Pirenèus Atlantics
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Eths Pirenèus Atlantics (64) que son un departament de França. Ua partida deth departament qu'ei en Occitània (Biarn e Baish Ador) e er'auta partida qu'ei eth Bascoat nòrd.
| Departament deths Pirenèus Atlantics | |
|---|---|
| Region : | Aquitània |
| Prefectura : | Pau |
| Sosprefecturas : | Baiona Auloron |
| Populacion - Totau (1999) - Densitat |
600 018 ab. 78 ab./km² |
| Superfícia | 7 645 km² |
| Arrondiments | 3 |
| Cantons | 52 |
| Comunas | 547 |
| President deu / deth Conselh generau |
Joan-Jaume Lasserre |
| Localizacion | |
 |
|
Somari |
[Modificar] Er'istòria
Eth departament nommat iniciaument "Baishs Pirenèus" que'u creèn ara Revolucion francesa, eth 4 març de 1790 en aplicacion dera lei deth 22 de deceme 1789, en ajónher Bearn e eras tres províncias bascas (Labord, Baisha Navarra e Sola).
Qu'òm pòt notar era preséncia de duas enclavas deths Nauts Pirenèus qu'amassan cinq comunas ar èst deth departament.
Eths Baishs Pirenèus que gahèn eth nom de Pirenèus Atlantics eth 10 d'octobre 1969.
[Modificar] Era geografia
Eth despartament deths Pirenèus Atlantics que hè partida dera region Aquitània. Qu'ei ara termièra deths departaments deras Lanas, de Gers e deths Nauts Pirenèus, tant coma d'Espanha. Qu'ei bordat ar oèst per ocean Atlantic, ath hons deth golf de Gasconha.
[Modificar] Eth clima
Eths Pirenèus Atlantics que coneishen ua variacion d'altitud de près de 3000 mètres entre eth punt eth mei baish e eth mei elevat. Non i a pas donc un sol clima. Era temperatura mejana deth departament que s'abaisha desempuish eras planuras dinc aths soms mei elevats, on e pòt nevar en tota sason.
Era temperatura dita normau qu'ei aquera deras planuras : qu'ei pro doça. Eth clima qu'a un sarròt de caracteristicas (egalitat deras temperaturas, doçor, mantuas plojas).
Era beutat deth cèu sustot en automne, qu'ei hòrta ens Pirenèus Atlantics, coma ac ditz era cançon "Bèth Cèu de Pau".
[Modificar] Era demografia
Non sembla pas i aver nat nom particular tà aperar eths poblants deths Pirenèus Atlantics. Eths Occitans que pòblan Biarn e lo Baish Ador mentre qu'eths Bascos pòblan lo País Basco. Desempuish era Revolucion e era creacion deth departament, tots que partatjan eth medish departament. Mès de 1790 a 1969, eths poblants qu'estón enqüèra aperats eths Baish-Pirenencs.
[Modificar] Eras lengas
- Er occitan (gascon) que's parla dens la zona orientau deth departament, en Biarn, e tanben en parçan deth Baish Ador (Baiona, Biàrritz, Anglet). Qu'ei ensenhat dès era mairau enas escòlas Calandretas.
- Eth basco (euskara en basco) qu'ei parlat enas vilas e vilatges deth País Basco, ena part occidentau deth departament (e tanben, pus recentament, en parçan deth Baish Ador pr'amor der'immigracion vienent deu País Basco). Era senhalizacion estradèra qu'ei bilingüa, e eth basco qu'ei ensenhat ens collègis, eths licèus e eras Ikastolak.
- Eth francés qu'ei era lenga oficiau, coma ena rèsta deth territòri francés.
[Modificar] Era gastronomia
Biarn, lo Baish Ador e eth País Basco que presentan totas eras especialitats gastronomicas deth sud-oèst.
|
|||
|
Regions: Auvèrnhe — Bearn — Borbonés — Daufinat — Gasconha — Guiana — Lemosin — Lengadòc — País Niçard — Provença — Velai — Vivarés Region Piemont: Província de Turin — Província de Coni |
