Spelling
Van Wikipedia
De aanduiding spelling verwijst naar twee verwante begrippen:
- de schriftelijke weergave van taalklanken;
- de officiële of in brede kringen aanvaarde conventies voor die grafische weergave.
Verschillende spellingen volgen verschillende principes. Enkele voorbeelden:
- fonetisch principe: elke klank wordt door een teken weergegeven;
- fonematisch principe: elk foneem wordt door een teken weergegeven;
- consonantisch principe: elke fonematische medeklinker wordt door een teken weergegeven;
- syllabisch principe: elke lettergreep wordt door een teken weergegeven;
- logografisch principe: een woord of woordgroep wordt door een teken weergegeven.
De meeste spellingen van natuurlijke talen nemen een van de bovenstaande principes als basis. Er worden echter vaak uitzonderingen op gemaakt, doordat andere conventies met het basisprincipe concurreren. Een paar voorbeelden:
- de conventie van gelijkvormigheid (bijvoorbeeld de d in hij wordt om de relatie met de andere vormen van het paradigma worden aan te geven);
- de etymologische conventie (bijvoorbeeld de h in atheïsme om de Griekse oorsprong van het woord aan te geven);
- de standaardiseringsconventie (bijvoorbeelde het voorschrijven van de z in zee, ook voor sprekers die dat woord met een stemloze beginmedeklinker uitspreken);
- de gebruiksconventie (bijvoorbeeld het schrijven van niets in plaats van niks, omdat dat laatste ongebruikelijk is);
- spellingconservatisme (gestandaardiseerde spellingen lopen vaak achter op veranderingen in de gesproken taal, waardoor de geschreven vorm van een woord een verouderde uitspraak aangeeft, bijvoorbeeld het Franse ils parlent dat vrijwel hetzelfde wordt uitgesproken als il parle).
