Albert Speer (ojciec)
Z Wikipedii
Albert Speer (właśc. Berthold Konrad Hermann Albert Speer, ur. 19 marca 1905 w Mannheim - 1 września 1981 w Londynie) - niemiecki polityk i architekt, jeden z przywódców hitlerowskich Niemiec.
Speer studiował architekturę na Wyższej Szkole Technicznej w Karlsruhe, a następnie w Monachium i Berlinie. Od 1931 aktywny działacz NSDAP. Przed II wojną światową organizator wieców faszystowskich i główny architekt Hitlera. W czasie wojny od 1942 minister odpowiedzialny za zbrojenia i szef Organizacji Todta. Jego staraniom przypisuje się fenomenalny rozwój niemieckiej produkcji wojennej w drugiej połowie wojny. Wydatnie zwiększył produkcję broni, amunicji, czołgów, benzyny lotniczej, a także samolotów. Uważa się często, że był planistą i organizatorem o wyjątkowych zdolnościach, przykładem najbardziej twórczego umysłu technicznego. Potrafił planować na wielką skalę i wprowadzać na bieżąco niezbędne korekty, by uporać się z monumentalnym zadaniem produkcji wojennej.
W 1946 w czasie procesu Norymberskiego został skazany na 20 lat więzienia za organizację przymusowej pracy i deportacji ludności cywilnej podbitych krajów. Podczas procesu Speer wyraził skruchę i uznał, że czuje się odpowiedzialny.
W więzieniu napisał swoje wspomnienia, które zostały opublikowane w 1969. Książka ta jest unikalnym opisem najbliższego otoczenia Hitlera. W książce tej Speer próbował wybielić swoją rolę w czasie wojny, utrzymując na przykład, że nic nie wiedział o hitlerowskich obozach śmierci. Przyznał tylko, że słyszał niejasne pogłoski o zbrodniach popełnianych w Auschwitz-Birkenau, ale z lojalności do Hitlera nie podjął starań by dowiedzieć się czegoś więcej. Dziś historycy uważają rzekomą niewiedzę Speera za wysoce nieprawdopodobną.
Wyszedł z więzienia w 1966, po czym zajął się pracą publicysty i wykładowcy. Zmarł w trakcie podróży do Anglii w wieku 76 lat.
Jako architekt Speer należał do silnie antymodernistycznych tradycjonalistów. Jego styl można określić jako uproszczony klasycyzm. Architektura powinna być zdaniem Speera monumentalna i obrazowa, wypełnianie funkcji reprezentacyjnych i propagandowych wymaga wrażenia trwałości i stabilności. Syn Speera, również Albert, jest znanym architektem.
[edytuj] Główne dzieła architektoniczne
- pawilon niemiecki na wystawie światowej w Paryżu, 1937
- Zeppelinfeld i tereny zjazdów partyjnych w Norymberdze, 1934-1939
- Nowa Kancelaria Rzeszy w Berlinie, 1938-1939
- projekty przebudowy Berlina (tzw. Plan Germania), 1934-1945
[edytuj] Bibliografia
Wspomnienia / Albert Speer ; przeł. [z niem.] Marek Fijałkowski [et al.],Warszawa : Wydaw. Min. Obr. Narodowej, 1990.
