Desentralisering

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Desentralisering er eit uttrykk for utflytting av makt og kapital frå sentrale områder.

Tanken om fordeling av makt (t.d. maktfordelingsprinsippet) har vore nytta i mange samanhengar, både geografisk og sosialt, men når ein snakkar om desentralisering i vanleg språkbruk er det oftast snakk om ei omfordeling av makt frå sentrale geografiske områder til mindre sentrale områder (Uttrykket er med andre ord oftast geografisk betinga). Ei slik fordeling skal hindre at det oppstår maktmisbruk og korrupsjon i sentrale områder med sterk maktsamling.

Tyskland er kjend for å ha lagt stor vekt på ein desentralisert maktstruktur då landet vart bygd opp att etter krigen. Her desentraliserte ein makt ved å plassere viktige delar av statsapparatet utover heile landet. Det vart gjort av di Nazi-partiet langt på veg tok makta grunna det svært sentraliserte maktapparatet i Tyskland etter den første verdskrigen.

Noreg er ein av dei mest sentraliserte nasjonane i Europa, då dei fleste maktsentra (Både media og statsforvalting) ligg i hovudstaden, Oslo. Den norske grunnlova beskyttar ikkje dei lokale forvaltingsnivåa (kommunar og regionar/fylker) i landet, slik som grunnlover i mange andre europeiske land gjer.

I den pågåande regiondebatten er eit av dei avgjerande spørsmåla kor mykje makt dei nye regionane skal få. I kjølvatnet av denne debatten har det komme fram krav om at dei komande region- og kommunenivåa må grunnlovfestast.

Senterpartiet er det partiet i norsk politikk som fokuserar sterkast på desentralisering av makt og kapital.