Willem van Gulik
Van Wikipedia
Willem van Gulik (??? - 18 augustus 1304) was een zoon van Maria, een dochter van Gwijde van Dampierre, graaf van Vlaanderen, uit zijn huwelijk met Machteld van Bethune. Maria huwde met Willem V van Gulik, en noemde twee zoons Willem. Graaf Willem en zijn vader sneuvelden op 17 maart 1278 bij een straatgevecht met inwoners uit Aken. Willem van Gulik de Oudere stierf in de Slag bij Bulskamp in 1297 aan het hoofd van de Vlaamse troepen tegen de Fransen onder de leiding van Robert d'Artois.
Willem van Gulik de Jongere was de vertegenwoordiger van het wettelijk gezag in Vlaanderen tijdens de periode dat zijn grootvader de gevangene was van zijn leenheer, de Franse koning Filips de Schone. Samen met Pieter de Coninck was hij (en niet Jan Breydel zoals Hendrik Conscience het ten onrechte in zijn boek De Leeuw van Vlaanderen stelt) de krachtige figuur en de leider van het Vlaamse volk in zijn opstand tegen de annexatiepolitiek van de Franse koning.
Willem was aartsdiaken van het Prinsbisdom Luik, studeerde in 1300 aan de universiteit van Bologna waarmee hij een van de weinige edelen van zijn tijd was met een zekere intellectuele vorming. Weliswaar was hij meer geïnteresseerd in astrologie dan in theologie. In 1301 was hij proost van de Sint-Servaaskerk in Maastricht.
In mei 1302 kwam Willem met zijn huurleger aan in Brugge, waaronder zijn broer Gerard en ridders uit het Maasland (Lontzen, Pietersheim en Julermont). Hij voelde zich verbonden met de Vlaamse zaak omdat zijn moeder een dochter was van Gwijde van Dampierre. Daarnaast wou hij zijn grootvader Gwijde en zijn grootooms Robrecht III van Bethune en Willem van Dendermonde, in Franse gevangenschap, wreken. Een extra motief was de wreedaardige manier waarop de Fransen tijdens de slag van Bulskamp in 1297 zijn oom Walram, graaf van Gulik, tegen alle toenmalige gedragscodes in hadden gedood. Later bleek dit feit een van de redenen te zijn waarom de Vlamingen tijdens de Guldensporenslag de levens van de Franse edellieden evenmin spaarden.
De Bruggelingen zagen in hem, door zijn imposante en zwierige verschijning, zijn welsprekendheid en gedrevenheid, diegene die hen van het juk van de Fransen en de Fransgezinde Vlamingen kon bevrijden. Hij werd onmiddellijk tot ruwaard uitgeroepen, als plaatsvervanger van zijn grootvader. Hij slaagde er niet in Gent te betrekken in het verzet tegen de Franse koning.
Hij was een van de bezielers van de Vlaamse stedelingen en boeren die in 1302, tot verbazing van de hele westerse wereld, een professioneel Frans ridderleger versloegen tijdens de Guldensporenslag. Zelfs Paus Bonifatius VIII werd er midden in de nacht voor gewekt.
De stad Kassel gaf zich aan hem over en in november veroverde hij het kasteel van Rupelmonde. Tijdens de slag bij Arke, op 4 april 1303, verplichtte hij de Fransen het slagveld te ontruimen. Later dat jaar, op 12 juli, verleende hij steun bij de verovering van Terwaan.
Willem, die aan het hoofd stond van de Ieperse strijdmacht, sneuvelde tijdens de slag bij Pevelenberg. Zijn afdeling was de eerste die vóór zonsopgang een verrassingsaaval op de Fransen lanceerde en paniek veroorzaakte. Hij ging voorop bij de aanval op de lijfwacht van Filips de Schone en was zo ver doorgedrongen dat hij en zijn strijdmakkers werden omsingeld en gedood. Hierdoor kenden de Vlamingen de omstandigheden van zijn dood niet. Zijn lijk werd nooit geïdentificeerd, zijn wapenrusting nooit teruggevonden. Dit gaf voeding aan de legende dat hij zou terugkeren als Vlaanderen opnieuw zijn hulp nodig had.
Willem beoefende de magische kunst. Een bezweerder uit zijn gevolg beloofde Willem dat hij, door een magische spreuk die hij hem had aangeleerd, onzichtbaar werd voor zijn vijand. Dit zou een verklaring kunnen zijn voor Willems drieste en overmoedig optreden dat uiteindelijk tot zijn dood leidde. Deze man werd later door hertog Jan II van Brabant aangehouden, veroordeeld en geradbraakt.
| Bronnen en referenties: |
|
