Gavach
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Etnonim e escais-nom.
Somari |
[Modificar] Reparticion geografica
L'etnonim gavach definís per una populacion donada una autra populacion. D'un biais general tòca una populacion mai al nòrd e/o mai montanhòla.
En Occitània:
- Pels bais-lengadocians, la gent del Massís Central amb qui son en contacte regular : gent de Gavaldan, de Roergue, d'Auvèrnha.
- Per la gent de la baissa val de Garona, las populacions de dialècte d'oil peitavin (Pichòta Gavachariá de Montsegur e Granda Gavachariá).
- Per la gent de Provença Baissa, jos la forma "Gavòt" benlèu ligada, la gent de Provença Auta.
Fòra d'Occitània:
- Pels catalans del nòrd ("gavatxos"), la gent mai al nòrd mas mai que mai la gent d'Aude.
- Pels catalans del sud ("gavatxos") e los espanhòls ("gavachos"), los franceses en general.
[Modificar] Atestacions
Dins una pèça de teatre del sègle XVII de Lengadòc Bais.
"Vaqui deja dous ans qu'aqueste bel bouscatge
a quitat e représ soun verdegeant fouillatge
e que ia lous voulams dels penibles gabats
say sou venguts dous cops per segua nostres blats
despuey que Coridon, mon majoural, mon mestre
s'en anet indacom, qu'on sabi ont pot estre"
[Modificar] Origina
L'origina d'aquel nom es plan discutida. Es de còps ligada a una rasic Gav- que seriá presenta dins Gavaldan, Gave e que significariá "pèira", "peirós". Son espandiment fòra d'Occitània (se lo mot i es pas autoctòn) es explicat per d'unes per l'immigracion occitana massissa en Catalonha a l'epòca modèrna, immigracion mesclada de Bais-Lengadocians e de gent del Massís Central. Los catalans manlevèron l'etnonim qu'una partida dels immigrats donavan a l'autra partida e l'apliquèron a la totalitat dels immigrats.
[Modificar] Utilizacion
Coma mantun mot depreciatiu cap a una comunautat, los "Gavaches" lo tornèron prene d'un biais ufanós coma dins lo poèma d'Arsèni Vermenosa "Vivo l'Oubernho e vivo les Gabachs!".
