Tarkan
Van Wikipedia
Tarkan Tevetoğlu (kortweg: Tarkan) (Alzey, 17 oktober 1972) is een in Duitsland geboren Turkse zanger, die op 13-jarige leeftijd naar Turkije terugging, waar hij sinds 1991 veruit de populairste ster van de hedendaagse popscène is.
Tarkan brak internationaal door in 1999 met het lied Simarik, waarmee hij een World Music Award heeft gewonnen. Hij is, naast Sertab Erener (winnares van het Eurovisie Songfestival), de Turkse zanger die ook internationaal bekendheid heeft verworven. Behalve in Europa en Turkije heeft hij fans in Latijns-Amerika, Australië en Rusland. In Rusland is hij de best verkopende niet-Russische popartiest. Op het Internet zijn er fanclubs in acht talen te vinden.
De popzanger heeft een ondeugend imago. Zijn liedjes zijn dubbelzinnig van tekst. In zijn video's en bij concerten zet hij zichzelf neer als sexy danser, maar ook als gevoelige jongen. Er wordt in superlatieven over hem geschreven (zowel positief als negatief), en in Turkije heeft hij de bijnaam "megaster".
In Turkije geeft Tarkan bijna elk jaar een tournee. Hij heeft verder concerten gegeven in Buenos Aires, Cairo, New York City, Mexico en Dubai. Vrijwel alle grote West-Europese steden heeft hij aangedaan, zoals Kopenhagen, Londen en Parijs. Ook trad hij op in Oost-Europa, met name in Roemenië, Bulgarije en Rusland. De meeste concerten buiten Turkije gaf hij echter in Duitsland - vrijwel elke twee jaar doet hij zijn vroegere "Heimat" aan met een tournee van enkele weken.
In Nederland heeft Tarkan tot nu toe vier keer opgetreden; in Rotterdam in 1995, in 's-Hertogenbosch in 1997 en in Rotterdam in 1999. Het laatste concert was wederom in Rotterdam, in Ahoy op 3 maart 2007.
Inhoud |
[bewerk] Jeugd
Als zoon van Turkse immigranten werd Tarkan op 17 oktober 1972 geboren in het Duitse Alzey, als vijfde in een gezin met zes kinderen. Zijn vader, Ali (inmiddels overleden) en zijn moeder Nese, noemden hun zoon Tarkan, naar een Turkse stripheld, een soort Robin Hood van Turkije die het voor de armen opnam. Hij was het tweede kind uit het tweede huwelijk van zijn moeder, met een oudere broer Hakan en een jonger zusje, Handan. Uit het eerste huwelijk van zijn moeder heeft hij nog twee zussen, Gulay en Nuray, en een oudere broer, Adnan. In 1986, toen Tarkan dertien was, remigreerde het gezin naar Turkije.
Tarkan begon met een muziekstudie in Karamürsel in 1988 en vervolgde zijn studie klassieke muziek toen zijn gezin naar Istanbul verhuisde. Hij bleef in Istanbul om zich op de universiteit voor te bereiden, toen zijn familie besloot terug te keren naar Karamürsel in 1990. Op 18-jarige leeftijd verdiende hij zijn geld met het zingen van klassieke Turkse ("Sanat") muziek op bruiloften.
[bewerk] Carrière
[bewerk] 1991: debuut
Nadat hij in 1990 de klassieke muziekschool had afgerond wilde Tarkan aanvankelijk naar de universiteit, maar hij haalde zijn toelatingsexamen niet. Omdat hij maar niet uit het bruiloftszanger-circuit kon wegkomen, overwoog hij naar Duitsland te remigreren. Hij zou bij zijn oudste broer gaan wonen. Maar toen hij vlak voor zijn vertrek de producer Mehmet Sögütoglu tegen het lijf liep veranderde alles. Tarkan bracht in 1991 een eerste CD met voornamelijk covers uit, Yine Sensiz (Alweer zonder jou) die gelijk in de Turkse Top 10 belandde.
[bewerk] 1994: massahysterie
Voor zijn tweede CD, Aacayipsin (Je bent te gek) uit 1994 besloot hij voortaan nieuwe nummers te zingen. Voor dit album werd de succesvolle zangeres en componist Sezen Aksu benaderd, die voor Tarkan het nummer Hepsi Senin Mi schreef. Dankzij dit nummer werd Tarkan erg populair. Er werd voor 7 nummers van het album een videoclip gemaakt. Omdat in Turkije geen singles worden uitgebracht, zorgde elke videoclip die werd uitgebracht voor een toename van de verkoopcijfers van het album. Aacayipsin bleef vier jaar in de Turkse hitlijsten staan, en het verkocht in Turkije en in Europa meer dan 2.5 miljoen exemplaren.
De Turkse boulevardpers maakte Tarkan tot hun topprioriteit, en de zanger kon niet meer in het openbaar verschijnen zonder te worden lastiggevallen. Dit noodzaakte hem om naar New York te verhuizen, om in deze metropool tenminste rustig over straat te kunnen lopen, en er ondertussen te werken aan zijn Engels en aan de productie van internationale projecten. Hij studeerde Engels aan de New Yorkse universiteit Baruch College. In 1996 sloot Tarkan een contract met Ahmet Ertegun van Atlantic Records. Er werd gewerkt aan een Engelstalig cross-over album, dat echter nooit zou worden uitgebracht, en waarvan slechts delen van songs te horen waren bij een Turkse TV-documentaire.
Intussen werd er wel een nieuw Turkstalig album uitgebracht. Het derde album van Tarkan, Ölürüm Sana (1997), verkocht 4.5 miljoen exemplaren in Turkije. Het werd gevolgd door een grote tournee door heel Turkije en een tournee door Duitsland.
[bewerk] 1999: internationale doorbraak
Het duurde echter tot 1999 voordat Tarkan tot internationale hitlijsten doordrong met zijn door Sezen Aksu geschreven hit Simarik (Verwend), dat oorspronkelijk op Ölürum Sana had gestaan. Het nummer met de kusjes werd een zomerhit en zowel in Europa als in Zuid-Amerika leverde de single en het compilatiealbum, getiteld Tarkan, diverse prijzen en platinum records op. Simarik bereikte in Frankrijk de derde plek van de hitlijst en in België de tweede.
Het nummer werd diverse keren gecoverd. De bekendste versie is die van Holly Valance, maar er kwam ook een Japanse cover uit. Nederlandstalig werd het nummer twee keer gecoverd: de ene versie was Zin in jou van Max, de andere was Zie ze doen. Tarkan reisde de wereld af voor promotie en concerten. Op de single Simarik volgden nog Sikidim en Bu Gece.
[bewerk] 2001: videokunstenaar
In 2001 bracht Tarkan zijn album Karma uit. Het album vertegenwoordigde de typische Tarkan-stijl van pop gemengd met Turkse ritmes en instrumenten. Zijn sexy imago werd verder uitgewerkt, onder meer door een erotische kalender en door een omstreden video waarin hij met een vrouw tongzoende. Tarkan had ook een primeur met dit album, doordat er twee singles van werden uitgebracht (een unicum in Turkije, waar men doorgaans alleen albums verkoopt). Het betrof de nummers Kuzu Kuzu (Als een lammetje) en Hüp (Hhhhhp).
Zowel van het nummer Kuzu Kuzu als van Hüp werden twee verschillende videoclips uitgebracht. Voor de ene videoclip van Hüp werd de bekende Turkse regisseur Ferzan Özpetek (Hamam, Il Bagno Turco) aangetrokken, en de video viel dan ook in de prijzen.
Het short-album Dudu (Vrouwtje/Papegaai) werd uitgebracht in 2003 onder Tarkans eigen label HITT Music. Dit vierde album -eigenlijk een maxi-album- verkocht meer dan een miljoen exemplaren. Ook van dit album werd een aantal videoclips uitgebracht, waarvan Dudu en Gulumse Kaderine de bekendste zijn.
[bewerk] 2006: Engels album Come Closer
Na vele tegenslagen lukte het Tarkan eindelijk om in 2006 een Engelstalig album op de markt te brengen. De tegenslagen bestonden uit addertjes onder het gras in het eerder getekende contract met Atlantic Records, en het uitlekken van vier songs op het Internet, een half jaar voor de officiële release van het album.
Het Engelstalige album Come Closer had hoge verwachtingen gewekt, zowel in Turkije als onder de internationale fangemeenschap. Dat dit album slechts matig succes had (twee Top 10-singles, alleen in Duitsland) wordt door velen toegeschreven aan de beperkte promotie buiten Duitsland door Universal Music. De twee nummers die op single werden uitgebracht zijn Bounce en Start the Fire.
Op het album is met grote internationale namen samengewerkt. Siedah Garrett (bekend van haar duet met Michael Jackson (I Just Can't Stop Loving You) en van haar nummer Man in the Mirror) zong op Tarkans album mee voor het nummer Touch. De Fugees-zanger Wyclef Jean, die onlangs nog met Shakira een hit had met Hips Don't Lie rapt mee bij het nummer Aman Aman. Op het album staan songs van Billy Mann, die eerder onder andere schreef voor Sting en de Backstreet Boys, en van Brian Kierulf en Josh Schwartz, bekend van de albums van Britney Spears. In studio's in Istanbul, Los Angeles en New York hebben muzikanten uit allerlei landen aan dit album meegewerkt.
Het laatste album van Tarkan is daardoor divers van stijl, heeft zowel hiphop, R&B als pop-elementen, en het zijn allemaal songs waarin Turkse muziekinstrumenten een rol spelen.
[bewerk] Invloed op de Turkse cultuur
Tarkan is in Turkije meer dan een zanger. Hij is voor veel jongeren, zowel jongens als meisjes, een idool. Op CNN is Tarkan wel eens vergeleken met Elvis Presley, omdat hij ook het mannenbeeld veranderd heeft. Hij was de eerste mannelijke artiest in Turkije, die in het openbaar een oorbel droeg. Miljoenen jonge mannen zien Tarkan, zowel in hun kapsel als hun kleding, als het grote voorbeeld. Het mannelijke ideaal is sterk veranderd in Turkije, en Tarkan heeft daar een grote rol in gespeeld. Dit was de conclusie van een promotieonderzoek verricht aan de universiteit van Ekisehir door N. Aysun Yuksel naar de invloed van Tarkan op het manbeeld van Turkije. Over dit onderzoek werd in 2001 een boek gepubliceerd, getiteld "Tarkan Yildiz Olgusu".
Er is een wet in Turkije, die de "Tarkan-wet" wordt genoemd, omdat deze naar aanleiding van Tarkan tot stand is gekomen. In 1999, het jaar waarin de zanger internationaal doorbrak, liep ook zijn termijn af om de militaire dienstplicht uit te kunnen stellen (deze duurt anderhalf jaar in Turkije). Tot die tijd had hij wegens zijn studie Engels aan een Universiteit in New York, dispensatie gekregen. Tarkan kwam in 1999 echter niet opdagen voor zijn dienst, ging door met optredens in Europa en Zuid-Amerika, en er dreigde een conflict met de Turkse staat. In de Turkse media werd veel gespeculeerd wat er zou gebeuren. Mogelijk zou Tarkan zijn Turkse nationaliteit kunnen verliezen, en bij terugkeer in Turkije gearresteerd worden wegens desertie. Het was duidelijk dat er een impasse was, want de Turkse staat maakte nog geen aanstalten om iets tegen Tarkan te ondernemen. De staat kon echter ook geen gezichtsverlies leiden en niets doen. Na de grote aardbeving in Turkije in 1999 was er opeens veel geld nodig voor wederopbouw. Er werd een wet aangenomen die het mogelijk maakte om na storting van een groot geldbedrag op het nationaal fonds van de aardbeving, een sterk verkorte dienstplicht te doen van twee maanden. Naast Tarkan maakte ook de zanger Mustafa Sandal van deze mogelijkheid gebruik. Beide zangers gingen in januari en februari 2000 verkort in dienst.
Zoals veel popsterren heeft Tarkan sponsors. De zanger sloot onder andere contacten af met Pepsi, met telefoonaanbieders (Turkcell en Avea), een oliemaatschappij (Opet), een chipsfabrikant (Doritos Pancho), een zonnenbrilmerk (Police) en een jeansmerk (Loft). Deze Turkse en internationale firma's sponsorden videoclips, concerten en speciaal uitgebrachte singles. Tarkans gezicht werd aan de merken verbonden door commercials waarin hij de hoofdrol speelde, en door merchandise producten met de merknaam (zoals kalenders). Dit betekent dat het gezicht van Tarkan jarenlang het straatbeeld in grote Turkse steden heeft beheerst. In 2004 werd een parfum onder zijn naam op de markt gebracht.
In de Turkse schandaalpers is veel over de zanger geschreven. Zijn eerste schandaal veroorzaakte hij in 1994, door na afloop van een concert tegen een journalist, die hem wilde interviewen, te zeggen: "joh, ik moet pissen". Dit taalgebruik in het openbaar was volgens velen ongepast. Een later schandaal ontstond toen Tarkan in de videoclip van "Hüp" (2001) een vrouw een tongzoen gaf, en politici tevergeefs aandrongen op een verbod op het vertonen van deze video.
De meeste ophef ging echter vooral over Tarkans vermeende homoseksualiteit (zie hieronder).
[bewerk] Homoseksualiteit?
Een aanhoudende roddel in de Turkse pers en daarbuiten is dat Tarkan homoseksueel zou zijn. Op dit moment is Tarkan 6 jaar samen met zijn vriendin, de juriste Bilge Öztürk. Ze hebben geen trouwplannen, en ze wonen niet voortdurend samen, wat in Turkije aanleiding is om te beweren dat hun zesjarige relatie een mediastunt zou zijn om Tarkans homoseksualiteit te maskeren. Als reden voor het gerucht van Tarkans homoseksualiteit, worden in de Turkse pers de volgende redenen aangevoerd: zijn feminiene uiterlijk, zijn manier van dansen, en zijn gebruik van make-up en het dragen van een oorbel. Een hetero man zou er niet zo uitzien. In de Turkse media melden zich regelmatig mannen (maar ook vrouwen) die beweren met hem te hebben geslapen.
Tarkan heeft een grote schare homoseksuele fans en hij kiest er bewust voor om als popster een ambivalent imago in stand te houden over zijn seksuele voorkeur. Maar over zijn privé-leven raakte hij de regie enkele jaren geleden volledig kwijt.
In 2001 sloeg de geruchtenmachine op hol toen er gestolen privé-foto’s in de roddelpers verschenen van Tarkan op een strand in omhelzing met enkele vrienden, en zittend op een naaktstrand in het bijzijn van andere mannen. De foto's waren tijdens een verhuizing in New York gestolen, en de dief had Tarkan willen chanteren voor 250.000 dollar. Uiteindelijk waren de foto's door de dief verkocht aan de roddelpers voor 150.000 dollar. De foto's veroorzaakten een enorme commotie. Het ging niet om de chantage, maar wat er op de foto's te zien was (of waar het op leek). Tarkan reageerde woedend: "oké ik ben homo, als je dat zo graag wilt!". Later gaf hij een persconferentie waarin hij benadrukte dat het zijn leven was, dat hij zich nergens voor schaamde en dat hij niemand verantwoording hoefde af te leggen. Het statement van Tarkan werd langere tijd uitgelegd als een coming out. De dief van de foto’s kwam voor de rechter en moest een boete betalen.
Echter in latere interviews ontkende Tarkan homoseksueel te zijn. Tarkan daagde de rechtse politicus Mehmet Gül voor de rechtbank omdat die hem openlijk homo noemde. Gül is momenteel parlementslid voor de rechtse Nationalistische actiepartij en zei dat als Tarkan geen homo was, hij meer gerespecteerd zou worden, ook politiek. Dezelfde rechtszaak zorgde vrijwel direct voor een spannend vervolg: de politicus daagt op zijn beurt Tarkan voor de rechtbank omdat hij homofilie zou aanmoedigen en populariseren. Homoseksualiteit is in Turkije niet verboden, maar het wordt weinig geaccepteerd.
Inmiddels heeft het aanhoudende “gezeur” hierover ertoe geleid dat Tarkan nauwelijks meer interviews geeft in de Turkse pers. In een recent interview in Dubai verzuchtte hij dat de Turkse pers niet zal rusten voordat ze van hem een homo hebben gemaakt, en hij vraagt zich af hoe lang mensen zijn relatie met Bilge Öztürk nog een leugen zullen blijven noemen.
Door het androgene imago van Tarkan, de moeizame emancipatie en acceptatie van homo- / biseksualiteit in Turkije en door de onbetrouwbaarheid van de Turkse roddelpers is het vrijwel onmogelijk om met zekerheid iets te zeggen over de eigenlijke seksuele geaardheid van Tarkan.
Al met al lijkt de 'homoseksualiteit' van Tarkan vooral een hardnekkige complottheorie, die voor sommige journalisten alleen maar geloofwaardiger wordt naarmate er meer aanwijzingen zijn van het tegendeel. Het kenmerk van een complottheorie is dat hij niet te weerleggen is. Zo zal de discussie rond Tarkans seksuele voorkeur waarschijnlijk nog jaren blijven voortwoeden.
[bewerk] Verkrijgbaarheid van albums en singles
Tarkans muziek is buiten Turkije niet altijd even gemakkelijk verkrijgbaar. In vele Nederlandse muziekwinkels zul je tevergeefs naar zijn albums zoeken. In Turkse exportwinkels zijn ze er soms wel.
Het compilatiealbum " Tarkan" uit 1999 verscheen op de internationale markt, en ook het Engelstalige album "Come Closer" uit 2006 is in Nederlandse Cd-winkels verkrijgbaar (niet overal). Via het internet zijn de Cd’s wel beter te verkrijgen.
[bewerk] Discografie
[bewerk] Albums
- 1991 - Yine Sensiz (Weer zonder jou)
- 1993 - Yìne Sensiz (Extended Mix)
- 1994 - Aacayipsin (Je bent te gek)
- 1997 - Ölürüm Sana (Ik sterf voor je)
- 1999 - Tarkan
- 2001 - Karma
- 2003 - Dudu (Vrouwtje/ Papegaai)
- 2006 - Come Closer (Kom dichterbij)
[bewerk] Singles
- 1999 - Şımarık (Verwend)
- 1999 - Şıkıdım (shake)
- 1999 - Bu Gece (Vannacht)
- 2001 - Kuzu Kuzu (Als een lammetje)
- 2001 - Hüp Remix 8 (Whhhhhp)
- 2005 - Bounce (alleen in Turkije)
- 2006 - Bounce (internationaal)
- 2006 - Start the Fire (Mousse T. Radio-Mix)
[bewerk] Promotiesingles
[bewerk] Clubpromos
Geen van deze singles geldt als officiële uitgave, maar deze speciale dance-mixen werden voor clubs uitgebracht.
- 1998 - Şımarık (5 tracks)
- 1999 - Şımarık (Ned Devine Mixes)
- 1999 - Şımarık (Şinan Mixes)
- 1999 - Bu Gece (DJ Tomcraft Remix)
- 2006 - Bounce (Black & White Release - Dj Fumas & Armand van Helden Remix)
- 2006 - Start the Fire (12-inch) Red Release (1-sided limited ed)
- 2006 - Start the Fire (12-inch) Red Release (Mousse T Remix)
[bewerk] Indoor promosingle
Deze single werd uitgebracht door Istanbul Plak om Tarkan in Europa in 1995 onder de aandacht te brengen. Enkele daarvan gingen naar radiozenders.
- 1995 - Hepsi Senin Mi + Kış Güneşi + Bekle (Is alles van jou? + Winterzon + Wacht) (3 tracks)
[bewerk] Reclame promosingles
Dit zijn singles die als deel van een sponsoring of reclamecampagne werden uitgebracht, en die op geen enkel album staan.
- 2002 - Özgürlük Içimizde, (Vrijheid zit van binnen) voor de Turkcell campagne
- 2002 - Bir Oluruz Yolunda, (Samen) Voetballied voor het Turkse elftal bij de wereldkampioenschappen
- 2005 - Ayrılık Zor, (Afscheid is moeilijk) Avea GSM Ad Campaign
[bewerk] Soundtracks met muziek en/of stem van Tarkan
- Disney's Hercules / Herkül - Turkse versie
-
- Tarkan zong voor de Turks gesproken versie van deze film het lied "Yolundayim" - origineel was dit Michael Bolton's "Go The Distance" en hij sprak de stem in van de volwassen Herkules, die origineel werd ingesproken door Tate Donovan.
- Beau Travail (met de track "Şımarık")
- Geboren in Absurdistan (met de track "Şımarık")
- XX/XY (met de track "Şımarık")
- Mr Socrates (met de track "Ölürüm Sana")
