Trotskisme
Van Wikipedia
Communisme |
Stromingen |
Marxisme |
Personen |
Marx · Engels |
Landen |
Sovjet-Unie |
Verwante onderwerpen |
Socialisme |
Trotskisme is de stroming binnen het marxisme/communisme die zich baseert op o.a. de ideeën en methode van de Russische revolutionair Leon Trotski (1879-1940). Samen met Lenin gaf Trotski leiding aan de Oktoberrevolutie en de daarop volgende Rode Terreur. In de jaren twintig en dertig ontstond er binnen de Russische communistische partij een conflict tussen Trotski en diens medestanders (in wat later de Linkse Oppositie zou gaan heten) en het opkomende stalinisme, totdat die laatste fractie de strijd won, waarbij honderdduizenden werden gedood. Trotski werd onder Stalins regime verbannen, en later in ballingschap in Mexico vermoord.
Wat betreft Trotski's bijdragen aan de arbeidersbeweging en de socialistische theorie zijn vooral vermeldenswaardig het idee van de 'permanente revolutie', de gedachte dat het socialisme met dwang opgelegd kan worden en zijn nadruk op internationalisme (tegenover Stalins theorie van 'socialisme in één land'), zijn analyse van het opkomende fascisme bij zijn leven, en het 'overgangsprogramma', dat een brug probeerde te slaan tussen de strijd in het heden en het socialistische einddoel.
Hoewel Trotski een vooraanstaande rol speelde bij het vestigen van een communistische éénpartijstaat in Rusland, en grotendeels verantwoordelijk was voor de terreur tegen andersdenkenden, zeggen huidige trotskisten een democratische vorm van communisme te vertegenwoordigen die opkomt voor democratische geplande economie en radendemocratie.
In Nederland zijn het tegenwoordig o.a. de socialistische organisatie Offensief, de Internationale Socialisten (IS) en Socialistisch Alternatieve Politiek (SAP) die een trotskistische achtergrond hebben. De eerste trotskistische partij in Nederland was de vooroorlogse Revolutionair-Socialistische Partij van Henk Sneevliet. In België zijn de voornaamste trotskististische organisaties SAP (Socialistische Arbeiderspartij) / POS (Parti Ouvrier Socialiste) en LSP (Linkse Socialistische Partij) / MAS (Mouvement pour une Alternative Socialiste). Troskistische partijen met een substantiële aanhang treft men thans met name in Frankrijk aan.
[bewerk] Externe link
- Wikibooks: Trotski voor beginners
- (en) The Lubitz TrotskyanaNet dealing with Leon Trotsky, Trotskyism and Trotskyists