Westernijkerk
Van Wikipedia
Westernijkerk (officieel, Fries: Westernijtsjerk) is een buurtschap bij Marrum in de gemeente Ferwerderadeel, provincie Friesland (Nederland). Vroeger was het een dorp. De naam betekent letterlijk Westernieuwkerk en verwijst naar de nieuwe kerk bij Marrum. Oorspronkelijk heette het dorp simpelweg Nijkerk; dit was ook de naam die de grietenij en de gemeente gebruikten. Om verwarring met Oosternijkerk (Easternijtsjerk) in Dongeradeel te voorkomen werd er Wester voor gezet.
In 1744 had het dorp 98 inwoners. Tegenwoordig wonen er zo'n 50 personen in de buurtschap.
[bewerk] Ontstaan
Westernijkerk is in de middeleeuwen ontstaan op een kwelderoever. Het ontstaan zou een gevolg zijn van een conflict tussen twee geslachten, de Jeppema's en de Ponga's. Jeppema bezat grond ten noorden van de Hoge Herenweg en besloot toen zelf maar een dorp te stichten op het grondgebied van zijn stins Jeppema-state. Hij kreeg de bisschop van Utrecht zover dat deze hem toestemming verleende om een kerk te bouwen. De pastoor was waarschijnlijk de huiskapelaan van de Jeppema's. Toen de geestelijkheid zich in 1570 het bezit van Jeppema-state wilde toe-eigenen moest de Leeuwarder bisschop Cunerus Petri bemiddelen. Als oplossing zou de gracht van Jeppema-state zijn verlegd, zodat de kerk en het kerkhof buiten Jeppema-state kwamen te liggen. Dit is nog te zien op een kaart van Wopke Eekhoff uit 1846.
Jeppema-state kwam na de Jeppema's in handen van de Roorda's en van de familie Van Grovestins. Rond 1800 kwam het bezit in handen van de familie Collet d'Escury uit Leiden. De stins was toen al afgebroken.
[bewerk] Kerk
De romaanse kerk is in de 13e eeuw gebouwd, en de toren dateert uit de 15e eeuw. In de toren hangt een klok uit 1385 en een klok uit 1405. Het interieur is evenwichtig. De herenbank komt uit de 17e eeuw. Er staat een barokke preekstoel en vooral de kerkbanken uit de 16e eeuw vallen op door hun mooie houtsnijwerk. Volgens sommigen is de naam Jeppema in het houtsnijwerk terug te vinden.
Van Marrum, waar Westernijkerk sinds de Reformatie mee is samengevoegd, loopt de Tsjerkeloane (Kerklaan), een oud kerkenpad dat onlangs weer in de oude staat is gebracht.
|
|
 |
|---|---|
|
Steden, dorpen en gehuchten |
|
|
Buurtschappen |
|
|
Friesland (Fryslân): Steden en dorpen | Nederland: Provincies | Gemeenten |
|
