Adiuwant (immunologia)
Z Wikipedii
Adiuwant (łac. adiuvare - wzmacniać) - substancja powodująca wzmocnienie lub wręcz pojawienie się odpowiedzi odpornościowej na podany antygen. Adiuwanty stosowane są zarówno w badaniach naukowych, jak również w terapii, np. w celu zwiększenia skuteczności szczepionek. Idealny adiuwant nie powinien pobudzać odpowiedzi swoistej względem siebie.
Mechanizm działania adiuwantów, ze względu na ich różny charakter chemiczny, nie jest ściśle określony, wydaje się natomiast, że jedną z głównych ich właściwości jest spowolnienie uwalniania antygenu. Według teorii niebezpieczeństwa adiuwanty mogą także dostarczać tzw. sygnału niebezpieczeństwa, dzięki czemu nawet antygeny, względem których normalnie odpowiedź odpornościowa nie zachodzi, mogą zostać "zauważone" przez układ odpornościowy.
Należy także zwrócić uwagę na fakt, że adiuwanty stosowane w badaniach na zwierzętach zwykle nie nadają się do użycia w przypadku szczepionek. Głównym powodem takiego stanu rzeczy jest to, że większość adiuwantów działa toksycznie. Przykładem takich adiuwantów mogą być: adiuwant Freunda, lipopolisacharydy czy też niektóre sole rtęci.
Generalnie, adiuwanty można podzielić na adiuwanty pochodzenia bakteryjnego (np. kompletny adiuwant Freunda, Mycobacterium BCG czy endotoksyna) oraz niebakteryjnego (wodorotlenek glinu, witamina A, ISCOM czy liposomy).
