Terry Pratchett
Van Wikipedia
Terry Pratchett (Beaconsfield, 28 april 1948) is een schrijver van humoristische fantasy-boeken waarvan zich er inmiddels (2006) zo'n 35 op de Schijfwereld (Engels: Discworld) afspelen.
Inhoud |
[bewerk] Biografie
Pratchett las als kind al veel bij de openbare bibliotheek. Het op dertienjarige leeftijd schrijven van een kort verhaal (The Hades business) voor de schoolkrant vormde zijn kennismaking met het vak van auteur. Toen hij 15 was werd het verhaal commercieel gepubliceerd. Hij ging van school af toen hij 17 was en deed een staatsexamen in de journalistiek. Zijn eerste boek The Carpet People verscheen in 1971, maar was al veel eerder geschreven. Twee boeken volgden: De donkere kant van de zon (1976) en Strata (1981). Terry was eerder al gestopt met de journalistiek en had inmiddels een functie als woordvoerder voor het Britse nationale energiebedrijf. Dat maakte hem, kort voor het incident met de kerncentrale van Harrisburg, tot woordvoerder voor de Britse kerncentrales.
De Kleur van Toverij, het eerste boek over de Schijfwereld (Engels: Discworld), verscheen in 1983. Toen de Schijfwereldserie een succes bleek nam Pratchett ontslag en ging van zijn pen leven. Hij heeft tussendoor ook een aantal niet-Schijfwereld boeken geschreven, waaronder Alleen jij kunt ons redden.
Pratchett schrijft prettig leesbaar en onderhoudend en een van de kenmerken van zijn boeken is dat er grote aantallen kleine verwijzingen en grapjes doorheen verweven zitten die lang niet door iedereen zullen worden opgemerkt, maar die ook niet essentieel zijn voor het verhaal. Het geeft de lezer echter een zeer tevreden gevoel als hij er weer een vindt. (Een voorbeeld: de leider van de stad Ankh-Meurbork is heer Huigen Ottopedi van de familie Ottopedi, waarmee voor enigszins geschiedkundig onderlegde lezers een link wordt gelegd naar het Florence uit de Renaissance, waar de Medici's het voor het zeggen hadden en waar net zo gekonkeld werd. Een orthopeed is een medicus.) De boeken zijn satires op de meest uiteenlopende onderwerpen en stijlen uit heden en verleden, en eindigen meestal in een hilarisch beschreven chaotische finale. De plot is vrijwel zonder uitzondering tot in de puntjes doordacht.
Zoals bij meer grote humoristen gaan echter onder het komische oppervlak een diepe ernst en een scherpe maatschappijkritiek schuil. Terwijl de eerste boeken zich vooral beperkten tot een persiflage op conventionele thema's van de fantasy als genre, laten de latere werken zwaardere levensvragen aan bod komen; het in 2006 verschenen "Thud!" gaat bijvoorbeeld eigenlijk over religieus fundamentalisme. Pratchetts stijl is met de thematiek zozeer meegegroeid dat het literair genot dat zij voortbrengt nu aanzienlijk beter verkoopt dan de oorspronkelijke humor. Weldra zal het dertigmiljoenste exemplaar over de toonbank gaan.
De Schijfwereld-boeken (De Nederlandse vertalingen werden voornamelijk verzorgd door Venugopalan Ittekot; een hele opgave vanwege de vele woordspelingen!) zijn ruwweg te verdelen naar de verschillende hoofdpersonen die zelfstandig in verhalen verschijnen, maar ook elkaars pad kruisen. Zo zijn daar de verhalen over Ankh-Meurbork (Ankh-Morpork), de verhalen over de stuntelende tovenaars (met als hoogtepunt de avonturen van Rinzwind, over wie de eerste twee delen gaan), maar ook de heksen zijn bijzonder populair bij de lezers, vooral Ootje Nack (Nanny Ogg) en Opoe Wedersmeer (Granny Weatherwax).
Er zijn Pratchett-nieuwsgroepen op het internet waar FAQ-lijsten circuleren waar ontdekte grapjes uit de doeken worden gedaan. Pratchett zelf doet vaak enthousiast mee in de nieuwsgroepen en schroomt daarbij de discussie met anderen niet.
[bewerk] Bibliografie
Een ° betekent dat dit boek (nog) niet in het Nederlands verkrijgbaar is.
[bewerk] De Schijfwereld-serie
- 1983 - De Kleur van Toverij (The Colour of Magic)
- 1986 - Dat wonderbare licht (The Light Fantastic)
- 1987 - Meidezeggenschap (Equal Rites)
- 1987 - Dunne Hein (Mort)
- 1988 - Betoverkind (Sourcery)
- 1988 - De plaagzusters (Wyrd Sisters)
- 1989 - Pyramides (Pyramids)
- 1989 - Wacht! Wacht! (Guards! Guards!)
- 1990 -
FaustErik (FaustEric) - 1990 - Rollende Prenten (Moving Pictures)
- 1991 - Maaierstijd (Reaper Man)
- 1991 - Heksen in de lucht (Witches Abroad)
- 1992 - Kleingoderij (Small Gods)
- 1992 - Edele Heren en Dames (Lords and Ladies)
- 1993 - Te Wapen (Men at Arms)
- 1994 - Zieltonen (Soul Music)
- 1994 - Interessante Tijden (Interesting Times)
- 1995 - Maskerade (Maskerade)
- 1996 - Lemen voeten (Feet of Clay)
- 1996 - Berevaar (Hogfather)
- 1997 - Houzee! (Jingo)
- 1998 - Het Jongste Werelddeel (The Last Continent)
- 1998 - Pluk de Strot (Carpe Jugulum)
- 1999 - De Vijfde Olifant (The Fifth Elephant)
- 2000 - De Waarheid (The Truth)
- 2001 - De Dief van Tijd (Thief of Time)
- 2002 - De Nachtwacht (Night Watch)
- 2003 - Het Monsterlijke Regiment (The Monstrous Regiment)
- 2004 - Posterijen (Going Postal)
- 2005 - Thud! °
- 2007 - Making Money °
[bewerk] Andere boeken over Schijfwereld
- 2001 - Mirakelse Maurits en zijn Gestudeerde Knaagdieren (The Amazing Maurice and His Educated Rodents)
- 2001 - The Last Hero ° (Kort verhaal met op elke bladzijde een tekening van Paul Kidby)
- 2003 - De Vrijgemaakte Ortjes (The Wee Free Men)
- 2004 - Een Hoed van Lucht (A Hat Full of Sky) (won de Mythopoeic Award in 2005)
- 2006 - Wintersmith °
[bewerk] Populairwetenschappelijke Schijfwereld-boeken
- The Science of Discworld ° (Met Ian Stewart en Jack Cohen)
- The Science of Discworld II: The Globe ° (Met Ian Stewart en Jack Cohen)
- The Science of Discworld III: Darwin's Watch ° (Met Ian Stewart en Jack Cohen)
[bewerk] Schijfwereld kaarten
Land- of stadskaarten met door Pratchett geschreven toeristisch boekje. De kaart van de Schijfwereld (The Discworld Mapp) was de eerste kaart van een fictief gebied dat in de non-fictie bestsellerlijsten stond.
- 1993 - The Streets of Ankh-Morpork ° (plattegrond van Ankh-Meurbork)
- 1995 - The Discworld Mapp ° (wereldkaart van Schijfwereld)
- 1998 - A Tourist Guide to Lancre °
- 1999 - Death's Domain °
[bewerk] Non-Schijfwereld-boeken
Sciencefictionboeken
- 1976 - De donkere kant van de zon (The Dark Side of the Sun)
- 1981 - Delven, in 1994 opnieuw uitgebracht als Strata (Strata) (een parodie op Larry Niven's Ringwereld)
Kinderboeken
- 1971 - The Carpet People °
- 1989 - De echte kat : Felix Vulgaris (The Unadulterated Cat) (met Gray Jolliffe, eerbetoon aan katten)
- 1990 - Hoge omens (Good Omens) (samen met Neil Gaiman)
- 2004 - Once More* *With Footnotes ° een anthologie van verhalen en interviews
De "Bromeliad" trilogie (ook wel de "Nome-series" genoemd)
De Johnny Maxwell-boeken
- 1992 - Alleen jij kunt ons redden (Only You Can Save Mankind)
- 1993 - Wij pikken het niet langer! (Johnny and the Dead)
- 1996 - Johnny and the Bomb °
[bewerk] Externe links
- The L-Space Web - Terry Pratchett Discworld website (Engelstalig)
- Terry Pratchett Unseen Message Board (Engelstalig)
