Alfabet polski
Z Wikipedii
Alfabet polski (dawniej: abecadło) - alfabet używany do zapisu języka polskiego, zwany popularnie abecadłem. Oparty jest na alfabecie łacińskim i składa się obecnie z 32 liter:
A Ą B C Ć D E Ę F G H I J K L Ł M N Ń O Ó P R S Ś T U W Y Z Ź Ż
Litery z alfabetu łacińskiego: Q, V i X nie są zaliczane do liter polskiego alfabetu, gdyż w polskim słowotwórstwie nie ma potrzeby ich stosowania. Występują one tylko w wyrazach pochodzenia obcego, czyli zapożyczonych.
Rada Języka Polskiego (RJP) uzasadnia, iż brzmienie wszystkich, nawet nowo wymyślanych, wyrazów w języku polskim da się zapisać zgodnie z regułami polskiej ortografii tylko za pomocą wymienionych 32 liter. Niemniej jednak, te trzy łacińskie litery towarzyszą językowi polskiemu w wyrazach obcych i obcojęzycznych, przekształcając się zazwyczaj w litery polskiego alfabetu w miarę powszednienia stosowania wyrazów zawierających te litery.
Konsekwencją takiego poglądu jest m.in. stanowisko RJP dotyczące odmiany terminów obcojęzycznych, np. Linux (forma mianownika), ale Linuksa (przypadek zależny).
Staropolskie "obiecadło wedle ortografijej pana Kochanowskiego tak idzie: A á à ą b b' c ć cz d dz dź dż é è ę f g h ch i j k l ł m m' n ń o ó p p' q r rz s ś sz t u v w w' x y z ź ż". Ten zestaw umożliwia zapisanie słów w dialektach języka polskiego i dokładniejszą transliterację starych zapisów.
[edytuj] Dwuznaki
- CH
- CZ
- DZ
- DŹ
- DŻ
- RZ
- SZ
DZ, DŹ, DŻ, mają wymowę zbliżoną do par głosek D+Z, D+Ź, D+Ż, więc nie w pełni są dwuznakami. Znak I zmiękcza niektóre z poprzedzających spółgłosek lub grup spółgłoskowych. Przed samogłoską zazwyczaj nie jest czytany i służy wyłącznie do zapisu zmiękczenia.
[edytuj] Częstość występowania liter
Poniżej zaprezentowano procentowy udział liter w próbce 2. wydania Korpusu IPI PAN liczącej ponad 30 milionów segmentów (około 25 milionów słów ortograficznych).
| a | ą | b | c | ć | d | e |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 8,91% | 0,99% | 1,47% | 3,96% | 0,40% | 3,25% | 7,66% |
| ę | f | g | h | i | j | k |
| 1,11% | 0,30% | 1,42% | 1,08% | 8,21% | 2,28% | 3,51% |
| l | ł | m | n | ń | o | ó |
| 2,10% | 1,82% | 2,80% | 5,52% | 0,20% | 7,75% | 0,85% |
| p | q | r | s | ś | t | u |
| 3,13% | 0,14% | 4,69% | 4,32% | 0,66% | 3,98% | 2,50% |
| v | w | x | y | z | ź | ż |
| 0,04% | 4,65% | 0,02% | 3,76% | 5,64% | 0,06% | 0,83% |
Najczęściej występującą literą jest a (8,91%). Występuje 148,5 raza tyle, co najrzadsza x (0,02%).
[edytuj] Zobacz też
| Alfabet polski |
|
A | Ą | B | C | Ć | D | E | Ę | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | Ń | O | Ó | P | R | S | Ś | T | U | W | Y | Z | Ź | Ż |
Alfabetyczne: Arabski • Aramejski • Braille'a • Cirth • Cyrylica • Dewanagari • Etiopski • Fenicki • Głagolica • Gocki • Grecki • Gruziński • Hebrajski • Łaciński • Ormiański • Runiczny • Tengwar
Sylabiczne: Bopomofo • Czirokeski • Dewanagari • Gurmukhi • Hangyl • Hiragana • Kanadyjski • Katakana • Laotański • Sojombo • Tajski • Tamilski • Tybetański
Obrazkowe: Hieroglify • Pismo pierwotne
Chińskie: Chińskie pismo tradycyjne • Chińskie pismo uproszczone • Hancha • Kanji
Zobacz też: Alfabet • Systemy pisma CJK • Alfabet flagowy • Alfabet Morse'a
