Station Berlin Alexanderplatz

Van Wikipedia

52° 31' 17" N, 13° 24' 43" O

Alexanderplatz
Locatie
Deelstaat	Berlijn
Stad	Berlijn
Stadsdeel	Mitte
Adres	Alexanderplatz
Gegevens
DS100 code	BALE
Stationscode	0053
Type	Bf
Categorie	2
S-Bahn lijnen
Vorig station (richting) Lijn Volgend station (richting) Jannowitzbrücke Strausberg Nord S5 Hackescher Markt Westkreuz Jannowitzbrücke Ahrensfelde S7 Hackescher Markt Potsdam Hbf. Jannowitzbrücke Wartenberg S75 Hackescher Markt Spandau Jannowitzbrücke Flughafen Schönefeld S9 Hackescher Markt Spandau
Geschiedenis
Belangrijke datums	Geopend in 1882
Deutsche Bahn - S-Bahn - U-Bahn Stations in Duitsland

Bahnhof Berlin Alexanderplatz is één van de belangrijkste stations van Berlijn. Het station, dat zich in de wijk Mitte bevindt, is het knooppunt van talrijke U-Bahn en S-Bahn lijnen. Daarnaast is het een belangrijk treinstation. Qua passagiers geldt het als het op drie na drukste treinstation van Berlijn. Alleen Bahnhof Friedrichstraße en Bahnhof Zoologischer Garten verwerken meer passagiers.

[bewerk] S-Bahn Station

Het door Johann Eduard Jacobsthal ontworpen Bahnhof Alexanderplatz is gebouwd van 1881 tot 1882, in dezelfde periode waarin men aan de aanleg van de Berliner Stadtbahn werkte. Het is een doorgangsstation met middenperrons waarover een 164 meter lange overkapping is geplaatst. Omdat het station op een verhoging ligt konden de meeste stationsvoorzieningen onder de sporen worden gebouwd. Het stationsgebouw van twee verdiepingen werd aan de oostkant van het station geplaatst. Op 7 februari 1882 vertrok de eerste regionale trein, en op 15 mei van dat jaar de eerste langeafstandstrein.

Van 1925 tot 1926 werd de stationskap vernieuwd, omdat de oude kap slachtoffer was geworden van de zogenoemde Raubwirtschaft des Weltkriege (roofeconomie van de wereldoorlog). De nieuwe overkappping was naar een ontwerp van Friedrich Hülsenkampf. Bij de vernieuwing van de kap besteedde de Reichsbahn veel aandacht aan een verbeterde lichtval op de perrons.

Op 11 juni 1928 begon het S-Bahn tijdperk op de Stadtbahn van Berlijn en hierdoor veranderde een en ander op Bahnhof Alexanderplatz. Langzaamaan verdwenen de stoomlocomotieven en kwamen er elektrische treinen voor in de plaats.

Van 1929 tot 1932 vond er een verbouwing van de loketten en wachtruimtes plaats. De ontwerper hiervan was de Reichsbahn-architect Hane. De verbouwing viel samen met de noodzakelijke versterking van de bogen onder het station. Tevens werden de fundamenten van het station blootgelegd omdat men een kelderruimte wilde aanleggen. Tegelijkertijd met de bovengrondsde verbouwing werd er onder de grond een U-Bahnstation aangelegd. Om het U-Bahnstation met het S-Bahnstation te verbinden werd er een roltrap geplaatst.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte het station op 23 november 1943 door een bom zwaar beschadigd. De Slag om Berlijn zorgde ervoor dat het S-bahnverkeer vanaf april 1945 werd stilgelegd; normale treinen reden sinds 1942 al niet meer. Op 4 november 1945 werd het staton opnieuw in gebruik genomen. Kort daarna werd er begonnen met de wederopbouw en sanering van het stationsgebouw wat tot 1951 zou duren.

In de periode 1962-1964 vond alweer de volgende verbouwing plaats. Het station werd door de architecten Hans Joachim May en Günter Andrich aangepast aan het socialistische stadsbeeld. Aan de zijmuren werd aan de bovenkant meer glas aangebracht en de onderkant werd met graniet geblindeerd. In de onderbouw werd overdwars een voetgangerstunnel gerealiseerd.

Om de grote hoeveelheid S-Bahntreinen te kunnen verwerken (soms arriveerde iedere 90 seconden een trein) werd het noodzakelijk een extra perron in gebruik te nemen. Hiertoe werd een voormalig treinperron omgebouwd tot S-Bahnperron. Het perron was sinds 1942 niet meer in gebruik en moest voor zijn nieuwe functie 70 tot 90 centimeter worden opgehoogd. Sindsdien was er een meer flexibele dienstregeling mogelijk.

Na de val van de muur werd wederom een verbouwing van het station respectievelijk de Stadtbahnbögen gepland, dit maal echter naar inzicht van de Deutsche Bahn. De architecten Robert Paul Niess en Rebecca Chestnutt gingen bij de verbouwing uit van een Architektur der Zeitschichte (architectuur van de kroniek). Hierdoor zouden de verschillende onderdelen van de geschiedenis van het station behouden danwel opnieuw zichtbaar gemaakt moeten worden. De verbouwing duurde van 1995 tot 12 maart 1998. De Zeitschicht DDR werd bij deze verbouwing desondanks niet meegenomen, de verwijzingen naar deze periode werden verwijderd. In het verbouwde station vestigden diverse winkels waaronder een servicepunt van de S-Bahn en een ticketbureau van Deutsche Bahn. De S-Bahn stopt sinds 1998 nog uitsluitend op het oostelijke perron, terwijl aan het westelijke perron alleen nog treinverkeer stopt.

[bewerk] U-Bahnhof

Lijnschema U2 U2 ___ ● Pankow ● Vinetastraße ___ ● Schönhauser Allee ● Eberswalder Straße ● Senefelderplatz ● Rosa-Luxemburg-Platz ● ● ● Alexanderplatz      ___ ● Klosterstraße ● Märkisches Museum ● Spittelmarkt ● Hausvogteiplatz ● ● Stadtmitte ● Mohrenstraße      ___ ● Potsdamer Platz ● Mendelssohn-Bartholdy-Park ● ● Gleisdreieck ● Bülowstraße ● ● ● ● Nollendorfplatz ● ● ● Wittenbergplatz ● ● Zoologischer Garten      ___ ● Ernst-Reuter-Platz ● Deutsche Oper ● ● Bismarckstraße ● Sophie-Charlotte-Platz ___ ● Kaiserdamm ● Theodor-Heuss-Platz ● Neu-Westend ● Olympia-Stadion ● Ruhleben

Lijnschema U5 U5 ● ● ● Alexanderplatz      ___ ● Schillingstraße ● Strausberger Platz ● Weberwiese ● Frankfurter Tor ● Samariterstraße ___ ● Frankfurter Allee ● Magdalenenstraße      ___ ● Lichtenberg ● Friedrichsfelde ● Tierpark ● Biesdorf-Süd ● Elsterwerdaer Platz ___ ● Wuhletal ● Kaulsdorf-Nord ● Neue Grottkauer Straße ● Cottbusser Platz ● Hellersdorf ● Louis-Lewin-Straße ● Hönow

Lijnschema U8 U8 ___ ● Wittenau ● Rathaus Reinickendorf ___ ● Karl-Bonhoeffer-Nervenklinik ● Lindauer Allee ● Paracelsus-Bad ● Residenzstraße ● Franz-Neumann-Platz ● ● Osloer Straße ● Pankstraße      ___ ● Gesundbrunnen ● Voltastraße ● Bernauer Straße ● Rosenthaler Platz ● Weinmeisterstraße ● ● ● Alexanderplatz      ___ ___ ● Jannowitzbrücke ● Heinrich-Heine-Straße ● Moritzplatz ● ● Kottbusser Tor ● Schönleinstraße ● ● Hermannplatz ● Boddinstraße ● Leinestraße ___ ● Hermannstraße

Het U-Bahnstation Alexanderplatz is één van de grootste U-Bahnstations van de Berliner U-Bahn. Het station ligt op de lijnen U2, U5 en U8. Het station is aangelegd in een H-vorm, met de U2 in de oostelijke arm, de U8 in de westelijke arm en de dieper gelegen U5 in de dwarsarm. De perrons van U2 en U8 worden door een winkelpassage over U5 met elkaar verbonden.

Het perron van de huidige U2 werd tussen 1910 en 1913 naar een ontwerp van Alfred Grenander gebouwd, en op 1 juli 1913 geopend. Kort daarna werd onder het perron voorbereidingen getroffen voor een toekomstige lijn naar Friedrichshain, maar deze is vanwege de Eerste Wereldoorlog nooit gebouwd.

Slechts enkele jaren daarna wilde AEG een eigen U-Bahnlijn in noord-zuid richting bouwen, de huidige U8. Om die reden werd ten westen van het Stadtbahnviaduct al snel een tunnel gegraven. Nadat AEG vanwege financiële redenen het project niet kon voortzetten, werd de lijn door de stad Berlijn overgenomen. Men besloot echter de nieuwe lijn via Alexanderplatz te laten lopen, om zo een aansluiting met de U2 mogelijk te maken. Vanaf 1926 werd aan dit nieuwe station, dat tegen het S-Bahnstation aanligt, gebouwd en het werd op 18 april 1930 geopend.

Al in 1926/27 begon men met de bouw van een nieuwe lijn richting het oosten, de huidige U5. Het viersporige station werd haaks op de al bestaande stations gebouwd en verbond deze op die manier. De buitenste sporen waren voor een lijn naar Weißensee bestemt, maar ook deze lijn is tot op heden niet gerealiseerd. Het station werd op 21 december 1930 geopend.

De stations van de U5, U8 en het voetgangersgebied wat hen verbindt, zijn in de Nieuwe Zakelijkheid stijl uitgevoerd. De stations zouden voor vele andere stations een voorbeeld worden. Architect was wederom Alfred Grenander die zich deze stijl, in de 17 jaren sinds de voltooing van het U2 station, duidelijk eigen had gemaakt.

Gedurende de deling van Berlijn (1961–1989) waren de perrons van de U8 van de rest van het station afgesloten, en waren de toegangen dichtgemetseld. Dit omdat de treinen die van de west- naar oost- en weer naar de westsector voerden toch zonder te stoppen door het station reden. Daarom behoorde dit station tot de zogenoemde Geisterbahnhöfen. Om het bestaan van het station te verbergen waren de afgeschermde perrons met originele muurtegeltjes bekleed.

Ten westen van het station van U5 bevind zich een keerlus in het spoor. Op deze lus is de zogenaamde Waisentunnel aangesloten, zodat er met voertuigen van de U8 gewisseld kan worden. Deze verbinding maakt gebruik van de door AEG gebouwde maar nooit gebruikte tunnel. De tunnel moet in de toekomst richting het westen verlengd worden, zodat de U5 dan dan via de nieuwe stations Unter den Linden, Brandenburger Tor en Bundestag naar Berlin Hauptbahnhof kan doorrijden. Wanneer dit traject geopend gaat worden is echter nog onduidelijk. De eerste aanzet aan de westkant is momenteel in de laatste fase van aanleg en zal waarschijnlijk de eerste jaren onder het lijnnummer U55 geëxploiteerd gaan worden.

Na de val van de muur werd en wordt het U-Bahnstation voor €36 miljoen gerenoveerd. Daarbij gebruikt de BVG de voor het station zo karakeristieke tegeltjes. De perrons van de U5 en U8 hebben een nieuwe granieten ondergrond gekregen, en het perron van U2 krijgt een nieuwe asfaltlaag. Vanwege de bouw van enkele liften zijn een aantal trappen verlegd. Het station heeft op dit moment 4 liften, 86 trappen en 9 uitgangen.