The Sopranos
Van Wikipedia
The Sopranos is een Amerikaanse dramaserie van regisseur/schrijver David Chase over de Italiaans-Amerikaanse maffia in New Jersey. Hoofdrollen worden vertolkt door onder anderen James Gandolfini, Edie Falco en Lorraine Bracco.
In deze serie draait het om het dagelijks leven van maffiabaas Tony Soprano. Niet alleen het gewelddadige maffiamilieu, ook familie- en liefdesperikelen spelen een grote rol in de serie.
Die combinatie en de spitsvondige dialogen maakt de Sopranos tot een serie die zich vrijwel nauwelijks laat vergelijken met enig andere televisieserie of film. De serie is in de Verenigde Staten vele malen bekroond, wordt daar sinds 1999 uitgezonden door de betaalzender HBO en in Nederland door de VARA (Nederland 3). In België wordt de serie uitgezonden door KanaalTwee.
Inhoud |
[bewerk] Plot
Anthony "Tony" Soprano (Gandolfini) staat aan het hoofd van de DiMeo familie, een criminele organisatie met thuisbasis in Newark, New Jersey. Officieel is Tony werkzaam in de waste management bij afvalbedrijf Barone Sanitation, maar dit is slechts een dekmantel. Tony's echte business bestaat onder andere uit illegale gokpraktijken, afpersing, overvallen en witwaspraktijken.
Aan het begin van de serie is Tony nog gewoon caporegime in de familie. (Capo zijn betekent dat je aan het hoofd van een eigen crew staat, op een niveau tussen de baas en de gewone soldiers.) Tony is een gehaaid mafioso, gerespecteerd door soldiers en capo's en dus is hij de gedoodverfde troonopvolger wanneer de boss, Jack "Jackie" Aprile (Rispoli), aan kanker overlijdt. Maar niet iedereen is even blij met de snelheid waarmee Tony zich in de hiërarchie van de familie heeft weten op te werken. Corrado "Junior" Soprano (Chianese), de oom van Tony, voelt zich gepasseerd in de rangorde. En dan is er ook nog de dreiging van "New York": boss Carmine Lupertazzi (Lip) en underboss Johnny "Sack" Sacramoni (Curatola) doen zaken met Tony & co in Newark aan het Esplanade-project, maar zien die New Jersey-clan eigenlijk vooral als een zootje ongeregeld...
Ook thuis is alles pais noch vree voor patriarch Tony. Echtgenote Carmela's relatie met Tony is verziekt door de talloze goomars (minnaressen) van Tony en dochter Meadow (DiScala) en zoon Anthony Jr (Iler) zijn twee opgroeiende pubers die zich vragen beginnen te stellen bij de ietwat onconventionele levensstijl van hun vader. Daarnaast zorgen zijn moeder Livia (Marchand) en zus Janice (Turturro) voor een hoop hoofdbrekens.
Als op een dag Tony een paniekaanval krijgt en bewusteloos op de grond valt, besluit hij om (ferm tegen zijn goesting) naar een psychiater te gaan. Zijn sessies bij dokter Jennifer Melfi (Bracco) zijn een terugkerend gegeven in de serie. Zij helpt hem om te gaan met zijn problemen thuis, maar geeft Tony ook (onbewust) advies dat hij aanwendt in zijn professionele leven.
Meestal houdt Tony kantoor in "Satriale's", de slagerij die de oorspronkelijke eigenaar vanwege gokschulden moest afstaan aan Tony's vader, Johnny "Johnny Boy" Soprano. Johnny Boy is enkele jaren voor de aanvang van de serie overleden, maar hij is een grote invloed geweest in Tony's leven en het is op zijn aandringen dat Tony destijds caporegime geworden is. Ook de "Bada Bing" is een belangrijke setting in "The Sopranos". De Bing is een stripclub in handen van Silvio Dante, consiglieri van Tony. Tony heeft ook hier een kantoor (met biljarttafel). Silvio Dante wordt gespeeld door Steven Van Zandt, gitarist uit Bruce Springsteens E-Street Band. Andere kleurrijke figuren uit Tony's New Jersey zijn: Peter Paul "Paulie Walnuts" Gualtieri (Sirico), caporegime; Christopher "Chrissy" Moltisanti (Imperioli), neef van zowel Tony als Carmela en later caporegime en Salvatore "Big Pussy" Bonpensiero (Pastore).
De ongewone combinatie van harde misdaadscènes en soap-achtige elementen maken The Sopranos tot een onconventionele televisieserie. De spitsvondige, regelmatig humoristische, dialogen en bloemrijk taalgebruik, vaak doorspekt met Italiaanse woorden, dragen ook in grote mate bij aan het succes van de serie. Daarnaast prijzen kenners het realiteitsgehalte van de serie, zoals de relatie tussen Tony en zijn psychiater en de schets van de hedendaagse maffia.
Ander opvallend aspect is het openlijke bloot en het grove (maar realistische) taalgebruik in de serie. Dat is een gevolg van het gegeven dat HBO als betaalzender niet hoeft te voldoen aan de voor ‘open’ Amerikaanse televisienetten geldende regels op dit terrein. Fans van het mafia-genre zullen geregeld verwijzingen naar films zoals The Godfather, herkennen. Ook de mafia-film Goodfellas neemt een aparte plek in in de serie. Diverse Sopranos-acteurs acteerden in deze film, bovendien lijkt een aantal passages uit deze film lettelijk te zijn overgenomen in The Sopranos.
Schrijver-regisseur van de serie is David Chase. Hij groeide, net zoals veel van de acteurs in de Sopranos, op in het Italiaans-Amerikaans milieu van New Jersey.
[bewerk] Seizoenen, afleveringen en uitzendingen
De serie kent zes seizoenen. De eerste vijf seizoenen bevatten dertien afleveringen. Het laatste en zesde seizoen zal er twintig tellen. De afleveringen duren elk ongeveer vijftig minuten. Elke aflevering staat op zich, maar voor een goed begrip van het verloop van de serie is het bekijken van iedere aflevering wel een voorwaarde.
De VARA zendt momenteel seizoen 5 uit. Het allerlaatste seizoen, -6- is opgeknipt in twee delen. Voorjaar 2006 zond HBO de eerste twaalf delen van seizoen 6 uit. Vermoedelijk start HBO in maart dit jaar met het tweede deel van dat seizoen.
In tegenstelling tot bijvoorbeeld de Verenigde Staten wordt de serie hier slechts bekeken door een handvol trouwe fans, gemiddeld tweehonderdduizend kijkers. Al heeft dat waarschijnlijk ook te maken met het uitzendschema ('s avonds laat). Opvallend is dat het slechts weinig scheelde of de serie was hier ten lande helemaal van de buis gehaald. Aanvankelijk werd de serie uitgezonden door NET5. Een kijkers-actie moest eraan te pas komen om de serie te behouden voor de Nederlandse tv. De VARA zendt de serie sinds 2002 uit.
In de VS trekt The Sopranos gemiddeld tien miljoen kijkers. Een zeer hoog aantal in ogenschouw nemend dat HBO in de VS 'achter de decoder zit’en doorgaans op zondagavond wordt uitgezonden. Overigens heeft HBO de serie onlangs aan een zender verkocht die niet 'achter de decoder' zit. De zender zal de serie kuisen en op een open net uitzenden. De serie heeft diverse Emmy's en Golden Globe-awards, de belangrijkste televisieonderscheidingen, op zijn naam geschreven. Voor de zender HBO trouwens niet ongewoon. Ook andere HBO-series zoals Sex and the City, Six Feet Under, Band of Brothers en Angels in America werden uitgebreid gefêteerd.
De eerste zes seizoenen van de serie zijn in Nederland verkrijgbaar op DVD. Van seizoen zes zijn alleen de eerste twaalf van in totaal twintig afleveringen verkrijgbaar.
[bewerk] Cast
- James Gandolfini - Anthony 'Tony' Soprano
- Lorraine Bracco - Dr. Jennifer Melfi
- Edie Falco - Carmela Soprano
- Michael Imperioli - Christopher Moltisanti
- Dominic Chianese - Corrado 'Junior' Soprano
- Vincent Pastore - Salvatore 'Big Pussy' Bonpensiero (1999-2000)
- Steven Van Zandt - Silvio Dante
- Tony Sirico - Paulie 'Walnuts' Gualtieri
- Robert Iler - Anthony 'A.J.' Soprano Jr.
- Jamie-Lynn DiScala - Meadow Soprano (ook als Jamie-Lynn Sigler)
- Vincent Curatola - John 'Johnny Sack' Sacramoni
- John Ventimiglia - Artie Bucco
- Katherine Narducci - Charmaine Bucco
- Drea de Matteo - Adriana La Cerva (1999-2004)
- Steve Buscemi - Anthony 'Tony B' Blundetto (2004)
- Joe Pantoliano - Ralph Cifaretto (2000-2002)
- Nancy Marchand - Livia Soprano (1999-2000)
- David Proval - Richie Aprile (2000)
[bewerk] Verbanden met Goodfellas
Een aantal acteurs uit mafiafilm Goodfellas (1990) spelen belangrijke rollen in de reeks The Sopranos: Lorraine Bracco (Goodfellas: Karen Hill, The Sopranos: Jennifer Melfi), Tony Sirico (Goodfellas: Tony Stacks, The Sopranos: Paulie Walnuts), Michael Imperioli (Goodfellas: Spider, The Sopranos: Christopher Moltisanti), ...
De openingsscène van de meeste seizoenen van The Sopranos is ook identiek aan de laatste scène van Goodfellas: het hoofdpersonage die in zijn badjas de krant gaat ophalen vooraan de oprit naar de garage.
[bewerk] Externe links
- (en) HBO
- VARA
- Nederlandse fansite
| Bronnen en referenties: |
|
|
