Tsjechoslowaakse Volkspartij
Van Wikipedia
De Tsjechoslowaakse Volkspartij (thans: Christen-Democratische Unie-Tsjechische Volkspartij) is een Tsjechoslowaakse partij. De Volkspartij (CSL) werd in 1918 opgericht als gematigde katholieke-democratische partij. Het rekruteerde haar leden vooral uit de katholieke arbeidersklasse, de (katholieke) middenklasse en de de kleine Tsjechische grootgrondbezittersklasse. De Tsjechoslowaakse Volkspartij was vooral actief in de Bohemen en Moravië. De Volkspartij participeerde in alle Tsjechoslowaakse regeringen tijdens het interbellum. Mgr. Jan Sramek was al die tijd voorzitter van de partij.
De Volkspartij was actief in het verzet tegen de Duitse bezetter. Mgr. Jan Šrámek was minister-president in de Tsjechoslowakse regering in ballingschap te Londen (president: Edvard Beneš). Na de Tweede Wereldoorlog (1945) nam de Volkspartij deel aan de coalitie van het "Nationaal Front", die door de communisten werd gedomineerd. Mgr. Šrámek werd na de communistische staatsgreep van 1948 tot aftreden gedwongen en vervangen door één van de leiders van de linkervleugel van de Volkspartij, Alois Petr.
[bewerk] Tijdens de communistische periode (1948-1989)
De Volkspartij was de eerste Tsjechoslowaakse partij die vóór een verregaande samenwerking met de Tsjechoslowaakse Communistische Partij koos. Later volgden ook de Tsjechoslowaakse Nationale Socialistische Partij en de Slowaakse partijen.
De verzetsstrijder, priester Josef Plojhar, werd in de communistische regering opgenomen als minister van Volksgezondheid. In 1951 volgde Plojhar Alois Petr op als voorzitter van de Volkspartij. Ruim twintig jaar, van 1948 tot 1968, was Plojhar voorzitter van de partij.
Tijdens de Praagse Lente was er kritiek op priester Plojhar. Op 31 december 1968 trad hij als voorzitter af (gest. 1981). Zijn opvolgers volgden de lijn van samenwerking met de communistische partij.
Zbyněk Žalman, voorzitter sinds 1981, moest in november 1989 plaatsmaken voor Josef Bartončík, die kritischer tegenover de communisten stond. Tijdens de Fluwelen Revolutie van november 1989 stapte de Volkspartij uit het Nationaal Front en verbrak de samenwerking met de communisten.
[bewerk] Christen-Democratische Unie-Tsjechische Volkspartij
Na de val van het communisme in Tsjechoslowakije nam de partij een centrum-rechts programma aan. Desondanks bleek de naam "Tsjechoslowaakse Volkspartij" te veel verbonden met het communistische verleden. In maart 1992 fuseerde de Tsjechoslowaakse Volkspartij met enkele kleinere christelijke partijen en de naam werd veranderd in 'Christen-Democratische Unie-Tsjechische Volkspartij' (KDU-CSL).
Hoewel de partij centrum-rechts is, staat zij veel meer dan de andere centrum-rechtse partijen in Tsjechië, een samenwerking met de sociaaldemocraten voor.
[bewerk] Voorzitters van de KDU-CSL
-
Jan Šrámek 1919-1948 Alois Petr 1948-1951 Josef Plojhar 1948-1968 Antonín Pospíšil 1968-1973 Rostislav Petera 1973-1980 Frantisek Toman 1980-1981 Zbyněk Žalman 1981-1989 Josef Bartončík 1989-1990 Josef Lux 1990-1998 Jan Kasal 1998-2001 Cyril Svoboda 2001-2003 Miroslav Kalousek sinds 2003
