopaedia) waren aanleiding voor danswedstrijden op een hoog niveau van verfijning, dat speciale oefing vereiste.
[bewerk] Zie ook
[bewerk] Bibliografie
- (fr) Nikos Birgalias, L’Odyssée de l’éducation spartiate, Athene, 1999.
- (en) Paul Cartledge, A Spartan Education, in Ibid., Spartan Reflections, Berkeley, 20032, pp. 79-90. ISBN 0520231244
- (fr) Henri Jeanmaire, Couroi et Courètes: essai sur l'éducation spartiate et sur les rites d'adolescence dans l'Antiquité hellénique, Lille, 1939.
- (en) Nigel M. Kennell, The Gymnasium of Virtue: Education & Culture in Ancient Sparta, Londen, 1995.
- (fr) Edmond Lévy, Sparte: histoire politique et sociale jusqu’à la conquête romaine, Parijs, 2003. ISBN 2020324539
- (de) Stefan Link, Der geliebte Bürger: Paideia und Paidika in Sparta und auf Kreta, in Philologus 143 (1999), pp. 3–25.
- (it) Marcello Lupi, L'ordine delle generazioni. Classi di eta e costumi matrimonali nell'antica Sparta, Bari, 2000. ISBN 8872282373
- (fr) Henri-Irénée Marrou, Histoire de l'éducation dans l'Antiquité, I, Parijs, 1948.
