Wapen van Gouda

Van Wikipedia

Het wapen van Gouda voert een schild met twee maal drie zespuntige sterren. Het werd op 24 juli 1816 officieel door de Hoge raad van Adel met de volgende heraldische terminologie bevestigd:

"het schild ... van keel (rood), beladen met enen Pal van zilver en vergezeld ter weerszijde van drie zespuntige sterren van Goud, staande in de zin van den Pal. Het schild gedekt met een kroon met vijf fleurons alles van goud en omgeven van een doornenkrans. Voorts vastgehouden door twee klimmende Leeuwen in hunne natuurlijke verwen en onder hetzelfde het oude motto: 'per Aspera ad Astra'.

• Oorsprong:

Het wapen is afgeleid van het wapen van de familie Van der Goude. Enkele leden van deze familie waren in de 14e eeuw Schouten van de stad. Jan van de Goude (1375-1411) voerde als wapen in keel een dwarsbalk van zilver vergezeld van onder en van boven van drie sterren van goud. Het stadswapen is een gespiegelde versie van het familiewapen.

Op het oudst bekende zegel, uit het eind der 14e eeuw, komt al een wapen voor met een paal. De paal is aan weerszijden vergezeld van een zespuntige ster. Ook is een gedeeltelijke afdruk van een zegel uit 1321 bekend met dezelfde voorstelling, maar niet zeker is of het hier om een stadszegel gaat.

In de loop van de 15e eeuw echter verschijnt steeds meer het wapen met 6 sterren. Eerst in 1616 wordt ook het zegel aangepast en zijn er 6 sterren en de doornenkrans te zien. Naar men aanneemt gaat het hier oorspronkelijk om een randversiering van het zegel.

De spreuk komt niet eerder voor dan 1691 en wordt pas na 1750 standaard. De spreuk, vertaald met 'door de doornen naar de sterren' wordt toegeschreven aan Gerard Traudenius, rector van de Latijnse school in 1617. Onwaarschijnlijk is daarom dat hij de spreuk zou hebben toegevoegd.

Bron : Nederlandse Gemeentewapens