Symfonie nr. 9 (Mahler)
Van Wikipedia
De Negende Symfonie van Gustav Mahler wordt gezien als de voleinding van de muziekstroming Romantiek: zowel vorm als instrumentatie worden tot een uiterste verkend, hoewel zij zoals in het gehele oeuvre van Mahler, wat betreft structuur altijd trouw blijven aan de klassieke symfonische vorm. Duidelijk waarneembaar is het toegenomen gebruik van contrapunt. De componist heeft de eerste uitvoering niet meer meegemaakt, maar heeft nog wel enkele delen gereviseerd. De première vond in Wenen plaats onder leiding van Bruno Walter op 26 juni 1912.
[bewerk] Instrumentatie
De Negende Symfonie is geschreven voor een orkestbezettig met vier fluiten, een piccolo, drie hobo's, een Engelse hoorn, drie Bes-klarinetten, een Es-klarinet, een basklarinet, vier fagotten, een contrafagot, vier hoorns, drie trompetten, drie trombones, een tuba, pauken, xylofoon, cymbalen, basdrum, sidedrum, triangel, tamboerijn, drie bellen, twee harpen en strijkers (eerste violen, tweede violen, altviolen, celli en contrabassen).
De symfonie bestaat uit vier delen.
[bewerk] Analyse
1e deel:
Een klassieke sonatevorm. Een meesterlijke compositie en transparante instrumentatie is oorzaak van het feit dat dit deel, ondanks zijn grote bezetting, opvallend intiem aandoet. Het deel ademt een sfeer van berusting en acceptatie. Opvallend is de bogenvorm, die als het ware middenin de sonatevorm is geplaatst, een vorm die latere componisten als Debussy ook gebruikten, in die zin kan men al een sfeer van komende stromingen als impressionisme bemerken.
2e deel:
Dit deel heeft als fundament een Laendler-vorm (een vrij simpele, inheemse muziekstijl die gebruikelijk was in die dagen), die opnieuw, zowel emotioneel als wat betreft vorm (en duur), tot een uiterste wordt verkend.
3e deel:
'Rondo-Burlesque'. Een burlesque, uit het Frans, is een soort parodie, met veel herhalingen en kwinkslagen. Een uniek thema, in de (door Mahler veel gebruikte) F-trompet, (een trompet die een iets omfloerste klank heeft en minder schel klinkt dan de gebruikelijker trompet), wordt gedurende het stuk op een haast manische, meedogenloze manier toegepast. In dit stuk is Mahler's rijping in het contrapunt te horen, die ontbrak in zijn eerdere symfonische werken.
4e deel:
Een zeer uniek deel, dat opnieuw gebruik maakt van contrapunt. Een vernuftig gebruik van vergrotingen en verkleining van een kort thema, vooral in de strijkerssectie.
| De belangrijkste composities van Gustav Mahler | |
|---|---|
| Symfonieën Symfonie nr. 1, Titan • Symfonie nr. 2, Auferstehung • Symfonie nr. 3 • Symfonie nr. 4 • Symfonie nr. 5 • Symfonie nr. 6, Tragische • Symfonie nr. 7 • Symfonie nr. 8, Sinfonie der Tausend • Das Lied von der Erde • Symfonie nr. 9 • Symfonie nr. 10 (onvoltooid) Orkestliederen Das Klagende Lied (cantate) • Lieder eines fahrenden Gesellen • Rückertlieder • Kindertotenlieder • Lieder aus "Des Knaben Wunderhorn" abc |
|
