Chrześcijaństwo

Z Wikipedii

Krzyż - współczesny symbol większości chrześcijan

Chrześcijaństwo - (gr. Χριστιανισμóς , łac. christianitas ) religia monoteistyczna i rodzina związków wyznaniowych głoszących nauczanie o mesjaństwie i synostwie bożym Jezusa Chrystusa, jego męczeńskiej i odkupieńczej śmierci oraz zmartwychwstaniu. Świętą księgą chrześcijan jest Biblia. Chrześcijaństwo wywodzi się z judaizmu i wyłoniło się z niego ok. połowy I wieku. Największa religia na świecie pod względem liczby wyznawców, biorąc pod uwagę wszystkie odłamy wchodzące w jej skład.

Ichthys - pierwotny symbol chrześcijan

Zgodnie z Dziejami Apostolskimi(11,26) "W Antiochii po raz pierwszy nazwano uczniów chrześcijanami".(gr. Χριστιανός). Pierwsze użycie terminu chrześcijaństwo (gr. Χριστιανισμός) znajdujemy w Liście do Magnezjan Ignacego z Antiochii.

Pierwotnie symbolem Chrześcijaństwa była ryba, zaś w III w. stał się nim krzyż. Nawiązano w ten sposób do dwóch pierwszych liter greckich słowa Christos (chi i ro), a następnie również do ukrzyżowania Jezusa Chrystusa. Wprowadzenie krzyża greckiego do chrześcijaństwa przypisuje się mnichowi egipskiemu Pachomiuszowi (rok 322 n.e.).

Dokładne określenie granic tej religii jest kwestią sporną, nie wszyscy zaliczają do wyznań chrześcijańskich (głównie dlatego, że nie uznają istnienia Boga w Trójcy Świętej) Świadków Jehowy, mormonów, arian oraz niektóre nowe ruchy religijne, choć same te wyznania uważają się za chrześcijańskie.

[edytuj] Podstawy wiary

Chrześcijaństwo jest objawioną religią monoteistyczną: zakłada wiarę w jedynego Boga, który jest Stwórcą świata. Większość chrześcijan wyznaje dogmat trynitarny (większość uznaje wiarę w ów dogmat za warunek konieczny, by móc się nazywać chrześcijaninem), który głosi, że Bóg istnieje w trzech osobach (hipostazach), czyli, że Bóg jest Trójjedyny. Oznacza to, że Bóg, co do natury jest Jeden, choć w trzech Osobach: jako Bóg Ojciec, Syn Boży (Jezus) i Duch Święty.

Bóg z miłości do pogrążonej w grzechu ludzkości posłał swego Jednorodzonego Syna który "stał się człowiekiem" i dokonał dzieła zbawienia świata. Chrześcijanie wierzą, że przyjmując ofiarę Jezusa uzyskują zbawienie i życie wieczne. W czasach ostatecznych nastąpi "zmartwychwstanie ciał" oraz Sąd Ostateczny na którym nastąpi podział na zbawionych i potępionych.

Chrześcijanie wyznań tradycyjnych (m. in.katolicy i prawosławni) czczą także Maryję - matkę Jezusa jako "Theotokos, Bogurodzicę, Matkę Bożą", świętych i aniołów, które to kulty rozpowszechniły się od IV wieku.

Podstawowym przykazaniem etycznym chrześcijan oprócz przykazań Dekalogu jest przykazanie miłości Boga oraz bliźnich (nawet nieprzyjaciół).

[edytuj] Klasyfikacja wyznań i Kościołów chrześcijańskich

(zobacz też Klasyfikacja religii oraz Religie świata w artykule Religia)

Chrześcijanie wierzą w Kościół powszechny ustanowiony przez Jezusa, jako wspólnotę ludzi wierzących i dążących do zbawienia. Część z nich uważa, że owym Kościołem jest zgromadzenie do którego należą (chrześcijanie ekskluzywni), a inna część - że Kościołem tym jest niewidzialna wspólnota ludzi połączonych wspólną wiarą, należących do różnych wyznań (chrześcijanie inkluzywni). Pierwsze podejście skłania do odmawiania innym wyznaniom prawa do nazywania się chrześcijańskimi oraz prozelityzmu - nawracania innowierców. Drugie skłania do ekumenizmu oraz dostrzegania w innych wyznaniach inspirujących wartości. Ponieważ w ramach chrześcijaństwa funkcjonuje wiele wyznań (denominacji) te wewnętrzne podziały mogą być przez wiernych traktowane jako największa rana współczesnego chrześcijaństwa, ale również jako bogactwo i wartość.

Klasyczny podział dzieli chrześcijaństwo na trzy główne odłamy:

• katolicyzm - obejmujący przede wszystkim Kościół rzymskokatolicki oraz inne wyznania katolickie, w tym mariawityzm i starokatolicyzm, razem ponad miliard wiernych
• prawosławie - do której zaliczamy prawosławie (właściwe) oraz kościoły wschodnie, razem ponad 300 mln wiernych
• protestantyzm - grupa wielu różnorodnych wyznań obejmująca m. in. anglikanizm , luteranizm, kalwinizm, metodyzm, prezbiterianizm, baptyzm, unitarianizm oraz pentakostalizm. Najstarsze z nich wywodzą się z XVI wiecznej Reformacji.

                       - - - - - - - - - - - - - - -/========== Restoracjonizm
                     /(postulowana linia pochodzenia)  /
                                                  /============ Protestantyzm 
                   /                             /   \
                                                /=====\======== Anglikanizm 
                 /                             /       \
                           Reformacja         /         }====== Pentakostalizm
               /           (XVI wiek)    ->  /         /
Wczesne               Wielka Schizma /========================= (Obrządek zachodni)
Chrześcijaństwo      (XI wiek   )-> /          } <-"Unia"       Katolicyzm
==================================={_    /===================== (Obrządek Wschodni)
Sobór w    -> \  \ <-Sobór           \  /
Efezie  (431)  \  \  chalcedoński(451)\======================== Prawosławie
                \  \
                 \  \========================================== Orientalna ortodoksja
                  \
                   \=========================================== Asyryjski Kościół
                                                                Wschodu

Istnieje również "chrześcijańska" antropozofia Rudolfa Steinera, którego nauka jest syntezą demonozofii, religii orientalnych i chrześcijaństwa.

Nie wszystkie wyznania uznające się za chrześcijańskie mają ramy organizacyjne ani nawet sprecyzowaną doktrynę, wobec czego ich klasyfikacja nie może być doskonała i w pełni obiektywna. Stosuje się podziały mające za kryterium stosunek danego wyznania do konkretnej kwestii teologicznej (typu „a - nie-a", np. monofizytyzm - diofizytyzm, trynitaryzm - antytrynitaryzm itd.), ale żaden taki podział nie jest wyczerpujący, ponieważ pozostawia wiele denominacji, dla których dana kwestia jest obojętna. Istnieją również poglądy teologiczne, które wymykają się wszelkim klasyfikacjom, ponieważ zajmują pozycję całkowicie autonomiczną. Dlatego w klasyfikacji wyznań chrześcijańskich dominuje podział oparty na tradycji.

Natomiast od klasyfikacji wyznań chrześcijańskich należy odróżnić klasyfikację kościołów (i cerkwi) chrześcijańskich. Jest ona łatwiejsza do przeprowadzenia, ale, oczywiście, nie pokrywa się z podziałem wyznań (klasyfikuje się nie poglądy religijne, lecz organizacje wyznaniowe). Religioznawcy i eklezjolodzy stosują tu wiele kryteriów, najczęściej:

• dogmatykę, czyli naukę danego Kościoła,
• kryteria historyczne,
• obrządek (który wiąże się z tradycją liturgiczną),
• stosunek do jednego z kościołów (pozostawanie w unii, w schizmie).

Zobacz klasyfikację Kościołów łączącą kryterium dogmatyczne z podejściem historycznym w osobnym artykule:

• Kościoły chrześcijańskie (systematyka)

[edytuj] Liczebność chrześcijan

Udział w społeczeństwie (%)

Wyznania chrześcijańskie tworzą jedną z największych religii, szczególnie liczną w Europie oraz na terenach skolonizowanych przez Europejczyków - Ameryce i Australii.

Bardzo trudno jest szacować dokładną liczebność wyznawców, ponieważ wiele z tych wyznań, w szczególności katolicyzm, praktykuje chrzest niemowląt i uważa każdego ochrzczonego za wierzącego, co znacząco zawyża tę liczbę.

Szacunkowo oblicza się, że chrześcijaństwo wyznaje ponad 30% ludności świata (około 2,7 miliarda), w tym:

• około 1,1 miliarda to katolicy,
• 367 milionów - protestanci,
• 216 milionów - prawosławni,
• 192 miliony - zielonoświątkowcy różnych nurtów,
• 84 miliony – anglikanie,
• 414 milionów - wyznawcy Kościołów wschodnich - niechalcedońskich oraz niezaliczający się do poprzednich.
• ponad 12 milionów - mormoni
• około 1,5 miliona - Żydzi mesjanistyczni

[edytuj] Zobacz też

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów
o chrześcijaństwie

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
Chrześcijaństwo

• Religioznawstwo, teologia, filozofia religii, podatek kościelny
• Historia chrześcijaństwa, glosariusz chrześcijaństwa, święta chrześcijańskie,
• Bóg, Jezus Chrystus, Duch Święty
• Biblia, sakrament, biskup, zakon, dekalog, chrzest, liturgia, Ichthys
• Stosunek chrześcijaństwa do homoseksualizmu

[edytuj] Linki zewnętrzne

Strony chrześcijańskie

• [1] Pierwszy Polski Portal muzyki chrześcijańskiej
• [2] Polska Rada Ekumeniczna
• www.katolik.pl Serwis katolicki
• Oficjalna strona Kościoła prawosławnego w Polsce
• www.jezus.pl Wortal ogólnochrześcijański
• [3] Alians Ewangeliczny w RP
• www.protestanci.org Serwis protestancki
• katolicki "Ekumeniczny Serwis Informacyjny"- ekumenizm, chrześcijaństwo, religia
• międzywyznaniowa "Ekumeniczna Agencja Informacyjna"- religia, chrześcijaństwo, zrozumienie
• Prześladowanie Chrześcijan - artykuły o prześladowaniach chrześcijan we współczesnych czasach
• www.wiara.pl katolicki portal wiara.pl pod redakcją "Gościa Niedzielnego".
• www.opoka.org.pl katolicka strona "Opoka" - laboratorium wiary i kultury

Strony niechrześcijańskie

• Dlaczego nie jestem chrześcijaninem tekst filozofa Bertranda Russella, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury
• Katarska interpretacja chrześcijaństwa, Spojrzenie na chrześcijaństwo z punktu widzenia Katarów, gnostyków (en)
• Answering Christianity, Strona krytyczna wobec chrześcijaństwa z pozycji islamskich i ateistycznych (en)

[edytuj] Przypisy