Aksum
Z Wikipedii
Aksum (Axum), starożytne państwo założone w I w. p.n.e. w północnej części dzisiejszej Etiopii, będące jej historyczną kolebką. Rozwijało się dzięki kontaktom handlowym między Półwyspem Arabskim i Afryką, np. z królestwem Meroe, z którego sprowadzało m.in. kość słoniową, kauczuk, przyprawy korzenne i dostarczało je na szlaki handlowe. Jego stolicą było Aksum. Z portu w Adulis przewożono towary do basenu Morza Śródziemnego, a także do Indii i na Cejlon. Okres świetności przeżywało w III-VI wieku - rozszerzyło swe granice w kierunku południowym i zachodnim i stało się jedną z potęg ówczesnego świata bliskowschodniego. W połowie IV w., w czasach panowania Ezany, Aksum przyjęło chrześcijaństwo za pośrednictwem kupców syryjskich. W tymże wieku podporządkowało sobie Kusz. O znaczeniu i bogactwie państwa świadczyła złota moneta bita przez Ezanę, początkowo ozdobiona nowiem i dwiema gwiazdami, następnie, po przyjęciu chrześcijaństwa, wyobrażeniem krzyża.
W latach 20. VI w. władca aksumski Kaleb, sprzymierzony z cesarzem bizantyjskim Justynianem I Wielkim przeciwko Himjarytom, podejmował dwukrotnie (523 i 525) próbę podboju Półwyspu Arabskiego, zapewniając Aksum do około 570 kontrolę nad jego południowymi terytoriami. Podjęta w tymże roku wyprawa w celu zdobycia Mekki zakończyła się niepowodzeniem Aksum i utratą jego wpływów na Półwyspie Arabskim na rzecz Persji. Od VII w. rozpoczął się stopniowy upadek Aksum, związany z ekspansją islamu i odcięciem państwa przez muzułmanów od szlaków handlowych, łączących Morze Śródziemne z Oceanem Indyjskim, oraz opanowaniem aksumskiego wybrzeża Morza Czerwonego - wyspy Dahlak i zatoki Massaua - przez Arabów. Aksum upadło ostatecznie w IX-X w.
