Stemwijzer
Van Wikipedia
De stemwijzer is een test ('kieswijzer') van het Instituut voor Publiek en Politiek (tevens bekend van VerkiezingsKijker en Programvergelijking) om mensen te helpen om uit te vinden welke politieke partij het beste aansluit bij de voorkeur van de kiesgerechtigde. De eerste veelgebruikte stemwijzer werd ontwikkeld vanaf 1989 en werd bijvoorbeeld bij de verkiezingen van 2002 veel gebruikt. Voor de verkiezingen van 2006 werd ook een alternatief ontwikkeld onder de naam kieskompas die claimde meer rekening te houden met de inzichten van de kiesgerechtigde daar de resultaten van de stemwijzer soms raadselachtige resultaten gaf.
Inhoud |
[bewerk] Werking
Een test wordt afgenomen op basis van stellingen, waar potentiële kiezers kunnen aangeven of ze het al dan niet, en soms in hoeverre, met de stelling eens zijn. Deze stellingen zijn gebaseerd op de standpunten die verschillende partijen, die meedoen aan de verkiezingen, innemen in hun verkiezingsprogramma. Na beantwoording van de vragen krijgt de kiezer feedback over welke politieke partij het dichtst past bij zijn eigen overtuigingen.
Partijen die volgens de opiniepeilingen (er is niet bekend welke dat zijn) nog geen zetels halen worden niet standaard meegenomen in het stemadvies. De partijen die in minder dan 10 kieskringen meedoen zijn uitgesloten van het advies.
De partij LibDem heeft een proces aangespannen over de voorselectie in het advies, volgens de rechtbank mag er in het advies gediscrimineerd worden. [1].
| Deze lijst is incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerk te klikken om de lijst uit te breiden. |  |
| Niet standaard opgenomen in het stemadvies | Wel standaard opgenomen in het stemadvies | Keuze niet mogelijk |
|---|---|---|
| Lijst 1 CDA | ||
| Lijst 2 PvdA | ||
| Lijst 3 VVD | ||
| Lijst 4 SP | ||
| Lijst 5 Fortuyn | ||
| Lijst 6 Groenlinks | ||
| Lijst 7 D66 | ||
| Lijst 8 ChristenUnie | ||
| Lijst 9 SGP | ||
| Lijst 10 Nederland Transparant | ||
| Lijst 11 Partij voor de Dieren | ||
| Lijst 12 EénNL | ||
| Lijst 13 Partij voor de Vrijheid | ||
| Lijst 14 Blanco lijst | ||
| Lijst 15 Partij voor Nederland | ||
| Lijst 16 Continue Directe Democratie Partij | ||
| Lijst 17 Liberaal Democratische Partij | ||
| Lijst 18 Verenigde Senioren Partij | ||
| Lijst 19 Ad Bos Collectief | ||
| Lijst 20 Groen Vrij! | ||
| Lijst 21 Islam Democraten | ||
| Lijst 22 Tamara's Open Partij | ||
| Lijst 23 Solide Multiculturele Partij | ||
| Lijst 24 LRVP - hetZeteltje |
[bewerk] Ontwikkeling van de stemwijzer
De eerste stemwijzer was ontwikkeld in 1989 door de Stichting Burgerschapskunde (SBK), het toenmalig Nederlands Centrum voor Politieke Vorming. Enige jaren eerder was er al een eenvoudige politieke voorkeurtest gepubliceerd door de leraar/vakdidacticus maatschappijleer Huub Philippens, die op bescheiden schaal in het onderwijs gebruikt werd.
De eerste stemwijzer werd zowel in de vorm van een schriftelijke brochure als op diskette uitgebracht. De test bestond uit een zestigtal stellingen en uitspraken, vrijwel alle letterlijke citaten uit de verkiezingsprogramma's van de politieke partijen. Door aan te kruisen of men het eens of oneens was met de uitspraak kon men zelf berekenen op welke partij men uitkwam. Het idee voor deze test of 'stemhulp' was afkomstig van Paul Lucardie, medewerker van het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen (DNPP), die dat ook al eens voor de gemeenteraadsverkiezingen in de stad Groningen gedaan had. Bij de Stichting Burgerschapskunde bedacht projectleider Jochum de Graaf de naam 'stemwijzer', waarmee van begin af aan het educatieve doel van de test onderstreept werd. Kiezers zouden, door de test te doen, wijzer moeten worden ten aanzien van de inhoudelijke verschillen en overeenkomsten tussen de partijen. Tegelijkertijd zou de StemWijzer als een soort richtingaanwijzer behulpzaam moeten zijn bij het maken van een partijpolitieke keuze. Voor methodisch advies en de digitale toepassing werd een beroep gedaan op Peter Schuszler, op dat moment verbonden aan faculteit Bestuurskunde van de Universiteit Twente.
De stemwijzer is in Nederland gebruikt voor bijvoorbeeld waterschapsverkiezingen, gemeenteraadsverkiezingen en de Tweede Kamerverkiezingen. Ook is de stemwijzer gebruikt voor de verkiezingen van de Grootste Nederlander.
De meer geavanceerde digitale stemwijzer kwam uit ter gelegenheid van de Tweede Kamerverkiezingen van 1994. In 1998 werd de stemwijzer voor de Tweede Kamerverkiezingen niet alleen in grote getale via diskette verspreid, onder meer onder de lezers van het dagblad Trouw, het programma werd ook op de site van het IPP gezet. 6.500 Kiezers maakten gebruik van deze eerste internetversie. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van mei 2002 werd de stemwijzer veel geraadpleegd.
Dat de stemwijzer zeer gewaardeerd werd blijkt uit de in 2003 uitgereikte Machiavelli-prijs voor een uitzonderlijke prestatie op het gebied van de overheidscommunicatie. Ter gelegenheid van vijftien jaar internet wordt de stemwijzer door NRC, Next en NRC Handelsblad opgenomen in de lijst van vijftien sites die het leven in Nederland veranderd hebben.
[bewerk] Privacy
Op 7 maart 2007 werd bekend gemaakt dat het College Bescherming Persoonsgegevens gaat onderzoeken of de Stemwijzer zich aan de privacywetgeving houdt. Aanleiding is de waarschuwing van deskundigen[1] dat de online kieshulp de politieke voorkeuren van bezoekers zou registreren aan de hand van hun ip-adres.[2]
[bewerk] Conflict
Met een gerechtelijke uitspraak, een vonnis in kort geding wegens plagiaat tegen het anarchistencollectief Eurodusnie, wordt het IPP bevestigd in de eigendomsaanspraak op het woordmerk 'stemwijzer'. Het woord is inmiddels zo ingeburgerd dat het woord 'stemwijzer' (net als het woord luxaflex voor jaloezieën) als soortnaam voor alle mogelijke stemtesten gebruikt wordt.
[bewerk] Andere landen
Het concept van de stemwijzer wordt ook succesvol toegepast in:
- Duitsland, Wahl-O-Mat (vanaf 2002)
- Zwitserland, Politarena (vanaf 2003)
- Bulgarije, Glasovoditel (vanaf 2005)
Vooral in Duitsland is methode populair, bij iedere Landstag-verkiezing en ook bij de verkiezingen voor de grote stadsparlementen zoals in Berlijn is er een Wahl-O-Mat, bij de Bondsdagverkiezingen van 2005 maken meer dan vijf miljoen kiezers gebruik van dit middel. Ter gelegenheid van de verkiezingen voor het Europees Parlement in 2004 wordt de VoteMatch ontwikkeld, waar het stemadvies leidt naar de overkoepelende Europese partijen en fracties.
[bewerk] Externe links
- Oorspronkelijke stemwijzer
- Kieskompas – houdt ook rekening met vertrouwen in personen en partijen
- Nieuwe kieswijzer – gebaseerd op hoe de partijen in de Tweede Kamer hebben gestemd
- Stemmentracker - vergelijk uw mening met hoe de partijen hebben gestemd (eenvoudiger dan de Nieuwe Kieswijzer)
- StemEIGENwijzer.nl
- Votematch.net – Europese stemwijzer volgens de methode van de oorspronkelijke stemwijzer
- Debatteer.nl stemwijzer
- Stemwijzer op onderwerp - niveau
- Elsevier: 'Evidente fouten en rare onderwerpkeuze in Stemwijzer'
| Bronnen en referenties: |
